23/11/16

Το Αίνιγμα της Ρωσο-Τουρκικής Στρατηγικής Διαβούλευσης

Θα όφειλε να μονοπωλεί τις φροντίδες μιας ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ  Εθνικής Ηγεσίας
Του Μιχαήλ Στυλιανού
Η ρωσική ανοχή στις τουρκικές επελάσεις στη Συρία –περισσότερο ρητορικές και  λιγότερο στρατιωτικές- αποτελεί δύσλυτο αίνιγμα  και για τους οξείς παρατηρητές των σχέσεων Μόσχας και Αγκύρας.
Και η προχθεσινή ανατομική ανάλυση των οικονομικών σχέσεων των δύο χωρών, από τον Τούρκο δημοσιογράφο Ζουλφικάρ Ντογκάν, κατέστησε το αίνιγμα σκοτεινότερο, αποκαλύπτοντας ότι τα ρωσικά αντίποινα για την κατάρριψη του  ρωσικού αεροπλάνου εξακολουθούν να πλήττουν βαρύτατα την τουρκική οικονομία. Σε βαθμό που, η άρση τους με το σταγονόμετρο και σε αραιές δόσεις, να έχει οδηγήσει τους Τούρκους αρμόδιους σε απόγνωση και απειλές αντιποίνων! 
Πως άραγε εξηγείται αυτή η αντίφαση μεταξύ οικονομικού και γεωπολιτικού προσώπου της Ρωσίας απέναντι στη Τουρκία;
Το πρόβλημα πρέπει να απασχολεί από μηνών κάθε ανήσυχο παρατηρητή των καθημερινών εξελίξεων σ’ αυτήν την Λυδία Λίθο τριβής και ελληνικών ζωτικών συμφερόντων: την πολυεθνική σύρραξη της Συρίας.
Ευεξήγητη έμοιαζε στην αρχή η ρωσική ανοχή στους τουρκικούς βομβαρδισμούς κάλυψης ισλαμικών επιθέσεων  εναντίον της κουρδικής πολιτοφυλακής ,στη προώθηση τουρκικών τεθωρακισμένων και κατάληψη ζώνης αρχικά 10 χιλιομέτρων και βαθμιαία μέχρι και 100 στο εσωτερικό της Συρίας και στην αεροπορική υποστήριξη αντικουρδικών επιχειρήσεων στη ζώνη του Ευφράτη:
Από την σκοπιά της Μόσχας, οι Κούρδοι εισέπρατταν το τίμημα της προσφοράς αεροπορικής βάσεως στις ΗΠΑ εναντίον ουσιαστικά της  ρωσικής παρουσίας στη  Συρία, όταν μάλιστα η Ρωσία είχε προηγουμένως εφοδιάσει το ΡΚΚ με βαρύ οπλισμό εναντίον της τουρκικής καταπίεσης, τον γενοκτονικό χαρακτήρα της οποίας μόνον Ρώσοι απεσταλμένοι στις επαρχίες της  κουρδικής εθνοκάθαρσης και το ρωσικό δίκτυο ΡΤ είχαν προβάλλει και καταγγείλει διεθνώς.
 Εάν αυτές οι τουρκικές επιδρομές  εναντίον των Κούρδων, των μόνων αξιόμαχων συμμάχων των ΗΠΑ στη Συρία, υπέσκαπταν περισσότερο τις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις, η εξέλιξη θα ήταν βεβαίως ευπρόσδεκτη για τη Ρωσία, αφού μπορεί και να έκλεινε τη Μαύρη Θάλασσα στους Νατοϊκούς στόλους  και να αραίωνε τις τάξεις των αντιπάλων της στον ολοένα δριμύτερα απειλούμενο  πόλεμο των Ατλαντικών εναντίον της.
Οι εξελίξεις όμως στα μετόπισθεν αυτής της εστίας αξίωναν μιαν προσεκτικότερη ανάλυση. Και σ’ αυτές  τις εξελίξεις εξέχουν:
--Αφ’ ενός, οι ολοένα απειλητικότερες εκρήξεις της αυτοκρατορικής μεγαλομανίας του Ερντογάν προς όλους τους γείτονες, έμπρακτα εκφραζόμενες – στον εικαζόμενο πιο ευάλωτο -  με προκλητικές ΝΟΤΑΜ , εικονικές αεροπορικές επιδρομές και στρατιωτική προπαρασκευή εναντίον της ελληνικής επικράτειας.  
--Και αφ’ ετέρου, με επαναλαμβανόμενες συναντήσεις και μυστικές συσκέψεις στην Μόσχα Τούρκων υψηλών αξιωματούχων των Ενόπλων Δυνάμεων και της Μυστικής Υπηρεσίας με Ρώσους ομολόγους τους, η πιο πρόσφατη των οποίων πραγματοποιήθηκε στις αρχές του μηνός.
Αυτή η μυστική νευραλγική διαβούλευση  στη  Μόσχα, προφανώς γεωπολιτικής ευρύτητας πέραν του Συριακού πεδίου, εξελισσόμενη παράλληλα με τον νέο-αυτοκρατορικό αφηνιασμό του Ερντογάν απροκάλυπτα εναντίον της χώρας μας, θα όφειλε να κινεί σε εντονότατο προβληματισμό όλους τους γείτονες της Τουρκίας, αλλά  ειδικότερα  σε ελληνικά διπλωματικά διαβήματα ενημέρωσης από τη Μόσχα -εάν η Ελλάδα διέθετε κυβέρνηση ελληνική , ή  διπλωματική υπηρεσία ικανή να λειτουργήσει με εθνική (επαναστατική) αυτενέργεια, η Τύπο που θα έσπευδε να αναπληρώσει αυτές τις ελλείψεις…
Ελλείψει  αυτών των στοιχειωδών εθνικών εφοδίων και προϋποθέσεων αυτασφάλισης, απομένει η καταφυγή στη λογική επεξεργασία των διαθέσιμων πληροφοριών υπό το φως της ιστορίας, για την αξιολόγηση της σοβαρότητας του κινδύνου..
Το σημερινό και υπό αίρεσιν σχετικό σκεπτικό του υπογράφοντος είναι το εξής:
Το στρατηγικό τρίπτυχο στόχων της ρωσικής ηγεσίας, κατά την σημερινή τεκτονικά μεταβατική φάση της παγκόσμιας ιστορίας,  όπως προκύπτει από τις εξελίξεις της τετραετίας, είναι:
1.- Να προστατέψει,  εν ανάγκη και ένοπλα, τα  συμφέροντα εθνικής της ασφάλειας, στην Μαύρη Θάλασσα (Κριμαία) και Ανατολική Μεσόγειο (Βάση/σεις Συρίας)
2.-Να αποτρέψει, με διπλωματία αγοράς χρόνου και -εν ανάγκη-  με τακτικές υποχωρήσεις, την έκρηξη του 3ου Παγκοσμίου Πολέμου, στον οποίο οι δυνάμεις της «παγκόσμιας νέο-Μεσαιωνικής φεουδαρχίας» έχουν εναποθέσει τις φθίνουσες ελπίδες τους.
3.- Να αξιοποιήσει τα κατακτώμενα περιθώρια χρόνου με την ενίσχυση του αμυντικού της οπλοστασίου, των πλεγμάτων συμμαχιών της και της αμυντικής οικονομίας της και –αντίστοιχα- να λιπάνει τις διεργασίες διάβρωσης και αποσύνθεσης της επιθετικής εναντίον της  συμπαράταξης.
Με οδηγό αυτή τη διαφαινόμενη στρατηγική-σωτηρίας ενώπιον της ατλαντικής πολυσχιδούς επιθετικότητας, πού  έχει επαναφέρει  γερμανικά τεθωρακισμένα στα σύνορά της Ρωσίας και πυρηνικούς εν δυνάμει πυραύλους των ΗΠΑ στη Ρουμανία, στην Τσεχία και στην Πολωνία, και αυτή, η προφανώς ευρύτερη μυστική ρωσο-τουρκική γεωπολιτική διαβούλευση, δύο  νομοτελειακά  αντιπάλων δυνάμεων, προσλάμβανε , λογικά, τα χαρακτηριστικά τακτικισμού.
Δεν  έχει συμφέρον η Ρωσία, αυτήν ιδιαίτερα την περίοδο διεθνούς αναβρασμού και ανακατατάξεων, να «κόψει τον βήχα» στις νέο-Οθωμανικής φαντασιώσεις του Ερντογάν και των σμπίρων του, εφ’ όσον αυτές παραμένουν στο στάδιο της ονείρωξης και των βολιδοσκοπήσεων και δεν μετουσιώνονται σε πράξεις –που λ.χ. στο Αιγαίο θ’ αποτελούσαν, μέσο-μακροπρόθεσμα, μια σοβαρότατη απειλή για την ρωσική πρόσβαση στην Ανατολική Μεσόγειο.
 Δεν βλάπτει στο παραμικρό τη Ρωσία η «παθητική συμμετοχή»  σ’ αυτόν τον διάλογο, η  αινιγματική «σοβαρή ακρόαση» των τουρκικών προτάσεων για –λόγου χάριν- διανομή ζωνών επιρροής στη Μέση Ανατολή, κοινή στάση στο Κουρδικό, «τουρκικών δικαιωμάτων» στο Αιγαίο, συσχετισμό Κριμαίας με Θράκη, και  κατεχόμενης Κύπρου με Ντονμπάς  και αγορά ρωσικών οπλικών συστημάτων.  Αρκεί ο διάλογος να παρατείνεται, χωρίς να καταλήγει στο δια ταύτα, να δηλητηριάζει και υποσκάπτει τις σχέσεις της Άγκυρας με το Βερολίνο και το ατλαντικό στρατόπεδο γενικότερα και να ενισχύει την  προστατευτική έλξη της Μόσχας για τους γείτονες της Τουρκίας.
Ρωσική τακτική  μη- εναντίωσης στις  βολιδοσκοπήσεις της Τουρκίας -ή και σε εκβιαστικά παίγνια έναντι των συμμάχων της- για κερδοσκοπική διεύρυνση του  γεωπολιτικού πεδίου δράσεως της πέραν των οριοθετήσεων της Νατοϊκής πειθαρχίας, είναι εν κατακλείδι  το συμπέρασμα της  ως  άνω ερμηνευτικής  ανάλυσης του αινίγματος των μυστικών διαβουλεύσεων γεωπολιτικού, όπως εικάζεται, συντονισμού δύο  χωρών με ιστορικό εχθρότητας και  φυσιολογικά αγεφύρωτες διαφορές.
. . . . .
Σ’ ενθάρρυνση δημοσίευσης αυτής της ανάλυσης ήρθε άρθρο του Τουρκολόγου και διευθυντή του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών στη Μόσχα Βλαντιμίρ Αβάτκοφ, που δημοσιεύθηκε στο ρωσικό κεφάλαιο του ηλεκτρονικού  δελτίου  Al Monitor.
Εκτενέστερη του παρόντος και σε ευνόητα ομιχλώδη διατύπωση, η έκθεση του κ. Αβάτκωφ, δεν  αναιρεί την ανωτέρω εκτίμηση των ρωσικών κινήτρων και στόχων στις αναφερόμενες διαβουλεύσεις με την Τουρκία.
Ο Αβάτκωφ προσθέτει τις  πληροφορίες ότι οι δύο χώρες και  η τουρκική κοινή γνώμη  αντιτίθενται στα αμερικανικά σχέδια διαίρεσης της Συρίας και ότι ο τουρκικός πληθυσμός φαίνεται να βλέπει θετικά τη ρωσική στάση στο θέμα της Συρίας. Επίσης  ότι  «μερικοί  στο τουρκικό στράτευμα  ευνοούν την ενίσχυση των δεσμών της Τουρκίας με τη Ρωσία»  και ότι η ιδέα αγοράς ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων επανήλθε στην επιφάνεια.
Αναφέρει ότι «η Ρωσία ούτε αντιτάχθηκε αλλά ούτε εξέφρασε στήριξη στη τουρκική επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη»,  συνεχίζει  όμως  με την αντίφαση  «αλλά φαίνεται πως στις  συνομιλίες οι Πούτιν και Ερντογάν κατέληξαν σε κάποια συμφωνία επί του θέματος».
Κατά τον Αβάτκωφ « είναι σημαντικό να καθιερωθεί μια καλή επικοινωνία μεταξύ Ρώσων και Τούρκων επιτελών των Ε.Δ. και των Μυστικών Υπηρεσιών» και ότι «αυτό θα αποτελούσε πρώτη ένδειξη σταθεροποίησης των διμερών σχέσεών τους και βελτίωσης της περιφερειακής σταθερότητας».
Συνεχίζοντας (με νεφέλωμα διπλωματικών  διατυπώσεων και ασάφειας) αναφέρει ότι « η Μόσχα βλέπει την Τουρκία ως μαχόμενη σε αναζήτηση της νέας ταυτότητάς της» και ότι «αυτή η δύσκολη μάχη και αναζήτηση περιλαμβάνει συλλήψεις εκείνων  που αντιτίθενται στη «Νέα Τουρκία» και στην πολιτική του Ερντογάν ότι τα σύνορα πού επιβλήθηκαν  με την συνθήκη της Λωζάννης δεν ανταποκρίνονται με τις φιλοδοξίες της Τουρκίας στον Νότο και στη Δύση».
«Υπάρχει –προσθέτει αινιγματικά- μια γνώμη στη Ρωσία ότι η ανάμειξη σ’ αυτές τις διαδικασίες ενδόμυχης αναζήτησης θα ηύξανε την αστάθεια σε μιαν ήδη ασταθή περιοχή.»
Και ο Τουρκολόγος Διευθυντής του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών στη Μόσχα καταλήγει με τον ακόλουθο Δελφικό χρησμό:
«Η ενίσχυση της ανεξάρτητης πολιτικής της Τουρκίας έχει τα ρίσκα της για όλους τους μείζονες παίκτες. Η Μόσχα ελπίζει για περισσότερη διαφάνεια στη συνεργασία. Ιστορικά, η Τουρκία βρίσκεται στο σταυροδρόμι μεγάλων οικονομικών, πολιτικών και στρατιωτικών διαδρόμων. Τα γεωπολιτικά δεδομένα δεν είναι πιθανό να μεταβληθούν. Είναι όμως δυνατό να επηρεασθούν οι προοπτικές της εξέλιξης.»
Ομολογεί έτσι ο Αβάτκωφ στην κατακλείδα του άρθρου τη φροντίδα του να μην επηρεάσει αρνητικά «τις προοπτικές της εξέλιξης» κατά τις στοχεύσεις της ρωσικής διπλωματίας. Γεγονός που ενισχύει τα προηγούμενα σαφέστερα συμπεράσματα στην ανάλυση του υπογράφοντος.
Τα οποία βέβαια μένουν προς επαλήθευση από τις μελλούμενες εξελίξεις και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση  ν’ αποτελέσουν σκεπτικό εφησυχασμού των υπευθύνων για την εδαφικήν ακεραιότητα της χώρας μας.
 Βέβαιο είναι, σε τελευταία ανάλυση, ότι η  Ρωσία κάνει τις επιλογές της με αποκλειστικό  κριτήριο το εθνικό της συμφέρον. Στην οριοθέτηση του οποίου θα ήταν όμως παράδοξο να περιφρονεί το ασφαλές κεφάλαιο τής –πέραν εφήμερων εγκάθετων κυβερνήσεων- ακατάλυτης  πνευματικής συγγένειας και φιλίας του ελληνικού λαού προς το ομόδοξο και παραδοσιακά σύμμαχο έθνος..

How Russia views Turkeys role in Syria
Vladimir Avatkov,Russia Pulse, Al Monitor
Oct. 10, Russian President Vladimir Putin (L) talks during a joint news conference with his Turkish counterpart Recep Tayyip Erdogan following their meeting in Istanbul 10-10-16
 Vladimir Avatkov, Russia Pulse, Al Monitor
As experts on Russia and Turkey are wondering just how receptive US President-elect Donald Trump will be to their agendas in the Middle East, Moscow and Ankara have been involved in a series of talks over Syria.
Indeed, Turkish officials have become frequent guests in Moscow. The most recent visit, on Nov. 1, brought high-ranking military and intelligence officers, triggering rumors about a potential joint pursuit of ideas over the fate of Syria. But as the content of the negotiations remains confidential, Russia believes the significance of these contacts goes beyond Syria.
One needs to understand the world’s perception of what drives Turkish foreign policy and the political situation in the country.
The way Russia sees it, Turkey is going through a feverish transition process that has a direct impact on its political course, including contacts with key global actors.
To the United States, which has seen Turkey as its right-hand man in the region, Ankara has become much too independent regarding its international policy.
As for the European Union, even if its leaders toy with the idea of integrating Turkey, they see it as a supporting partner state, not as a country with big geopolitical ambitions. The US policy of becoming involved in the politics of countries of interest is showing signs of failing in Turkey, as lately there seems to be very little chance of changing the regime, be it through revolutionary or evolutionary ways.
Turkey’s power-loving president, Recep Tayyip Erdogan, doesn’t understand the EU’s attempt to compel Turkey to accommodate the flow of refugees from the Syrian war. Not only did Erdogan ignore the European logic of managing the situation, he tried to use the refugee crisis to his own advantage. However, in his attempt to elevate a regional actor to a world power, he overestimated his potential.
With that rift, as well as complications in Turkey’s relationship with the United States, the political situation pushed Turkey to reactivate ties with Russia. Ankara found it possible to start a dialogue on the most sensitive issues, including Syria.
Since August, Erdogan and Russian President Vladimir Putin have conducted two state visits with each other and had numerous telephone conversations. The parties agreed toresume cooperation on key economic projects, and Russia has gradually lifted anti-Turkish sanctions. Even so, there have been doubts about the relationship’s progress all along the way, especially regarding geopolitics and security-related issues.
As an active NATO member, Turkey until recently interacted frequently with potential NATO member states and insisted on increasing the alliance’s presence in the Black Sea so that it didn’t turn into a “Russian Sea.” Moreover, Turkey has its own opinion about developments in the Caucasus and Central Asia, and this opinion rarely coincides with Moscow’s.
However, Syria is undoubtedly the major issue. The view in Moscow is that Erdogan, seeing the rapid regime transformations in 2011 during the course of the Arab Spring, was planning to use the moderate opposition to his own advantage, change power in the neighboring country and in due time construct a natural gas pipeline from Qatar. Despite theirpreviously friendly relations, the removal of Syrian President Bashar al-Assad became a primary political goal for Erdogan. Thus, Turkey made a U-turn in its rhetoric and actions, and yesterday's friend turned into a “dictator” and “assassin.” For Moscow, which rejects regime change accomplished in illegitimate ways and which has had a very positive relationship with Syria, it was unacceptable.
Nevertheless, both Moscow and Ankara from the very beginning insisted on the integrity of the states in the region, though each had its own reason. Turkey, with a large share of the region’s Kurdish population, was apprehensive of the possibility of creating Kurdish states or autonomies. Although Russia interacts with all subjects in the region, it maintains the principle of Syria’s territorial wholeness, which actually narrows the gap between Erdogan's and Putin's positions.
More and more voices in Turkey are rising against the United States for favoring the division of Syria and the region according to ethnicity, which contravenes the interests of Turkey, with its big Kurdish faction. Besides, despite the controversy at the interstate level, the Turkish population seems to assess Russia’s position on Syria in a rather positive manner. And as a source told Al-Monitor on condition of anonymity, some in the Turkish military favor strengthening ties between the two countries, and the idea of buying Russian air-defense systems has surfaced again.
Russia neither objected to nor expressed support for Turkey’s military Operation Euphrates Shield. It seems that in the course of talks, Putin and Erdogan have reached a certain agreement on the issue, although it is too early to talk about an alliance. What could be asserted is that Russia and Turkey are negotiating not only about the gas pipeline, but also the destiny of Syria after the war on the Islamic State (IS) is over.
In the supposed dialogue, Turkey is maneuvering to save face and step up its influence in northern Syria, while Russia aims to save face and all its opportunities in the Syrian Arab Republic, including the military bases. Can we expect Turkey to try to expand its influence to northern Iraq as well? Taking into account the instability of regimes in the Middle East and the necessity to speed up the victory in the operation against IS, Moscow could agree to this on the condition Ankara demonstrates a consolidated, independent course.
It is important that Ankara’s and Russia’s general staffs and intelligence services establish good communication. This could be the first sign of stabilization of their bilateral relations and improved regional stability.
Moscow perceives Turkey as fighting and searching for its new identity. The fight and search are not easy; they include the arrest of those who oppose the “New Turkey,” and Erdogan’s policy that Turkey’s present-day borders were imposed by the 1923 Treaty of Lausanne and do not correspond with the aspirations of Turkey in the south and west. There’s an opinion in Russia that interfering with these self-searching processes will increase instability in the already unstable region.
Strengthening Ankara’s independent policy has its risks for all major players. Yet it gives Moscow hope for more transparency in cooperation. Historically, Turkey lies at the crossroads of major economic, political and military routes. The given geopolitics is not likely to change, but it is possible to influence the perspectives of development.

Vladimir Avatkov is a Turcologist and director of the Moscow-based Center for Oriental Studies, International Relations and Public Diplomacy. He is also an associate professor at the Diplomatic Academy of the Russian Ministry of Foreign Affairs.     1.145 w

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.