Η πολλαπλή θωράκιση του ΡΚΚ και άλλη μια δικαίωση του Άπο

Του Σάββα Καλεντερίδη

Πέρασαν 14 ολόκληρα χρόνια από τότε που ο ηγέτης του Κουρδικού Απελευθερωτικού Κινήματος, Αμπντουλλάχ Οτζαλάν απηύθυνε αγωνιώδεις εκκλήσεις προς την Ευρώπη και την Ελλάδα, να μην γυρίσουν την πλάτη στους Κούρδους και να μην τους σπρώξουν και πάλι στην αγκαλιά των Τούρκων.

Το όλο σκεπτικό του Κούρδου ηγέτη το παρουσιάσαμε στο άρθρο μας της Παρασκευής, ενώ στο παρόν άρθρο θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια επισκόπηση της κατάστασης, όπως αυτή διαμορφώθηκε τα 14 χρόνια που πέρασαν, πάντα όσον αφορά την πορεία του Κουρδικού.

Οι περισσότεροι αναλυτές περίμεναν ότι μετά τη σύλληψη του Άπο, το ΡΚΚ θα διαλυθεί και το Κουρδικό Απελευθερωτικό Κίνημα θα οδηγηθεί σε περιθωριοποίηση. Γι’ αυτό και οι ξέφρενοι πανηγυρισμοί των Τούρκων. Ο μόνος που πίστευε στη συνέχιση του αγώνα ήταν ο ίδιος ο Άπο, ο οποίος λίγες μέρες πριν τη σύλληψή του, τη Δευτέρα, Φεβρουαρίου 1999, είχε πει στο γράφοντα: «Θέλω να ξέρεις το εξής. Ακόμη και σ’ αυτήν την περίπτωση (που πέσω στα χέρια του εχθρού) το ΡΚΚ δεν πρόκειται να διαλυθεί. Το ΡΚΚ είναι δικό μου δημιούργημα, είναι το παιδί μου. Και επειδή το έχτισα εγώ, το έκανα με πολλαπλή θωράκιση. Χτυπάς τη μια θωράκιση και μετά βρίσκεις μπροστά σου μια άλλη και μετά άλλη κ.ο.κ. Ακόμα και χωρίς εμένα, το ΡΚΚ θα επιβιώσει». (Παράδοση Οτζαλάν: Η Ώρα της Αλήθειας, σελ. 165).

Τελικώς, όπως αποδείχτηκε, ο Οτζαλάν είχε δίκιο, αφού το ΡΚΚ όχι μόνο δεν διαλύθηκε, αλλά μετά από επικούς αγώνες όλα αυτά τα χρόνια, με τον ηγέτη του έγκλειστο στη φυλακή του Ιμραλί, κατόρθωσε να φέρει την Τουρκία σε κατάσταση αδυναμίας, ένεκα της οποίας η κυβέρνηση Ερντογάν ζήτησε από τον ίδιο τον Άπο να μεσολαβήσει, για να τερματιστούν οι εχθροπραξίες και να βρεθεί μια πολιτική λύση στο Κουρδικό, κάτι που ήταν κεντρικός στόχος του Κουρδικού Απελευθερωτικού Κινήματος. Δεν πρέπει δε να διαφεύγει της προσοχής κανενός ότι μεταξύ δυο εμπολέμων πλευρών αυτός που ζητεί διαπραγματεύσεις, είναι εκείνος που βρίσκεται σε δυσχερέστερη κατάσταση.

Η πρώτη απόπειρα του Ερντογάν να ανοίξει τις διαδικασίες πολιτικής επίλυσης του Κουρδικού, όταν πια είχε πειστεί ότι το θέμα αυτό δεν πρόκειται να λυθεί με τα όπλα, ήταν το περίφημο «Δημοκρατικό Άνοιγμα». Τότε, μετά από σχετική συμφωνία με το τουρκικό κράτος, ο Οτζαλάν απηύθυνε έκκληση να εισέλθουν στην Τουρκία 34 αγωνιστές από το στρατόπεδο προσφύγων του Μαχμούρ, που βρίσκεται στο Νότιο Κουρδιστάν. Ήταν 19 Οκτωβρίου του 2009, όταν στήθηκε ειδικό δικαστήριο σε αντίσκηνο στη συνοριακή πύλη Χαμπούρ, δίνοντας στους αγωνιστές «συγχωροχάρτι». Τότε υποδέχτηκαν τους Κούρδους αγωνιστές εκατοντάδες χιλιάδες Κούρδοι, κάτι που τρομοκράτησε την κυβέρνηση Ερντογάν, η οποία έκανε πίσω, υπό το φόβο της λαϊκής κατακραυγής.

Αμέσως μετά, με τη διαμεσολάβηση και τη υψηλή εποπτεία της Μεγάλης Βρετανίας, άρχισαν συνομιλίες στο Όσλο της Νορβηγίας, στις οποίες συμμετείχαν υψηλόβαθμα στελέχη του ΡΚΚ, ο σύμβουλος του Τούρκου πρωθυπουργού και υψηλόβαθμα στελέχη της ΜΙΤ. Όταν οι συνομιλίες έφθασαν στη φάση της υπογραφής σχετικών πρωτοκόλλων, ο Ερντογάν, που ισχυρός από το 50% των εκλογών του Ιουνίου 2011, υπαναχώρησε, με αποτέλεσμα να αρχίσουν και πάλι οι εχθροπραξίες, με μεγάλο αριθμό θυμάτων από πλευράς του τουρκικού στρατού. Το νέο βαθύ κράτος του Ερντογάν από την πλευρά του, άρχισε να ξηλώνει τους μηχανισμούς παράλληλου κράτους που είχε συγκροτήσει το ΡΚΚ, στα πλαίσια των πρωτοκόλλων που αναμενόταν να υπογραφούν. Το διάστημα που ακολούθησε, οι τουρκικές αρχές ασφαλείας συνέλαβαν και οδήγησαν στις φυλακές 10.000 πολιτικά στελέχη του Κουρδικού Απελευθερωτικού Κινήματος.

Όμως και πάλι το «πρόβλημα» δεν λυνόταν. Το ΡΚΚ αρνιόταν να πεθάνει και έμενε όρθιο και σε πολιτικό και σε στρατιωτικό επίπεδο, όπως απέδειξε τον Ιούλιου του 2012, όταν κατέλαβε και κράτησε υπό τον έλεγχό του για μερικούς μήνες μια περιοχή 400 τ.χλμ.

Η ανθεκτικότητα του ΡΚΚ σε στρατιωτικό και σε πολιτικό επίπεδο, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στη Συρία, όπου η τουρκική πολιτική δημιούργησε ένα δεύτερο κουρδικό κράτος, δημιούργησαν ένα ασφυκτικό περιβάλλον για την Τουρκία, η οποία έπρεπε επειγόντως να κλείσει μέτωπα.

Γι’ αυτό ο Ερντογάν έλαβε την ιστορική απόφαση να ζητήσει από τον Άπο να μεσολαβήσει για να παύσουν οι εχθροπραξίες, ενώ δήλωσε ο ίδιος ότι το ΑΚΡ θα συμμαχήσει με το κουρδικό κόμμα BDP, στο ζήτημα της συνταγματικής αναθεώρησης, όπου αναμένεται να αναγνωριστεί η εθνική ταυτότητα των Κούρδων.

Είναι η τρίτη απόπειρα του Ερντογάν να λύσει το Κουρδικό και μάλλον τη φορά αυτή οι πιθανότητες επιτυχίας είναι αυξημένες, λόγω του ότι έχει αποδυναμωθεί το στρατόπεδο στρατηγών-κεμαλιστών-εθνικιστών και λόγω του ότι η διαδικασία γίνεται φανερά, με αποτέλεσμα να εθίζεται η κοινή γνώμη ακόμα και στο ενδεχόμενο απελευθέρωσης του Άπο.

Με βάση τα παραπάνω, στα επόμενα άρθρα μας θα κληθούμε να απαντήσουμε σε δυο ερωτήματα: Ποια θα είναι η πορεία των εξελίξεων σε περίπτωση επιτυχίας της τρίτης απόπειρας και ποια σε περίπτωση αποτυχίας. Αυτό στα έχουμε μπροστά μας δυο προοπτικές. 

κυριακάτικη δημοκρατία