6/2/17

Κυπριακό - Ζητείται «ευέλικτη» ιδέα στα ζητήματα της Ασφάλειας

Φόρμουλες για εγγυήσεις και τέσσερις ελευθερίες

Γράφει: Κώστας Βενιζέλος
Λευκωσία: Παρασκηνιακές διεργασίες για τη διαμόρφωση μιας φόρμουλας στο θέμα της Ασφάλειας βρίσκονται σε εξέλιξη και φαίνεται ότι επιχειρείται διασύνδεση με την τουρκική αξίωση για εφαρμογή στην Κύπρο για Τούρκους υπηκόους των τεσσάρων ελευθεριών της Ε.Ε.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τόσο τα Ηνωμένα Έθνη, διά του Έσπεν Μπαρθ Άιντα, όσο και άλλοι παράγοντες προσπαθούν να ανιχνεύσουν τις δυνατότητες που υπάρχουν για διαφοροποίηση της τουρκικής θέσης στο θέμα της Ασφάλειας. Ξένη διπλωματική πηγή ανέφερε στον «Φ» πως, σύμφωνα με τα όσα προκύπτουν από παρασκηνιακές και άτυπες συζητήσεις, η Άγκυρα θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί σε περίπτωση που ικανοποιηθεί στα άλλα πέντε κεφάλαια, δηλαδή Διακυβέρνησης (εκ περιτροπής προεδρία, αποτελεσματική συμμετοχή Τ/κ στα όργανα – μικρά βέτο), Περιουσιακό (μείωση του ρόλου του πρόσφυγα), Εδαφικό, Ε.Ε. (πρωτογενές δίκαιο), Οικονομία. Παράλληλα, είναι προφανές πως η τουρκική πλευρά θα επιμένει μέχρι τέλους στο θέμα των τεσσάρων ελευθεριών της Ε.Ε. 
Όπως υποστηρίζει και ο Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Έσπεν Μπαρθ Άιντα, με την τελωνειακή ένωση Τουρκίας – Ε.Ε. διασφαλίζονται ελευθερίες και πως αυτό που απομένει βασικά είναι το θέμα της εγκατάστασης. Δεν είναι τυχαίο που ο κ. Άιντα επικαλείται, πέραν του επιχειρήματος με την τελωνειακή ένωση Τουρκίας – Ευρωπαϊκής Ένωσης, και σύγκλιση Χριστόφια – Ταλάτ, καθώς και συμφωνία για την αναλογία 4:1 για Ελλαδίτες και Τούρκους. 
 
Είναι σαφές πως η Τουρκία μπορεί να συζητήσει το ενδεχόμενο να προβεί σε λίφτινγκ στις πάγιες θέσεις της στο θέμα της Ασφάλειας εάν διασφαλίσει πολιτικό και οικονομικό έλεγχο της Κύπρου. Και μέσα από μια συμφωνία στο Κυπριακό διά των πέντε κεφαλαίων και με κάποιες ρυθμίσεις αναφορικά με το θέμα των ελευθεριών. Είναι σαφές πως μια τέτοια φόρμουλα το μόνο που επιτυγχάνει είναι η αλλαγή του εργαλείου ελέγχου της Κύπρου. Άλλωστε, όπως πολλοί επικαλούνται πολλές φορές, η Τουρκία βρίσκεται πολύ κοντά στην Κύπρο και η αποστολή στρατευμάτων, όταν το κρίνει «αναγκαίο», θα είναι θέμα ωρών. Παράλληλα, όπως πληροφορούμαστε, η Άγκυρα παρουσιάζεται έτοιμη να ανταλλάξει το θέμα της «μονομερούς δικαιώματος επέμβασης». Η παρουσία στρατιωτικού αποσπάσματος στο νησί φαίνεται να είναι αδιαπραγμάτευτο για τους Τούρκους και επί τούτου υπάρχουν διάφορες σκέψεις για τον αριθμό των στρατιωτών.
 
Είναι σαφές πως μέχρι και τη σύγκληση της νέας Διάσκεψης για την Κύπρο, που αναμένεται να γίνει προς το τέλος μάλλον Μαρτίου, θα διαδραματιστεί ένα έντονο παρασκήνιο σε σχέση με τα θέματα της Ασφάλειας. Αυτό σημαίνει παράλληλες επαφές και πήγαινε-έλα, κυρίως από τα Ηνωμένα Έθνη. Η Άγκυρα παρουσιάζεται σε διπλωματικό επίπεδο «ανοικτή» να συζητήσει διάφορες ιδέες, όμως είναι σαφές πως ο στρατηγικός στόχος του ελέγχου του νησιού δεν διαφοροποιείται. Όπως προκύπτει και από τις συναντήσεις στη Γενεύη και το Μοντ Πελεράν, τον περασμένο μήνα, η μεν Άγκυρα εκφράζει πάγιες θέσεις, θέλει όμως να παρουσιάζεται ως πιο «ευέλικτη». Την ίδια ώρα, είναι προφανές πως πιο σκληρή και απόλυτη είναι η τουρκοκυπριακή πλευρά.

Η τουρκοκυπριακή πλευρά, κυρίως διά του Οζντίλ Ναμί, συνδέει όλα τα ζητήματα που αφορούν την επόμενη ημέρα της συμφωνίας με τις τουρκικές εγγυήσεις. Επαναλήφθηκε πολλές φορές το αφήγημα για το 1963, την Κοφίνου, την Ένωση, την κατάληψη του κράτους από τους Ελληνοκύπριους κ.λπ.
 
Ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα, ο οποίος συνδέει λίγο-πολύ την παρουσία του στη θέση του Ειδικού Συμβούλου με την κινητικότητα στο Κυπριακό, την ερχόμενη εβδομάδα θα μεταβεί στην Άγκυρα για επαφές. Ο ίδιος έχει διαμορφώσει κάποιες ιδέες, τις οποίες είχε πρόθεση να παρουσιάσει στη Γενεύη, ωστόσο αυτό δεν κατέστη δυνατό λόγω της τροπής που πήραν οι συζητήσεις στη συνάντηση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών με τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις. Ο κ. Άιντα έφυγε χθες από την Αθήνα επιβεβαιώνοντας πως η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι απλός θεατής, ούτε ανέχεται τα διάφορα τερτίπια, προσυνεννοήσεις με την Άγκυρα. Τούτο κατέστη ξεκάθαρο από πλευράς του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά και έχει γίνει κατανοητό από τον Έσπεν Μπαρθ Άιντα.

Ιδέες για ασφάλεια και από τους Βρετανούς 
 
Ο βρετανικός παράγοντας διαδραματίζει σε αυτή τη φάση ρόλο γεφυροποιού, έχοντας διαμορφώσει και ιδέες στα θέματα της Ασφάλειας. Τόσο κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης της Γενεύης όσο και κατά τη διάρκεια των συζητήσεων των τεχνοκρατών στο Μοντ Πελεράν, ξεκαθάρισε πως δεν στηρίζει το υφιστάμενο σύστημα εγγυήσεων. Το χαρακτήρισε ξεπερασμένο και έθεσε κάποιες γενικές ιδέες που αφορούν συστήματα ασφάλειας. Σύμφωνα με πληροφορίες, διαπιστώνεται μια διαφοροποίηση του Λονδίνου στα ζητήματα της Ασφάλειας, η οποία στηρίζεται στη θέση πως το σύστημα του 1960 αφορά στο παρελθόν και προέκυψε στις συγκεκριμένες συνθήκες. Στο Μοντ Πελεράν η βρετανική αντιπροσωπεία επιχείρησε να διαμορφώσει έναν ενιαίο κατάλογο με τις ερωτήσεις που κατέθεσαν η ε/κ και η τ/κ πλευρά. Παράλληλα παρουσίασε κάποιες ιδέες που αφορούσαν το θέμα της Ασφάλειας, παραπέμποντας σε μοντέλα που λειτουργούν σε διάφορες άλλες περιπτώσεις στο παγκόσμιο. 

Μέσω Ναμί η Άγκυρα προώθησε Διάσκεψη 

Ο Τουρκοκύπριος διαπραγματευτής Οζντίλ Ναμί είχε αρχικά την ιδέα για τη σύγκληση της νέας πενταμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό. Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά από συνεννόηση με την Άγκυρα (μάλλον με δική της υπόδειξη), ο κ. Ναμί έθεσε στις διαπραγματεύσεις το θέμα τούτο, ενώ προσπάθησε, με επαφές με τα Ηνωμένα Έθνη κι άλλους παράγοντες, να προωθηθεί η ιδέα. Συναφείς πληροφορίες αναφέρουν πως αρχικά ο Μουσταφά Ακιντζί στήριξε μεν την ιδέα αυτή, ωστόσο αναγνώριζε και τις δυσκολίες που υπάρχουν. Τελικά, συμφωνήθηκε η πραγματοποίηση της νέας Διάσκεψης, την περασμένη Τετάρτη, κατά τη διάρκεια της συνάντησης Αναστασιάδη και Ακιντζί, οι οποίοι συζήτησαν τη δυνατότητα αυτή σε κατ’ ιδίαν συνάντηση που κράτησε πέραν της μίας ώρας.

Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα, ο οποίος με νύχια και με δόντια προσπαθεί να διατηρήσει την κινητικότητα στο Κυπριακό, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, επιχείρησε να πείσει τη Λευκωσία να αποδεχθεί την ιδέα αυτή και στη συνάντηση της περασμένης Τρίτης στο Προεδρικό. Τόσο τα Ηνωμένα Έθνη όσο και η τουρκική πλευρά θεωρούν πως η νέα διάσκεψη δεν θα είναι το τέλος του δρόμου και τη χαρακτηρίζουν ενδιάμεση.

Η προσπάθεια θα είναι, όπως ανέφερε στον «Φ» συνεργάτης του Έσπεν Μπαρθ Άιντα, να γίνει ένα ακόμη βήμα και να προγραμματιστούν τα επόμενα, ώστε να οργανωθεί η επόμενη σύναξη, λογικά μετά το δημοψήφισμα στην Τουρκία, που χρονικά τοποθετείται στις αρχές Απριλίου. Η Διάσκεψη του Μαρτίου (μέλλον τρίτο δεκαήμερο) θα έχει την ίδια σύνθεση με την προηγούμενη της Γενεύης, ενώ η επόμενη θα επιχειρηθεί να είναι σε επίπεδο πρωθυπουργών.
Φιλελεύθερος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.