27/12/17

Οι σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας καταποντίζονται ακόμα περισσότερο

Του Emil Avdaliani
Μετάφραση: Στέργιος Σεβαστιάν 
Οι σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον βρίσκονται στο χειρότερο σημείο τους από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Η κατάσταση αυτή αντικατοπτρίστηκε έντονα στην πιο πρόσφατη συνάντηση μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ και του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Rex Tillerson, κατά την οποία οι υπουργοί συζήτησαν για τη Συρία, την Ουκρανία και τη Βόρεια Κορέα αλλά δεν κατάφεραν να φτάσουν κάπου σε κανένα μέτωπο.
Οι διαφορές μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον για τη Μέση Ανατολή γίνονται θεμελιώδεις. Η Ρωσία δεν είναι ικανοποιημένη με την αμερικανική αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, (παρά τη δική της αναγνώριση της Δυτικής Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ λίγους μήνες νωρίτερα) και η Ουάσινγκτον ανησυχεί ότι η Ρωσία έχει δημιουργήσει υψηλά επίπεδα συνεργασίας με την Τουρκία και το Ιράν, κάτι που θα μπορούσε να μειώσει την προβολή της ισχύος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.

Επειδή τα εκτεταμένα σύνορα της Ρωσίας με την Τουρκία και το Ιράν αποτελούν την πύλη της προς την υπόλοιπη Μέση Ανατολή, οι δύο χώρες αποτέλεσαν το επίκεντρο της μετασοβιετικής ρωσικής διπλωματίας. Στη δεκαετία του 1990, ήταν καίριας σημασίας για τη φιλοδοξία της Μόσχας να περιορίσει τη δυτική (πρωτίστως αμερικανική) επιρροή στον Νότιο Καύκασο, την Κεντρική Ασία και την ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν έχουν τα δικά τους συμφέροντα στη Μέση Ανατολή, αλλά όλες βρίσκονται υπό την πίεση των ΗΠΑ. Αυτό θα μπορούσε να τους χρησιμεύσει ως σημείο επαφής. Ως παράδειγμα αυτής της τάσης, ο Ρώσος, ο Τούρκος και ο Ιρανός πρόεδρος συναντήθηκαν στο Σότσι στις 22 Νοεμβρίου, για να επιβεβαιώσουν την προσέγγισή τους στο πρόβλημα της Συρίας.

Υπάρχουν πλέον όλο και περισσότερες διαφορές μεταξύ της Μόσχας και της Ουάσιγκτον, σχετικά με τις αμιγώς στρατιωτικές υποθέσεις. Στις 8 Δεκεμβρίου, οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι εξετάζουν στρατιωτικά και οικονομικά μέτρα εναντίον της Μόσχας, απαντώντας στις υποτιθέμενες παραβιάσεις της Συνθήκης για τις πυρηνικές δυνάμεις ενδιάμεσης εμβέλειας (INF). Η συνθήκη, η οποία υπογράφηκε από τις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση, εξάλειψε για πρώτη φορά μια ολόκληρη κατηγορία βαλλιστικών και cruise πυραύλων στην Ευρώπη. Ο θάνατος του INF θα σηματοδοτήσει μια περαιτέρω διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.

Η Ουάσιγκτον έχει αναγκάσει τo RT (Russia Today), το ρωσικό τηλεοπτικό κανάλι, να εγγραφεί ως «ξένος πράκτορας», ενώ παρόμοια νομοθεσία έχει ψηφιστεί από τη Ρωσική Κρατική Δούμα για να στοχεύσει ξένα (κυρίως αμερικανικά) μέσα ενημέρωσης που λειτουργούν στη Ρωσία.

Βεβαίως, υπήρξαν θετικές κινήσεις στις διμερείς σχέσεις, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης διαβίβασης μυστικών πληροφοριών από τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών στη Ρωσία, οι οποίες συνέβαλαν στην αποτροπή των τρομοκρατικών επιθέσεων στην Αγία Πετρούπολη. Αυτό όμως δεν αλλάζει τη συνολική εικόνα. Πράγματι, ο Πρόεδρος Trump παρουσίασε ένα νέο αμερικανικό στρατηγικό έγγραφο που αξιολογεί τη Ρωσία ως σημαντικό «ταραξία» της διεθνούς τάξης.

Η Ουάσινγκτον έχει επίσης αυξήσει την πίεση σε ένα πεδίο στο κατώφλι της Μόσχας: την Ουκρανία και τη Γεωργία. Στις 13 Νοεμβρίου, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ κ. Kurt Volker συναντήθηκε με τον αξιωματούχο του Κρεμλίνου Βλάντιλαβ Σέρκοφ στο Βελιγράδι της Σερβίας, για να συζητήσουν τη δυνατότητα εγκατάστασης ειρηνευτικών δυνάμεων στην ανατολική Ουκρανία. Μετά τις συνομιλίες, οι απεσταλμένοι ανέφεραν ότι οι διαφορές τους ήταν τόσο εκτεταμένες, που από τις 29 παραγράφους μόνο τρεις ήταν αποδεκτές από τη Ρωσία.

Η Ουάσινγκτον επέμεινε η Μόσχα να παραιτηθεί από τον έλεγχό της στα ανατολικά σύνορα Ουκρανίας-Ρωσίας, ζήτημα που οι Ρώσοι απέρριψαν. Από καθαρά γεωπολιτική άποψη, η αποδοχή από την Ρωσία τέτοιων όρων θα σήμαινε τη θυσία της ικανότητά της να αποστέλλει στρατιωτικό εξοπλισμό στην ανατολική Ουκρανία όποτε κρίνει απαραίτητο.

Στις 18 Νοεμβρίου, το ABC News ανέφερε, με πηγή το State Department, ότι οι ανώτεροι υπάλληλοι θα παρουσίαζαν στον πρόεδρο Trump ένα σχέδιο 47 εκατομμυρίων δολαρίων για τη χρηματοδότηση και την πώληση αμυντικών όπλων υψηλής τεχνολογίας στην Ουκρανία για να ενισχύσουν τις προσπάθειές της για απόκρουση της ρωσικής επιθετικότητας στην ανατολική Ουκρανία. Θα μπορούσε κανείς βεβαίως, να μην το πάρει και πολύ στα σοβαρά, καθώς η αμερικανική κυβέρνηση κάνει συχνά τέτοιες δηλώσεις από τότε που ανέλαβε το αξίωμα του ο Τράμπ. Αυτή τη φορά, ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ουάσιγκτον σκέπτεται να αλλάξει τη στρατιωτική της πολιτική σε ολόκληρο τον πρώην Σοβιετικό χώρο.

Σε μία σχετική εξέλιξη, ανακοινώθηκε ότι οι ΗΠΑ θα αυξήσουν τη στρατιωτική στήριξή τους στη Γεωργία. Από την άνοιξη του 2018, αξιωματικοί του Στρατού των ΗΠΑ θα εκπαιδεύσουν Γεωργιανούς στρατιώτες σε αμυντικές τακτικές. Η Γεωργία στερείται αμυντικής κατάρτισης εδώ και δεκαετίες, όπως φάνηκε σαφώς στον πόλεμο Ρωσίας-Γεωργίας του 2008.

Ακόμη πιο σημαντικά, στις 20 Νοεμβρίου το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ενέκρινε την πώληση αντιαρματικών βλημάτων Javelin στη Γεωργία. Η Τιφλίδα σχεδιάζει να αγοράσει από το Πεντάγωνο 410 πυραύλους και 72 μονάδες εκτόξευσης αντί 75 εκατομμυρίων δολαρίων.

Η παροχή αυτού του είδους των όπλων θα αποτελέσει ορόσημο, καθώς αντιβαίνει στην παραδοσιακή αμερικανική προσέγγιση στις συγκρούσεις στην πρώην Σοβιετική Ένωση: καμία προμήθεια θανατηφόρων όπλων στην Ουκρανία, τη Γεωργία ή τη Μολδαβία, προκειμένου να αποφευχθεί η κλιμάκωση με τη Ρωσία. Η προτεινόμενη πώληση ενδέχεται να μην υλοποιηθεί, αλλά εντούτοις συνεπάγεται μια αλλαγή στη σκέψη του αμερικανικού πολιτικού κατεστημένου. Ακόμη και αν πραγματοποιηθεί, δεν θα αλλάξει δραματικά την ισορροπία στρατιωτικής ισχύος στην περιοχή, αλλά είναι ωστόσο, αρκετά σημαντική εξέλιξη  για να προκαλέσει ανησυχία στη Μόσχα. Εξάλλου, αυτές οι στρατιωτικές εξελίξεις γύρω από την Ουκρανία και τη Γεωργία μοιάζουν με αυτό που κάνουν οι χώρες του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη, δηλαδή την αύξηση των στρατιωτικών δυνατοτήτων τους με τη βοήθεια των ΗΠΑ.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.