Γενεύη - Στη σκακιέρα της Διάσκεψης

ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Ο σκληρός Κοτζιάς, η διαλλακτική ε/κ πλευρά και η ακραία Τουρκία πρέπει να «τετραγωνίζουν» τον κύκλοΣήμερα τα μεσάνυχτα οριστικοποιείται η σύνθεση. Όλα δείχνουν ότι η έναρξή της θα γίνει σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών. 
Οι πιο κρίσιμες ημέρες είναι η σημερινή και η αυριανή. Όλες οι πλευρές περιμένουν να δουν την κατάληξη των σημερινών διαπραγματεύσεων και ίσως θα χρειαστεί να φτάσουμε ακόμη και μετά τα μεσάνυχτα, για να έχουμε κάποιο αποτέλεσμα το οποίο και θα δείξει πόσα ζητήματα παραμένουν ανοικτά.

Ωστόσο, όχι τόσο ο αριθμός, αλλά η ουσία των ζητημάτων που δεν θα κλείσουν, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη Διάσκεψη με τη συμμετοχή των εγγυητριών δυνάμεων, η οποία με βάση τα σημερινά δεδομένα θα πραγματοποιηθεί με τη συμμετοχή στο κατώτερο πολιτικό επίπεδο που είναι αυτό των Υπουργών Εξωτερικών.

Χθες την παρουσία του στη Γενεύη για τη Διάσκεψη για την Κύπρο επιβεβαίωσε επίσημα ο Υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον κατά τη διάρκεια αναφοράς στη Βουλή των Κοινοτήτων. Την παρουσία του στη Γενεύη είχε αναγγείλει προχθές μέσω Twitter και ο Υπουργός Ευρώπης, σερ Άλαν Ντάνκαν.

Στο τραπέζι των «5», το οποίο θα γίνεται «6» με την παρουσία της ΕΕ ή και μεγαλύτερο αν χρειαστεί να υπάρξει συμμετοχή μελών του Σ.Α., οι πρωταγωνιστές είναι η Ελλάδα και η Τουρκία. Από τη μια, ο «σκληρός» Κοτζιάς που μιλάει για αποχώρηση του κατοχικού στρατού και των εγγυήσεων από την πρώτη ημέρα. Από την άλλη, η Τουρκία δεν θα δεχθεί τη λήξη των εγγυήσεων, αλλά όπως έχει δηλώσει, είναι «ανοικτή σε εκσυγχρονισμό» του πλαισίου ασφάλειας.

Είναι εκσυγχρονισμός να μιλά για 15χρονη διατήρηση της σημερινής κατάστασης περίπου και μετά «έχει ο Αλλάχ»; Και κάπου στη μέση η ε/κ πλευρά που θέτει χρονοδιάγραμμα μιας προεδρικής θητείας (ίσως και κάτι ακόμη) για αποχώρηση του κατοχικού στρατού.

Τα Ηνωμένα Έθνη δεν θέλουν η διάσκεψη να ολοκληρωθεί με την ύπαρξη στο τραπέζι δύο ακραίων προτάσεων. Τότε, θα μιλάμε για το μεγάλο φιάσκο, καθώς θα υπάρχει μεγάλη δυσκολία να ξανακαθίσει στο ίδιο τραπέζι για το Κυπριακό την Τουρκία. Η εικόνα δείχνει ότι προς το παρόν Ελλάδα και Τουρκία παίζουν «άμυνα», μη θέλοντας να φορτωθεί είτε η μία είτε η άλλη πλευρά το βάρος μιας πιθανής αποτυχίας

Και το ερώτημα είναι: Θέληση για συμφωνία υπάρχει; Οι εκπρόσωποι της διεθνούς κοινότητας μιλούν για σύμφωνο ασφαλείας και όχι για εγγυήτριες δυνάμεις, οπότε είναι σαφές ότι το πρόβλημα είναι σημαντικό και η επίλυσή του απαιτεί σε κάθε περίπτωση έναν αμοιβαία αποδεκτό συμβιβασμό.

Πρέπει, όπως αναφέρουν πηγές των Βρυξελλών, να επιτευχθεί ένα πολυμερές σύστημα ασφάλειας, που θα περιλαμβάνει και την Ευρωπαϊκή Ένωση με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα λήξης, στο βαθμό που θα εφαρμόζεται η όποια συμφωνία επιτευχθεί. Οι πληροφορίες, επίσης, αναφέρουν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προετοιμάσει ένα σχέδιο επανένωσης σε τεχνικό επίπεδο. Απορίας άξιον, όμως, είναι αν η Τουρκία θα καθίσει στο τραπέζι με διάθεση διαπραγμάτευσης.

Το αρνητικό για την πλευρά μας είναι ότι τελικώς καταλήγουμε στη Διεθνή Διάσκεψη, χωρίς να αποτελούν προϋπόθεση για την πραγματοποίηση ή την έναρξή της τα αποτελέσματα των συνομιλιών από τις 9 μέχρι και σήμερα.

Από το παραμύθι στην πραγματικότητα;
Το σενάριο συμμετοχής του Αλέξη Τσίπρα και του Ταγίπ Ερντογάν στη Διάσκεψη της Γενεύης μοιάζει σήμερα πιο μακρινό από ποτέ. Άλλωστε, ερωτηθείς αν θα παρευρεθεί ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας στη διάσκεψη, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος είπε ότι «ως έχουν τα δεδομένα αυτή τη στιγμή, ο Έλληνας Πρωθυπουργός δεν θα παρευρεθεί στη Διάσκεψη που ξεκινά στις 12 Ιανουαρίου, αλλά ως έχουν τα γεγονότα αυτή τη στιγμή».

Αύριο; Κανείς δεν ξέρει, όπως και κανείς δεν πίστευε, σύμφωνα με πηγές από την Αθήνα ότι το βράδυ της Δευτέρας θα υπήρχε τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στους δύο ηγέτες. Τι θα οδηγούσε τον Έλληνα Πρωθυπουργό και τον Τούρκο Πρόεδρο στη Γενεύη;

Μα φυσικά ένας μόνο λόγος. Να βρίσκονται όλοι σε όλα τα ζητήματα σε ακτίνα συμφωνίας. Κομβικές, λοιπόν, κρίνονται η σημερινή και η αυριανή ημέρα. Πάντως ενδιαφέρον έχει τι θα ειπωθεί στη σημερινή τηλεφωνική επικοινωνία που θα έχουν Αλέξης Τσίπρας και Ταγίπ Ερντογάν.

Σε ό,τι αφορά ενδεχόμενη παρουσία της Πρωθυπουργού Τερέζας Μέι στη Διάσκεψη για την Κύπρο, κυβερνητικές πηγές ανέφεραν στο ΚΥΠΕ ότι η Βρετανία «περιμένει να δει πώς θα εξελιχθούν οι συνομιλίες», προσθέτοντας ότι «η παρουσία όλων των ηγετών των εγγυητριών δυνάμεων θα ήταν "καλή" εξέλιξη».

Τι θα πει ο Γιούνκερ
Τελικά, η μόνη που θα είναι παρούσα σε ανώτατο επίπεδο είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με πληροφορίες του πολιτικού αναλυτή Γιάννου Χαραλαμπίδη από τις Βρυξέλλες, ο κ. Γιούνκερ στην ομιλία του στο τελετουργικό θα κάνει αναφορά για ενεργή συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Διάσκεψη. Ενδιαφέρον, όμως, έχουν οι πληροφορίες για το τι θα πει για τις εγγυήσεις και την ασφάλεια.

· Για τις εγγυήσεις δεν θα αναφέρει τη λέξη «κατάργηση» αλλά τη λέξη «φόρμουλα» που δεν θα έχει το δικαίωμα μονομερούς επέμβασης στρατιωτικών δυνάμεων.
· Για το ζήτημα της ασφάλειας, η αρχική θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ο σεβασμός προς το γράμμα των συνθηκών.

Το παιχνίδι πίσω από τη σκηνή
Μπορεί στο «έργο» που παρακολουθούμε να βλέπουμε διαπραγματεύσεις επάνω στα γνωστά κεφάλαια, ωστόσο στο παρασκήνιο υπάρχουν δύο ζητήματα που είναι κομβικά, για να υπάρξει λύση του Κυπριακού.

· Το ένα θέμα ονομάζεται χρηματοδότηση της λύσης. Ούτε χθες υπήρξε συνάντηση των εμπειρογνωμόνων στο περιουσιακό, για να συζητήσουν μια πτυχή του περιουσιακού με τους εκπροσώπους του ΔΝΤ που βρίσκονται στη Γενεύη και της Παγκόσμιας Τράπεζας που έφτασαν χθες το απόγευμα. Ότι θα γίνει αυτή η συνάντηση είναι πάντως βέβαιο.

· Τα ζητήματα της ενέργειας. Η Τουρκία δεν κοιτάζει το δέντρο αλλά το δάσος και δεν πρόκειται να δεχθεί να είναι απούσα από ένα «νέο κράτος» που θα δημιουργηθεί και το οποίο έχει χτίσει ενεργειακές σχέσεις με Ισραήλ και Αίγυπτο. Ο ενεργειακός ρόλος της Τουρκίας μετά τη λύση αποτελεί ένα ακόμη διαπραγματευτικό χαρτί για τον Ερντογάν. Είναι, λοιπόν, ένα κορυφαίο κίνητρο που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια win-win κατάσταση.

Το λεγόμενο τουρκικό γόητρο
Τούρκοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Τουρκία θεωρεί τις συζητήσεις αυτής της εβδομάδας για το Κυπριακό μια πραγματική ευκαιρία για την εξεύρεση πολιτικής διευθέτησης, την ίδια ώρα όμως υπερθεματίζουν και στο λεγόμενο τουρκικό γόητρο.

Όπως υποστηρίζουν, ο Ταγίπ Ερντογάν θα μπορούσε να δει με θετική ματιά την επιτυχή έκβαση της διαπραγμάτευσης, καθώς θα θεωρηθεί ότι παρ' όλες τις δυσκολίες που έχει στην ευρύτερη «γειτονιά», έχει συμβάλει σε μια διευθέτηση ενός χρόνιου ζητήματος. Μάλιστα κάτι τέτοιο θα προσέθετε πολλούς επικοινωνιακούς πόντους στην εικόνα του Σουλτάνου.

Όμως η κατάσταση στην Τουρκία, έξι μήνες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, έχει σκληρύνει τον Ερντογάν, ο οποίος κάνει τα πάντα για να αποκτήσει υπερεξουσίες. Η Τουρκία, στην πραγματικότητα, διέρχεται μια προεκλογική ατμόσφαιρα με φόντο το δημοψήφισμα, το οποίο πολλοί τοποθετούν κατά τη διάρκεια της άνοιξης.

Ο Ερντογάν, για να βγει νικητής, χρειάζεται την υποστήριξη των εθνικιστών. Ο αρχηγός του ακροδεξιού κόμματος MHP Ντεβλέτ Μπαχτσελί, έχει έντονα τοποθετηθεί κατά της κατάργησης των εγγυήσεων και της αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων και ασφαλώς δεν θα ήθελε να τον δυσαρεστήσει.

Το δίλλημα της μη λύσης ή της λύσης με την παρουσία αριθμού Τούρκων στρατιωτών με κάποιας μορφής εγγυήσεις μπορεί η πλευρά μας να το διαχειριστεί; Μάλλον όχι.

- See more at: http://www.sigmalive.com/simerini/politics/395235/sti-skakiera-tis-diaskepsis#sthash.LH5qETlg.dpuf