ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΓΚΟΥΜΑ
Toυ Μάριου Ευρυβιάδη
Είναι προφανές πως χωρίς την υφιστάμενη πυρηνική κρίση γύρω από τη Βόρειο Κορέα, το Νόμπελ ειρήνης για το 2017 δεν θα δινόνταν στην οργάνωση Διεθνής Εκστρατεία για Κατάργηση των Πυρηνικών Εξοπλισμών, η οποία έχει δραστηριότητες με επίκεντρο τον πυρηνικό αφοπλισμό.
Η πιο πρόσφατη δραστηριότητα της οργάνωσης, και στην οποία γίνεται αναφορά στην απονομή του Νόμπελ είναι ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ (Ιουλίου 7 2017) που πέρασε με τη θετική ψήφο 122 μελών του Οργανισμού (38 εναντίον 16 αποχές) και το οποίο υιοθετούσε συμβολικά συνθήκη που απαγόρευε τα πυρηνικά όπλα. (Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons). Τα εννέα κράτη που σήμερα κατέχουν πυρηνικά όπλα ψήφισαν εναντίον. Αυτά είναι τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία καθώς επίσης και Ινδία, Πακιστάν, Ισραήλ και Β. Κορέα.
Κυριαρχεί η εντύπωση πως τα πέντε μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας κατέχουν τα πυρηνικά τους όπλα «νόμιμα», ενώ τα υπόλοιπα τα απέκτησαν παράνομα. Αυτό όμως δεν ισχύει. Δεν υπάρχει πουθενά στο διεθνές δίκαιο -εθιμικό και συμβατικό- η οποιαδήποτε απαγόρευση κατοχής ατομικών και πυρηνικών όπλων από την οποιαδήποτε χώρα. Η Β. Κορέα καλά κατέχει πυρηνικά όπλα. Όπως καλά τα κατέχουν Ινδία, Πακιστάν και Ισραήλ.
Υπάρχουν συμβατικές συμφωνίες μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων και κυρίως των δυο υπερδυνάμεων για τον περιορισμό των πυρηνικών εξοπλισμών -και των όπλων μαζικής καταστροφής- όπως και τις περιοχές στις οποίες μπορούν να αναπτυχθούν. Υπάρχουν επίσης και πολυμερείς συμφωνίες υπό τα Ηνωμένα Έθνη για την κατάργηση των όπλων μαζικής καταστροφής καθώς επίσης και παγκόσμιοι και περιφερειακοί οργανισμοί, όπως η Διεθνής Εκστρατεία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Εξοπλισμών, που δραστηριοποιούνται υπέρ της κατάργησης των πυρηνικών όπλων.
Ωστόσο, επαναλαμβάνω πως η κατοχή τους δεν είναι παράνομη παρά το γεγονός πως ο κόσμος γνωρίζει τα καταστροφικά τους αποτελέσματα από τη χρήση τους, όπως π.χ. εναντίον της Ιαπωνίας από τους Αμερικανούς το 1945.
Τρία είναι τα τινά που διαδραματίζουν ρόλο σε οποιαδήποτε συζήτηση γύρω από την κατοχή ή μη πυρηνικών όπλων.
>>Πρώτον, η διεθνής κοινή γνώμη που είναι αναφανδόν υπέρ της κατάργησής τους.
>>Δεύτερον, η κυρίαρχη θέση αυτών που τα κατέχουν πως ο κύριος λόγος είναι αυτός της αποτροπής, δηλ. για να αποτρέψουν ένα κράτος-παρία από τη χρήση τους.
>>Και, τρίτο, και ίσως το πιο σημαντικό, πως υφίσταται μια «κατανόηση» ανάμεσα σε αυτούς που τα κατέχουν -και εδώ μιλάμε για τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας- και αυτούς που δεν τα κατέχουν.
Η κατανόηση αυτή «επιτρέπει» στα πέντε μόνιμα μέλη να κατέχουν «προσωρινά» πυρηνικά όπλα. Όμως «δεσμεύονται»: α) να μην τα χρησιμοποιήσουν πρώτοι β) να «προστατεύσουν» τα μη κατέχοντα κράτη από κράτη-παρίες που κατέχουν τέτοια όπλα και τα απειλούν ή τα εκβιάζουν και γ) να εργάζονται ειλικρινά για την τελική κατάργηση των πυρηνικών όπλων.
Τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας όπως και τα υπόλοιπα τέσσερα, ναι μεν προσποιούνται πως «δεσμεύονται» με τα παραπάνω, αλλά αντίθετα κρύβονται κυνικά πίσω από το επιχείρημα της κατοχής για σκοπούς «αποτροπής». Και όχι μόνο δεν εργάζονται για την κατάργησή τους αλλά τα τελειοποιούν με κάθε ευκαιρία. Επιπλέον δεν συμμετέχουν και υποσκάπτουν κινήσεις για τον αφοπλισμό, γενικά.
Επίσης κράτη όπως το Ισραήλ, το Πακιστάν και η Ινδία -χωρίς να εξαιρούνται τα υπόλοιπα- έχουν ξεκαθαρίσει πως προ του φάσματος μιας ήττας θα χρησιμοποιήσουν πρώτοι το πυρηνικό τους οπλοστάσιο! Για του λόγου το αληθές υπάρχουν τα παραδείγματα των πολέμων του Οκτωβρίου του 1973 στη Μέση Ανατολή (ίσως και του 1967 διότι το Ισραήλ κατέχει από τότε τέτοια όπλα), του παρ’ ολίγον πολέμου μεταξύ Πακιστάν και Ινδίας το 1990 και 1993, και βέβαια της κρίσης των Πυραύλων στην Κούβα το 1962.
Μια άλλη διάσταση που δεν πρέπει να αγνοείται είναι η φύση του διακρατικού συστήματος. Παρά το γεγονός πως ο πόλεμος έχει προγραφεί από τα Ηνωμένα Έθνη, επιτρέπεται ο αμυντικός πόλεμος και όλοι, πολεμοχαρείς και μη, …αμύνονται! Το διεθνές σύστημα παραμένει, σε τελική ανάλυση, αναρχοκρατούμενο με τα κράτη να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για να κυριαρχήσουν ή και να διασφαλιστούν. Μέσα από τη λογική αυτή πολλά κράτη θεωρούν πως η κατοχή πυρηνικών όπλων ή και άλλων όπλων μαζικής καταστροφής, είναι εκ των ων ουκ άνευ. Και το επιχείρημα που επικαλούνται, κατά τον κορυφαίο μελετητή των διακρατικών σχέσεων Αμερικανό John Meirsheimer, είναι πως αν ο Χουσέιν, ο Γκαντάφι και ο Μουμπάρακ διέθεταν πυρηνικά όπλα δεν θα κατέληγαν στα τάρταρα.
Κατά τον Meirsheimer, λόγω της φύσης του συστήματος, όλα τα κράτη πρέπει και δικαιούνται να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, αν θέλουν να διασφαλιστούν από τους ισχυρούς που επιβουλεύονται την ασφάλειά τους. Και κατά τους Ισραηλινούς, εκείνα τα κράτη που δεν κατέχουν πυρηνικά όπλα αποδέχονται να λειτουργούν ως παρακατιανά μέσα στο σύστημα, αφήνοντας το ζήτημα της ασφάλειάς τους στην καλή θέληση τρίτων.
Δεν τίθεται θέμα, για παράδειγμα, πως αν το Ισραήλ βρεθεί στα «δυο στενά» θα χρησιμοποιήσει πρώτο τα πυρηνικά όπλα που κατέχει. Δεν πιστεύω ωστόσο πως θα τα χρησιμοποιήσει προληπτικά έναντι στο Ιράν, όπως κατά καιρούς απειλεί ο πρωθυπουργός του. Ο Νετανιάχου το πράττει για σκοπούς προπαγάνδας, αλλά κυρίως για να πείσει τις ΗΠΑ να ελέγξουν το καθεστώς της Τεχεράνης, όπως συμβαίνει την περίοδο αυτή με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Μπορεί το Νόμπελ ειρήνης να δόθηκε στην οργάνωση Διεθνής Εκστρατεία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Εξοπλισμών με αφορμή την ένταση και απειλή για τη διεθνή ασφάλεια λόγω της συμπεριφοράς της Βορείου Κορέας και των απειλών των ΗΠΑ εναντίον της. Όμως η επαπειλούμενη κρίση γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι, κατά τη γνώμη μου, μια πολύ πιο άμεση απειλή για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.
Όπως είναι γνωστό, η διεθνής κοινότητα συνήψε συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα το 2015. Κινητήριος δύναμη για την ολοκλήρωση της συμφωνίας υπήρξε ο Πρόεδρος Ομπάμα, που αψήφησε το ισχυρό εβραϊκό λόμπι το οποίο καταπολέμησε τη συμφωνία με νύχια και με δόντια και το οποίο συνεχίζει να την καταπολεμά. Ο Τραμπ, ως υποψήφιος και ως Πρόεδρος, θεώρησε τη συμφωνία ασύμφορη για τις ΗΠΑ. Ωστόσο, έδωσε τη συγκατάθεσή του στο Κογκρέσο δύο φορές μέχρι τώρα, να «πιστοποιήσει» πως η συμφωνία με το Ιράν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Στις 15 του τρέχοντος μήνα το Κογκρέσο πρέπει να ξαναψηφίσει υπέρ ή κατά της πιστοποίησης. Υπέρ της πιστοποίησης είναι οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας των ΗΠΑ, οι Νατοϊκοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, όχι όμως και ο Πρόεδρος Τραμπ που θέλει να ακυρώσει τη συμφωνία. Εναντίον είναι, βέβαια, το εβραϊκό λόμπι και το Ισραήλ.
Οι πιέσεις πάνω στο Ιράν και τη Β. Κορέα
Aν τώρα δεν υπάρξει πιστοποίηση, η συμφωνία με το Ιράν δεν θα καταρρεύσει, τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα. Όμως το Ιράν θα αντιδράσει, θα επανέλθουν οι κυρώσεις εναντίον του που ακυρώθηκαν με τη συμφωνία, και οι συνέπειες θα είναι άμεσες στη Μέση Ανατολή. Το Ισραήλ θα ενθαρρυνθεί από τη νέα αμερικανική θέση και πιθανόν να κινηθεί επιθετικά εναντίον του Ιράν. Και τότε είναι που θα διαφανεί πως η παρούσα κρίση με τη Β. Κορέα θα φαντάζει παιγνιδάκι.
Ας ελπίσουμε πως στην περίπτωση του Ιράν αλλά και της Β. Κορέας θα επικρατήσουν η λογική και ο ορθολογισμός που χαρακτήριζε όλο τον Ψυχρό Πόλεμο ανάμεσα στα κράτη και έτσι ο πόλεμος δεν εξελίχθηκε σε θερμό, δηλ. πυρηνικό. Αλλιώς όσα Νόμπελ και να δοθούν υπέρ της κατάργησης των πυρηνικών όπλων θα είναι για το θεαθήναι. Όπως και οι δραστηριότητες των όποιων οργανώσεων για την κατάργησή τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.
- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.