22/7/17

Το mission impossible του Ερντογάν: Μια διαρκής Τουρκο-Αραβική Αλληλεγγύη

Του Burak Bekdil
Μετάφραση: Στέργιος Σεβαστιάν
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος πιστεύει ακράδαντα ότι είναι η θρησκεία αυτή που πρέπει να διαμορφώνει τις εθνικές φιλίες και έχθρες, προσπάθησε να ενσταλάξει την αγάπη για τους Άραβες στην τουρκική κοινωνία. Η επιθυμία του αυτή έχει επιπτώσεις στην τουρκική εξωτερική πολιτική. Ο μεγάλος σχεδιασμός του Erdoğan έχει καταρρεύσει, όχι μόνο από την Αραβική Άνοιξη, αλλά και από την πραγματικότητα της Μέσης Ανατολής. Η πολιορκία του Κατάρ, που προκάλεσε η Σαουδική Αραβία, ήρθε ως ένα μεγάλο σοκ: ο ένας σουνίτης αδελφός στράφηκε εναντίον του άλλου.
Η σύγχρονη τουρκική γλώσσα αναφέρεται σε ένα αδιέξοδο χωρίς λύση ως "μαλλιά του Άραβα". Για να πείσει τους άλλους οτι λέει την αλήθεια, ένας Τούρκος ορκίζεται: "Θα πρέπει να είμαι Άραβας αν λέω ψέμα." Εάν οι Τούρκοι επιθυμούν να περιγράψουν ένα αρνητικό που συνοδεύεται από κάτι δελεαστικό, λένε, "Ούτε αραβική (άσχημη) φάτσα, ούτε γλυκά από τη Δαμασκό".
Οι περισσότερες από τις δέκα πιο συνηθισμένες και μάλιστα ρατσιστικές τουρκικές παροιμίες, που δυσφημούν τους Άραβες και τον πολιτισμό τους, χρονολογούνται από την Οθωμανική εποχή, παρά το γεγονός ότι κατά την περίοδο αυτή οι Τούρκοι και οι Άραβες ζούσαν με ειρήνη, μοιράζονταν μια κοινή θρησκεία και δεν είχαν σημαντικές πολιτικές διαφορές. Μετά την ίδρυση του σύγχρονου τούρκικου κράτους το 1923, όμως, η αντιπαλότητα Τούρκων και Αράβων βρήκε εύφορο έδαφος. Τα σύγχρονα τουρκικά σχολικά βιβλία διδάσκουν στα παιδιά πώς οι προδότες Άραβες μαχαίρωσαν πισώπλατα τους Οθωμανούς προγόνους τους, κατά τη διάρκεια του Α 'Παγκοσμίου Πολέμου, πώς συνεργάζονταν οι Άραβες με δυτικές δυνάμεις μη μουσουλμανικής κατά των Μουσουλμάνων Οθωμανών και πώς οι Άραβες πολέμησαν τους Οθωμανούς στρατιώτες στην έρημο.
Όλο αυτός ο βαθύς αντιαραβισμός στην τουρκική ψυχή έπρεπε να αντιστραφεί, μετά την ανάληψη την πρωθυπουργίας της χώρας από έναν σουνίτη ιμάμη το 2002. Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πιστεύει ακράδαντα ότι η θρησκεία πρέπει να διαμορφώνει φιλίες και εχθρότητες μεταξύ των εθνών - ακόμη και ανάμεσα στα μέλη του ίδιου έθνους. Έχοντας αυτό κατά νου, προσπάθησε συστηματικά να ενσταλάξει την αγάπη για τους Άραβες στην τουρκική κοινωνία.
Από τότε που ο Ερντογάν ήρθε στην εξουσία, ο αριθμός των μαθητών που εγγράφηκαν στα σχολεία των ιμάμηδων - όπου οι μαθητές διδάσκονται να προσεύχονται στα αραβικά, μεταξύ άλλων μαθημάτων - έχει αυξηθεί από 60.000 σε πάνω από 1.2 εκατομμύρια. Το υπουργείο Παιδείας πρόσθεσε αραβικά μαθήματα στο πρόγραμμα σπουδών του. Ο κρατικός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός, το TRT, ξεκίνησε ένα αραβικό τηλεοπτικό κανάλι.
Ένας εκθετικά αυξανόμενος αριθμός Τούρκων Ισλαμιστών και ινδολόγων επανερεύνησε την Αραβία και τον πολιτισμό της. Το Ισλάμ, υποστηρίζουν, και η umma "που θα ενωθεί μια μέρα κάτω από ένα ενιαίο έμβλημα", θα πρέπει να εξομαλύνουν τις πολιτισμικές και γλωσσικές διαφορές τους. Ο Ali Bulac, ένας διάσημος ισλαμιστής αρθρογράφος και η κάποτε αγαπημένη του Ερντογάν (που φυλακίστηκε σήμερα γιατί ανήκει σε αντίπαλη ισλαμική κοινότητα, τους Γκιουλενιστές), έγραψε το 2008 το "Sushi and Oratorios", κατακρίνωντας τον παγκοσμίου φήμης (και κοσμικό) Τούρκο πιανίστα, Fazil Say. Έγραψε: «Πρώτα απ 'όλα, η μουσική δεν είναι ένα παγκόσμιο προϊόν, η μουσική ανήκει σε χρόνο, θρησκεία και τόπο. Ο Say δεν παίζει τη μουσική μας, παίζει δυτική μουσική. Η μουσική μας είναι ο Umm Kulthum, ο Mohammed Abdul Wahab και ο Abdul Khader Marari. Το πνεύμα του Bulac, τα συμφωνικά αριστουργήματα του Say δεν είναι τουρκικά, αλλά οι μελωδίες του Kulthum, του Wahab και του Marari - όλοι οι Άραβες - είναι "δικά μας."
Αυτό το είδος σκέψης έχει επιπτώσεις στην τουρκική εξωτερική πολιτική. Ο Ερντογάν και ο τότε υπουργός Εξωτερικών (αργότερα πρωθυπουργός) Αχμέτ Νταβούτογλου ξεκίνησαν μια επίθεση γοητείας το 2009, ελπίζοντας να καταστήσουν τον Ερντογάν έναν «ροκ σταρ» στον αραβικό δρόμο. Για να το πετύχουν αυτό, αντιτίθεντο αντανακλαστικά σε καθετί Ισραηλινό ή Εβραϊκό. Αυτή η τακτική είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα: δεκάδες χιλιάδες Άραβες χαιρέτιζαν τον Ερντογάν με πάθος στις κεντρικές πλατείες της Βηρυτού και του Καΐρου.
Αυτό ήταν καλό, αλλά όχι αρκετό. Οι Ερντογάν και Νταβούτογλου επινόησαν ένα σχέδιο για την δημιουργία μίας μουσουλμανικής ΕΕ και ενός μουσουλμανικού ΝΑΤΟ, δύο σε ένα. Σε αυτόν τον περιφερειακό σχεδιασμό, δύο χώρες είχαν μεγάλη στρατηγική σημασία: η Σαουδική Αραβία, η οποία έχει περιφερειακή επιρροή και το Κατάρ, το οποίο έχει χρήματα και μια ιδεολογική δέσμευση για τον ισλαμικό σκοπό.
Η πολιορκία του Κατάρ που επέβαλε η Σαουδική Αραβία στις 5 Ιουνίου, επομένως, απετέλεσε ένα μεγάλο σοκ για τον Ερντογάν και τους αισιόδοξους υπέρ-σουνίτες του. Ο ένας σουνίτης αδελφός είχε στραφεί ενάντια στον άλλο.
Για άλλη μια φορά, ο Ερντογάν επέλεξε τη θρησκευτική ιδεολογία ως φάρο του. Δεν εγκατέλειψε τον ιδεολογικό του δεσμό με τους αδελφούς του στη Ντόχα, τον ίδιο δεσμό που έχει με τους αδελφούς του στη Χαμάς και την Μουσουλμανική Αδελφότητα. Η θέση του υπέρ του Κατάρ, υπέρ της Χαμάς και υπέρ της Αδελφότητας τον έβαλε στο ίδιο μήκος κύματος με την Αλ Κάιντα, η οποία, σε βίντεο, καταδίκασε τις κυρώσεις κατά του Κατάρ και δεσμεύτηκε να στηρίξει την Αδελφότητα.
Ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Rex Tillerson δήλωσε: "Στην κορυφή της αλυσίδας ποιότητας, αν μπορώ να την αποκαλέσω έτσι, υπάρχουν στοιχεία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που έχουν πλέον γίνει μέρος κυβερνήσεων. Υπάρχουν μέλη του κοινοβουλίου στο Μπαχρέιν, που αποτελούν μέλη της κυβέρνησης. Υπάρχουν μέλη στην Τουρκία, που αποτελούν μέρος της κυβέρνησης."
Ακόμη και οι κάποτε σουνίτες αδελφοί της Σαουδικής Αραβίας, δεν είναι φίλα προσκείμενοι των τουρκικών θέσεων. Ο Ερντογάν προσφέρθηκε να δημιουργήσει μια Τουρκική στρατιωτική βάση στο Βασίλειο, αλλά οι Σαουδάραβες αξιωματούχοι τον απέρριψαν.
Σε δογματικό και ρητορικό επίπεδο, ο Ερντογάν δείχνει σημάδια ασυνέπειας. Στις 13 Ιουνίου, είπε ότι οι κυρώσεις του Κόλπου στο Κατάρ ήταν απάνθρωπες και παραβίαζαν τις ισλαμικές αξίες. "Ποιες ισλαμικές αξίες;", θα μπορούσε κανείς να μπει στον πειρασμό να ρωτήσει. Ο Ερντογάν παρομοίασε τις κυρώσεις με τη θανατική ποινή, αλλά αυτή ήταν η πρώτη φορά που είχε αντιταχθεί στη θανατική ποινή, όπως την επέβαλαν οι Σαουδάραβες «αδελφοί». Φυσικά, οι Σαουδάραβες δεν δείχνουν καμιά διάθεση να διδαχθούν περί "ισλαμικών αξιών", από κάποιον που φορά δυτικά κοστούμια και γραβάτες.
Ο Taha Akyol, εξέχων Τούρκος αρθρογράφος, ανέφερε πρόσφατα μία έρευνα, που διεξήγαγε η εταιρία δημοσκοπήσεων Zogby το 2016. Η δημοσκόπηση έδειξε ότι το 67% των Αιγυπτίων, το 65% των Σαουδαραβών, το 59% των πολιτών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και το 70% των Ιρακινών, είχαν δυσμενή γνώμη για την Τουρκία. Εάν υπήρχαν "δημοσκοπήσεις" πριν από έναν αιώνα, παρόμοιοι αριθμοί θα είχαν βρεθεί στην Αραβία.
Αυτή είναι η - εδώ και έναν αιώνα - αποξένωση της Τουρκίας. Η Τουρκία είναι πάρα πολύ μακριά και άγνωστη για τους Ασιάτες μουσουλμάνους, πολύ δυτική για τους σουνίτες της Μέσης Ανατολής, πολύ σουνιτική για τους σιίτες, και πολύ τουρκική για τους Άραβες όλων των θρησκευτικών δογμάτων.

Ο Burak Bekdil είναι αρθρογράφος με έδρα την Άγκυρα. Συχνά γράφει για το Ινστιτούτο Gatestone και για το Defence News και είναι μέλος του Φόρουμ της Μέσης Ανατολής.


1 σχόλιο:

  1. Τό πνευματικό ἀλλά καί πολιτικό πρόβλημα τοῦ Ἐρντογκάν εἶναι ὅτι ἔχει ψυχολογικῶς μεταθέσει στόν μουσουλμανισμό, τίς ἐλπίδες καί τήν μή νομική αἴσθηση κοινωνίας, πού μόνο στήν Ὀρθοδοξία πράγματι ὑπάρχει.
    Σέ αὐτά παραπλανήθηκε ἀπό τά δἀνεια ἀπό τήν Ὀρθοδοξία πού ἔχει λάβει ὁ Ἐρμπακανικός (-πολιτικός-ὀθωμανικός) καί ὁ Γκιουλενικός(-ἀνθρωπολογικός-κοινωνικός-διεθνιστικός-ἐκσυγχρονιστικός) "μουσουλμανισμός" (καμία δηλαδή σχέση μέ τόν ἐθνικιστικό ἀραβικό μουσουλμανισμό, στόν ὁποῖο ἡ σούνα δέν εἶναι παρά τό "κερασάκι" γιά τούς κρατιστές οἱασδήποτε λοιπῆς σκοπιμότητος).
    Ἀφαιρουμένων λοιπόν, τῶν δανείων αὐτῶν τοῦ "μουσουλμανισμοῦ" τοῦ Ἐρντογκάν, μένει αὐτούσιος ὁ βάρβαρος μουσουλμανισμός, τόσο τῆς τζιχάντ τοῦ ΙΣΙΣ, ὅσον καί τῆς [διαβρωτικῆς ἄλλων κοινωνιῶν καί κρατικῶν ὑπηρεσιῶν] "τζιχάντ" τοῦ φιλόδοξου Ἐρτνογκάν καί τοῦ [ἄκρως ἰδιοτελοῦς "ὑπηρέτου" ἀλλά ἐξ ἴσου φιλόδοξου] Φιντάν.

    Προσπαθεῖ δηλαδή ὁ Ἐρντογάν, νά συνθέσῃ πρακτικῶς, πράγματα ἀσυμβίαστα ἀπό τήν φύση τους:
    α) Στοιχεῖα ὀρθόδοξης χριστιανικῆς κοινωνίας ἀγάπης,
    β) ἰσλαμικῆς τζιχάντ-μαχητικότητας μέχρι θανάτου... τῶν ἄλλων,
    γ) ὀθωμανικῆς πολιτικῆς κατά ὅλων τῶν ἄλλων θρησκειῶν, ὡς "κατωτέρων" τοῦ μουσουλμανισμοῦ καί ἐπί τῆς βάσεως αὐτῆς συνθέσεως τῶν ἐθνικῶν ἰδιαιτεροτήτων ὑπό τούς ὀθωμανούς ,
    δ) τουρκικοῦ ἐθνικισμοῦ στρεφομένου ἰδεολογικῶς, πολιτικῶς καί εἰ δυνατόν στρατιωτικῶς κατά ὅλων τῶν ἄλλων ἐθνῶν ἐντός καί πέριξ τῆς Τουρκίας, καί
    ε) ὅλα αὐτά,...μέ τήν συγκατάθεση εἰ δυνατόν ΗΠΑ καί Ρωσίας! Ἀκόμη καί ἐξαναγκασμένη! ...
    _Ἰδεοληπτικός στό βάθος καί συνάμα ρεαλιστής στίς τακτικές του, ὁ φιλόδοξος καί κενόδοξος ἀλλά ὄχι ὑπερήφανος, ὁ μεγαλόθυμος καί συγχωρητικός ἀλλά καί ἐκδικητικός γιά κάποιο πρακτικό λόγο πάντοτε, Ἐρντογκάν!
    _ΥΓ. Γιά τήν Εὐρώπη, ὁ Ἐρτνογκάν συμφωνεῖ μέ τήν κα Νούλαντ: _Ποιός τήν ..... τήν Εὐρώπη; Ἄποψη, πού προϋποθέτει ὅτι ἡ Εὐρώπη εἶναι μονίμως ἄξια περιφρονήσεως, ἀπό πολιτική ἄποψη. Ρεαλισμός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.