Κρίσιμες συνομιλίες για το Κυπριακό - Ο χάρτης του εδαφικού

Με στόχο την επίτευξη συμφωνίας επί των κριτηρίων για τις εδαφικές προσαρμογές ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί επαναλαμβάνουν από χθες και υπό την αιγίδα του ΟΗΕ τις συνομιλίες τους στο Μοντ Πελεράν της Ελβετίας, οι οποίες σύμφωνα με τον προγραμματισμό θα διαρκέσουν δύο ημέρες.

Στον α’ γύρο, μεταξύ 7-11 Νοεμβρίου, «σημειώθηκε σημαντική πρόοδος», όπως είχε ανακοινώσει ο ΟΗΕ.
Η πρώτη συνάντηση χθες ξεκίνησε στις 9 π.μ. και ολοκληρώθηκε στις 13.30, πραγματοποιήθηκε «σε καλό κλίμα», με παράγοντα της ελληνοκυπριακής πλευράς να συστήνει «υπομονή».

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης έχει δηλώσει πως στόχος είναι να υπάρξει συμφωνία επί των κριτηρίων για το εδαφικό, τα οποία ακολούθως να αποτυπωθούν σε πολύ συγκεκριμένο χάρτη, ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για την τελική φάση των διαπραγματεύσεων.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι η πολυμερής διάσκεψη για το Κυπριακό με αντικείμενο την ασφάλεια και τις εγγυήσεις θα συγκληθεί το διήμερο 27-28 Δεκεμβρίου, ενώ συζητείται και το 16-18 Δεκεμβρίου.

Σύμφωνα με χθεσινά δημοσιεύματα στον κυπριακό Τύπο, και ιδιαίτερα στην εφημερίδα «Καθημερινή» της Κύπρου, οι δύο ημερομηνίες συζητήθηκαν κατά την τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην επικοινωνία που είχαν αργά το βράδυ της Παρασκευής. Για το περιεχόμενο της συζήτησης ενημερώθηκε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης από τον πρωθυπουργό κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας το απόγευμα του Σαββάτου.

Πάντως, η ημερομηνία της διάσκεψης από ελληνοκυπριακής πλευράς είναι υπό αίρεση, διότι θέτει ως προϋπόθεση να συμφωνηθούν τα περισσότερα ζητήματα που εκκρεμούν. Αυτό συμφωνήθηκε στην Αθήνα κατά τις συνομιλίες που είχε την περασμένη Τετάρτη ο κ. Αναστασιάδης και ήταν εισήγηση της ελληνικής κυβέρνησης.

Εφόσον υπάρξει θετική κατάληξη στο Μοντ Πελεράν, οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν στη Λευκωσία, με στόχο την καλύτερη δυνατή προετοιμασία της διάσκεψης, με διαβουλεύσεις και βολιδοσκοπήσεις για το ζωτικής σημασίας κεφάλαιο των εγγυήσεων και της ασφάλειας, καθώς και για εναπομείναντα ανοικτά ζητήματα άλλων κεφαλαίων. Η θέση του Προέδρου Αναστασιάδη είναι, όπως συμφωνήθηκε και στην Αθήνα, ότι δεν μπορεί να υπάρχουν εγγυήσεις σε ένα ευρωπαϊκό κράτος. Αντίθετα, ο κ. Ακιντζί επιμένει σε παραμονή Tούρκων στρατιωτών και μετά τη λύση. Η τουρκική πλευρά συζητά μεταβατική περίοδο -πέντε συν πέντε χρόνια- για στρατεύματα και εγγυήσεις. Στην ολοκλήρωση της πρώτης πενταετίας θα γίνει, κατά τη δική τους πρόταση, επαναξιολόγηση και θα αποφασιστεί εάν θα παραμείνουν στο εξής ή όχι.

Η Τουρκία προκρίνει, σύμφωνα με την εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος», μόνιμη στάθμευση στρατευμάτων και βάση στο πρότυπο των βρετανικών που βρίσκονται στο νησί. Να έχει, δηλαδή, η βάση τουρκική κυριαρχία. Η Λευκωσία βλέπει τη συγκρότηση της βάσης μόνο κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, χωρίς να καθορίζεται χρόνος διάρκειας της παραμονής.

Καλά ενημερωμένες ελληνοκυπριακές πηγές εκτιμούν ότι υπάρχει προοπτική για επιστροφή στην ελληνοκυπριακή συνιστώσα η πολιτεία της Μόρφου και των Βαρωσίων, πέραν της κλειστής περιοχής, καθώς και μέρους της ενδοχώρας της Αμμοχώστου.

Η διαφορά που χωρίζει τις δύο πλευρές στα ποσοστά εδάφους που έχουν καταθέσει είναι μικρή. Γίνεται λόγος για διαφορά που κινείται στο 0,6%. Η ελληνοκυπριακή πλευρά κατέθεσε ποσοστό γύρω στο 28% και η τουρκική στο 29,2%. Σε ό,τι αφορά την Καρπασία έγινε αναφορά από τουρκοκυπριακής πλευράς για δημιουργία για λόγους ακτογραμμής ομοσπονδιακών πάρκων σε περιοχές που δεν κατοικούνται.

Σύμφωνα με το ΡΙΚ, αυτό δεν φαίνεται να γίνεται αποδεκτό από ελληνοκυπριακής πλευράς, με το σκεπτικό ότι τα πάρκα δεν θα μπορούν να αναπτυχθούν, αλλά και γιατί ζητήθηκαν ανταλλάγματα από τουρκοκυπριακής πλευράς σε άλλες περιοχές.

Σε ό,τι αφορά τις περιουσίες, η απεσταλμένη του ΡΙΚ μετέδωσε ότι στις περιοχές που θα επιστραφούν θα υπάρχει διαφορετικό καθεστώς από ό,τι σε εκείνες που θα είναι υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση.

Επίσης, μια «ιδέα» για τη διασύνδεση του περιουσιακού με το εδαφικό προβλέπει ειδικό καθεστώς περιουσιών και προνομίων σε Μόρφου και Καρπασία. Δηλαδή να έχουν οι Τουρκοκύπριοι ειδικά προνόμια στη Μόρφου και οι Ελληνοκύπριοι στην Καρπασία.


O χάρτης του εδαφικού



Για επικείμενη συμφωνία στις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, και του τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφα Ακιντζί όσον αφορά στο εδαφικό, κάνει λόγο η κυπριακή εφημερίδα «Πολίτης», που δημοσιεύει μάλιστα και σχετικό χάρτη.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα, μόνο μια αναπάντεχη ανατροπή θα μπορούσε αυτή τη στιγμή να διαφοροποιήσει τα δεδομένα, καθώς στην πρώτη φάση του Μον Πελεράν οι δύο πλευρές έφθασαν σε ακτίνα συμφωνίας και πως οι Αναστασιάδης και Ακιντζί αναμένεται να καταλήξουν στο θέμα του εδάφους και την ίδια στιγμή να ορίσουν συγκεκριμένη ημερομηνία για την πολυμερή διάσκεψη, την τελευταία φάση δηλαδή πριν από την οριστική κατάληξη στο σχέδιο λύσης του Κυπριακού.

Ειδικά για το εδαφικό, αναφέρει ο «Πολίτης», «μετά από έντονη διαπραγμάτευση, η οποία ξεκίνησε από το 32% που κατέθεσε η τουρκοκυπριακή πλευρά, Αναστασιάδης και Ακιντζί έβαλαν στο τραπέζι το τελευταίο ποσοστό που θα ήταν διατεθειμένοι να αποδεχτούν. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης όρισε το 28,2% και ο κ. Ακιντζί το 29,2%. Η απόσταση μιας ποσοστιαίας μονάδας δείχνει ότι η σύγκλιση είναι πολύ κοντά σε ένα ποσοστό κοντά σε εκείνο που προέβλεπε το σχέδιο Ανάν (28,7%)».

Ο Μουσταφά Ακιντζί έχει κάνει γνωστό σε όλους τους τόνους ότι θα ήθελε ο τελικός χάρτης του εδαφικού να βγει μέσα από την διάσκεψη, έτσι που την ευθύνη να αναλάβει η Τουρκία. Θεωρεί ότι με τον τρόπο αυτό θα περιοριστούν οι αντιδράσεις, εκείνων στην κοινότητά του, που υποχρεωτικά θα μετακινηθούν, και θα είναι πιο εύκολη η έγκριση της λύσης στο δημοψήφισμα. Ο κ. Αναστασιάδης δεν αναμένεται να φέρει ένσταση σε αυτό, εφόσον όμως είναι ξεκάθαρο το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα ρυθμιστεί το εδαφικό.

Για τις άλλες βασικές πτυχές των διαπραγματεύσεων η ίδια εφημερίδα σημειώνει:


ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ: Κεφαλαιώδες θέμα στην όλη συζήτηση υπήρξε ο αριθμός των προσφύγων που θα έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση. Και εδώ η συζήτηση άρχισε από τουρκοκυπριακής πλευράς πολύ χαμηλά (45.000). Στην εξέλιξή της ωστόσο διαμορφώθηκε σε πολύ πιο λογικά επίπεδα. Σήμερα ο κ. Ακιντζί προσέρχεται στις συνομιλίες με τη θέση ότι θα πρέπει να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση λιγότεροι από 80.000 πρόσφυγες και ο κ. Αναστασιάδης με τη θέση ότι το λιγότερο που μπορεί να αποδεχτεί είναι οι 90.000. Είναι προφανές πως κάπου στη μέση θα υπάρξει τελικά η κατάληξη.


ΑΚΤΟΓΡΑΜΜΗ: Αυτή τη στιγμή η τουρκοκυπριακή πλευρά έχει σημαντική πλειοψηφία στην ακτογραμμή. Στο σχέδιο Ανάν η τουρκοκυπριακή πλευρά διατηρούσε το 55% και η ελληνοκυπριακή το 45%. Με βάση τα όσα συμφωνήθηκαν και εφόσον υπάρξει κατάληξη και στο θέμα των «ομοσπονδιακών πάρκων», το ποσοστό ακτογραμμής θα διαμορφωθεί στο 50:50.


«ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΑ ΠΑΡΚΑ»: Ένα νέο στοιχείο που προέκυψε στη συζήτηση είναι τα λεγόμενα «ομοσπονδιακά πάρκα». Πρόκειται για περιοχές που θα υπόκεινται στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και όχι στις δύο πολιτείες. Η ιδέα που συζητήθηκε είναι να δημιουργηθεί ένα τέτοιο πάρκο στην περιοχή των μαρωνίτικων χωριών (Κορμακίτης) το οποίο θα φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Άρα θα περιορίζει και την ακτογραμμή της τ/κ πολιτείας. Ένα δεύτερο θα δημιουργηθεί στην περιοχή της Καρπασίας και θα περιλαμβάνει τα τέσσερα χωριά (Γιαλούσα, Ριζοκάρπασο, Αγία Τριάδα, Μελάναρκα). Και πάλι θα έχει ακτογραμμή. Το θέμα των «ομοσπονδιακών πάρκων» δεν έχει κλείσει στην προηγούμενη διαπραγμάτευση, θεωρείται ωστόσο πολύ προχωρημένο. Η δε ελληνοκυπριακή πλευρά διεκδικεί συμπερίληψη και άλλων περιοχών στο ομοσπονδιακό αυτό πάρκο, έτσι ώστε ακτογραμμή να εξασφαλίζεται και από την κάτω πλευρά της χερσονήσου. Στις περιοχές αυτές θα μπορούν να επιστρέψουν με όλα τους τα δικαιώματα οι Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες.

Κέρδος online   21/11/2016 10:17