Κλείνει η 2η αξιολόγηση, συνεχίζεται η διελκυστίνδα Βερολίνου-ΔΝΤ για το χρέος

Σταύρος Λυγερός
Στις διαπραγματεύσεις για το ελληνικό ζήτημα που διεξήχθησαν στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ μπορεί να μην ελήφθησαν αποφάσεις, αλλά διαμορφώθηκε ένα κλίμα, το οποίο εκ των πραγμάτων οριοθετεί την περαιτέρω εξέλιξη αυτών των διαπραγματεύσεων. Το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης στο Eurogroup της 22ας Μαΐου και η έγκαιρη εκταμίευση της δόσης έχουν ήδη δρομολογηθεί και γι’ αυτό τις επόμενες ημέρες θα έρθουν στην Αθήνα οι Θεσμοί. Η κυβέρνηση Τσίπρα θέλει να τελειώνει με αυτή την εκκρεμότητα, ώστε να ανοίξει […]

Στις διαπραγματεύσεις για το ελληνικό ζήτημα που διεξήχθησαν στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ μπορεί να μην ελήφθησαν αποφάσεις, αλλά διαμορφώθηκε ένα κλίμα, το οποίο εκ των πραγμάτων οριοθετεί την περαιτέρω εξέλιξη αυτών των διαπραγματεύσεων. Το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης στο Eurogroup της 22ας Μαΐου και η έγκαιρη εκταμίευση της δόσης έχουν ήδη δρομολογηθεί και γι’ αυτό τις επόμενες ημέρες θα έρθουν στην Αθήνα οι Θεσμοί.

Η κυβέρνηση Τσίπρα θέλει να τελειώνει με αυτή την εκκρεμότητα, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Δικαιολογημένα θεωρεί ότι η σημασία της συμμετοχής στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης δεν περιορίζεται στην εισροή μερικών δισ ευρώ. Είναι ταυτοχρόνως και το σήμα που η ΕΚΤ θα στείλει στις αγορές και στους υποψήφιους επενδυτές ότι η Ελλάδα έχει γυρίσει σελίδα και εισέρχεται σε φάση ανάπτυξης. Αυτό σημαίνει αφενός ότι θα ανοίξει σιγά-σιγά ο δρόμος για να ξαναβγεί στις αγορές μέχρι το τέλος του 3ου Μνημονίου (μέσα του 2018), αφετέρου ότι έχει απομακρυνθεί ο κίνδυνος του Grexit και ότι είναι η ώρα για τους επενδυτές να εκμεταλλευθούν τις φθηνές ευκαιρίες.

Για να ενταχθεί η Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ο επικεφαλής της ΕΚΤ Ντράγκι πρέπει να χαρακτηρίσει το ελληνικό χρέος βιώσιμο. Για να το χαρακτηρίσει έτσι, όμως, πρέπει να έχει προηγηθεί τουλάχιστον μία περιγραφή των μεσοπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνσή του, έστω και εάν αυτά εφαρμοσθούν από το 2018-19.

Η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους είναι και το ζήτημα-κλειδί για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Η άλλη απαίτησή του για τη μείωση των συντάξεων και του αφορολόγητου στη διετία 2019-20 έχει ουσιαστικά ικανοποιηθεί στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για το κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Λαγκάρντ δήλωσε ότι έχει σημειωθεί πρόοδος στον τομέα των μεταρρυθμίσεων και εστίασε στο ζήτημα του χρέους.

Η θέση του Ταμείου είναι ότι η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους θα εξασφαλισθεί αφενός εάν ορισθούν χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα για τα χρόνια μετά το 2018, αφετέρου εάν ανακοινωθούν από τώρα και είναι γενναία τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνσή του. Η θέση του ΔΝΤ είναι ότι το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος πρέπει να είναι 1,5% του ΑΕΠ. Αυτές τις ημέρες η Λαγκάρντ, όμως, απέφυγε να προσδιορίσει ποσοστό και χρησιμοποίησε τον όρο «λογικό». Πρόκειται για μία ένδειξη της πρόθεσής της να διαπραγματευθεί.

Στη συμφωνία της Ελλάδας με τους δανειστές υπάρχει αναφορά ότι μετά το 2018 το πρωτογενές πλεόνασμα πρέπει να είναι 3,5% σε μεσοπρόθεσμη διάρκεια. Ο Σόιμπλε ερμηνεύει τη μεσοπρόθεσμη διάρκεια ως δεκαετία. Το ΔΝΤ αποκλείει τέτοιο ύψος για τόση διάρκεια. Στην πραγματικότητα, η δεκαετία έχει φύγει από το τραπέζι. Η διαπραγμάτευση θα κινηθεί μεταξύ πενταετίας και τριετίας. Κυβερνητική πηγή μας είπε ότι σε μία προσπάθεια να γεφυρώσει το χάσμα, η ελληνική αντιπροσωπεία, έχοντας πίσω της και την Κομισιόν, προτείνει το 3,5% του ΑΕΠ να ισχύσει για τριετία και στη συνέχεια να μειωθεί στο 2,5%.

Το αγκάθι των μεσοπρόθεσμων

Το δεύτερο αγκάθι είναι ο από τώρα προσδιορισμός των μεσοπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Δικαιολογημένα, το ΔΝΤ (και ο Ντράγκι) θεωρεί ότι εάν δεν αποφασισθούν και το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα είναι αδύνατον να χαρακτηρισθεί το ελληνικό χρέος βιώσιμο. Χωρίς αυτό τον χαρακτηρισμό, το μεν Ταμείο δεν μπορεί (λόγω του Καταστατικού του) να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα, η δε ΕΚΤ δεν μπορεί να εντάξει την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Η συνέχεια του άρθρου στο ιστολόγιο Σταύρος Λυγερός