Παντελής Σαββίδης
Συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν στην Αγία Πετρούπολη (φωτ.: EPA / Anatoly Maltsev)
Συρία (φωτ.: EPA / SANA)
Δεν συμπαθώ καθόλου τις συνωμοσιολογίες, αλλά στην περίπτωση του Ερντογάν και της καταγωγής του υπάρχει το εξής πραγματικό στοιχείο. Κατάγεται από το χωριό Ποταμιά του Νομού Ριζούντας, του νομού που βρίσκεται ακριβώς μετά την Τραπεζούντα. Στο χωριό του, το 98% του πληθυσμού ήταν ελληνικής καταγωγής. Σταματάω εδώ και αφήνω στον αναγνώστη να κρίνει την πιθανότητα ελληνικής προέλευσής του. Μαθηματικά, δεν αποκλείεται.
Από αυτής και μόνον της απόψεως, η ευχή του τίτλου είναι δικαιολογημένη.
Αλλά με τον Ερντογάν συντρέχουν πολλά άλλα για να ευχόμαστε την μακροημέρευσή του στην εξουσία και τη ζωή. Ευτυχώς που σώθηκε από το πραξικόπημα και ευτυχώς που το πραξικόπημα απέτυχε.
Με ένα πετυχημένο πραξικόπημα κεμαλιστών, μάλλον, στρατηγών που στην πορεία του ανέκρουσαν πρύμναν, η Τουρκία αυτήν τη στιγμή θα βρισκόταν στο υποκριτικό στόχαστρο της Δύσης αλλά, στην ουσία, θα ετύγχανε της υποστήριξής της.
Η κεμαλική πολιτική στα ελληνοτουρκικά είναι γνωστή από τα πολλά χρόνια που κεμαλικά κόμματα βρισκόταν στην εξουσία της γειτονικής χώρας. Ανυποχώρητη παντού, με περιοδικές προκλήσεις θερμών επεισοδίων. Κατά πάσα πιθανότητα οι κεμαλιστές θα ικανοποιούσαν τη Δυτική επιθυμία για έλεγχο των προσφυγικών ροών, αλλά δεν θα μπορούσαν να συναινέσουν στην αλλαγή πολιτικής στη Μέση Ανατολή και δη στο Συριακό, όπου εξελίσσεται ο κουρδικός εφιάλτης της Τουρκίας.
Συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν στην Αγία Πετρούπολη (φωτ.: EPA / Anatoly Maltsev)
Ο λεγόμενος «Κουρδικός Διάδρομος», η εδαφική ένωση, δηλαδή, των κουρδικών καντονιών στη Συρία, δεν είναι πιθανότητα που μπορεί να αποτρέψει η Τουρκία, ούτε με πολιτικά ούτε με στρατιωτικά μέσα. Ρωσία και ΗΠΑ έχουν συμφωνήσει στην ανάδυση κουρδικής οντότητας στο έδαφος της Συρίας με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την Τουρκία. Θα είχαμε, δηλαδή, με την επιτυχία του πραξικοπήματος, ένα καθεστώς στην Τουρκία με στρατιωτικά χαρακτηριστικά το οποίο θα αναγκαζόταν να αποδεχθεί τη μεσανατολική πραγματικότητα και θα απολάμβανε της υποστήριξης ΗΠΑ και Ευρώπης.
Αντιλαμβάνεστε τι θα σήμαινε αυτό για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η αποτυχία του πραξικοπήματος αίρει, έστω και προσωρινά, αυτήν τη σχέση Δύσης-Τουρκίας. Η επιβίωση του Ερντογάν διατηρεί στην εξουσία έναν μονομανή, και επίμονο στην υλοποίηση της ισλαμικής του ατζέντας, πολιτικό που διχάζει βαθιά την τουρκική κοινωνία και προωθεί στο στράτευμα στοιχεία που δεν πρόσκεινται μόνο προσωπικά στον Τούρκο πρόεδρο, αλλά και ιδεολογικά.
Αυτός ο διχασμός της τουρκικής κοινωνίας και των θεσμών της γειτονικής χώρας δύσκολα καλύπτεται διότι συνοδεύεται και με αίμα. Τηρουμένων των αναλογιών, είναι κάτι σαν τον ελληνικό Εμφύλιο. Δεν είναι ορατό, ακόμη, ούτε πόσο θα διατηρηθεί χρονικά, ούτε τι επιπτώσεις θα υπάρξουν ως αντίδραση από τις δυνάμεις που υφίστανται δίωξη, μόλις ανασυγκροτηθούν. Αυτή η τουρκική εσωστρέφεια είναι επίτευγμα του Ερντογάν.
Η επιβίωση του Ερντογάν, η αποτυχία του πραξικοπήματος και η απόδοση κύριας ευθύνης στη Δύση εκ μέρους του ίδιου του Τούρκου προέδρου οδηγούν την τουρκική πολιτική στα δύσβατα ρωσικά μονοπάτια.
Είναι μια πολιτική που δεν μπορεί να έχει ούτε προοπτική ούτε επιτυχία. Οι τουρκορωσικές σχέσεις δεν μπορεί να γίνουν στρατηγικές.
Αν και η Δύση γνωρίζει καλύτερα από όλους ότι τα τουρκικά καπρίτσια δεν θα έχουν αποτέλεσμα, ούτε θα αμφισβητηθεί η τουρκική παρουσία στη Δυτική συμμαχία, η συμπεριφορά του Ερντογάν απαξιώνει τη χώρα του ως ΝΑΤΟϊκή σύμμαχο, έστω και αν η Συμμαχία εξέδωσε ανακοίνωση υποστήριξης της Άγκυρας τονίζοντας πως δεν τίθεται σε αμφισβήτηση η συμμετοχή της χώρας στο ΝΑΤΟ. Όπως είναι αφέλεια να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να υπάρξει στρατηγική συνεργασία Ελλάδας-Τουρκίας, δύο χωρών των οποίων οι σχέσεις επιβαρύνονται από την ιστορία και την αντιπαράθεση στο ίδιο γεωπολιτικό πεδίο, το ίδιο αδύνατον είναι να υπάρξει μακρόχρονη συνεργασία Ρωσίας-Τουρκίας.
Θα ήταν ευχής έργον η όξυνση των τουρκοαμερικανικών και τουρκοευρωπαϊκών σχέσεων, αλλά αυτό δεν θα συμβεί πέραν ενός ελεγχόμενου σημείου. Διότι η όξυνση αυτή θα επιδρούσε στη Δυτική συμπεριφορά στο θέμα της ισορροπίας Ελλάδας-Τουρκίας.
Όπως όλα δείχνουν, η Τουρκία και η Ρωσία θα συνεργαστούν στο οικονομικό και ενεργειακό πεδίο, όπου τα συμφέροντά τους συμπίπτουν, αλλά θα αποκλίνουν μόλις τεθούν ζητήματα γεωπολιτικής.
Η αναγραφόμενη σε αρκετές αναλύσεις συνεργασία Τουρκίας-Ρωσίας-Ιράν (και Συρίας του Άσαντ) δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί, διότι ακόμη και αν εξαιρεθεί ως παράμετρος η Ρωσία, η Τουρκία δεν είναι, απλώς, ανταγωνιστική γεωπολιτική δύναμη του Ιράν, αλλά και δογματική. Μπορεί να παραβλεφθεί η σύγκρουση στην περιοχή του σουνιτικού (Τουρκία) με το σιιτικό (Ιράν) Ισλάμ;
Συρία (φωτ.: EPA / SANA)
Το αμερικανικό ινστιτούτο αναλύσεων Stratfor, του οποίου οι πηγές στα υψηλά κλιμάκια της πολιτικής των ΗΠΑ δεν αμφισβητούνται, αφήνει να εννοηθεί ότι η προσέγγιση Τουρκίας-Ρωσίας έγινε υπό τις ευλογίες της Ουάσινγκτον. Νά τι γράφει χαρακτηριστικά: «Σε αυτήν τη συγκεκριμένη κρίσιμη γεωπολιτικά στιγμή, η Μέση Ανατολή ήταν η περιοχή στην οποία συγκρούστηκαν Τουρκία και Ρωσία. Και, όσο και αν ωφελήθηκαν οι ΗΠΑ από την αντιπαράθεση που είχε η Τουρκία με τη Ρωσία, που καθιστούσε την Άγκυρα πιο προσηλωμένη στο ΝΑΤΟ, ο Λευκός Οίκος αποφάσισε πως θα ήταν καλύτερα να διευκολύνει την επαναπροσέγγιση Μόσχας-Άγκυρας, αν αυτό θα σήμαινε την μείωση του κινδύνου μιας ακόμα σημαντικής σύγκρουσης από ατύχημα στο μέτωπο της Συρίας, που θα μπορούσε να συμπαρασύρει και τις ΗΠΑ».
Η Ρωσία κρατά αιχμάλωτη την Τουρκία στο Συριακό, και για τον επιπλέον λόγο ότι την έχει καθηλωμένη στο συριακό τέλμα και περιορίζει τις δυνατότητές της να αναπτύξει πολιτική στην κεντρική Ασία, τον Καύκασο και τη Μαύρη Θάλασσα.
Αλλά στο Συριακό Μόσχα και Άγκυρα έχουν αντιτιθέμενες πολιτικές που δεν μπορεί να συγκλίνουν.
Με τον μεγαλομανή Ερντογάν στο τιμόνι της Τουρκίας, η γειτονική χώρα ανοίγει το ένα μέτωπο μετά το άλλο και αυτό αφήνει σε κάποια ησυχία τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οι οποίες, ωστόσο, θα δοκιμαστούν σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν εκδώσει τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς. Και υπάρχει ιστορικό προηγούμενο που δεν πρέπει να τους εκδώσει, πέραν της ανθρωπιστικής διάστασης.
το εχω πει πολλες φορες. Αλοιμονο μας αν ξαναερθουν οι κεμαλιστες. θα πεθυμησουμε τοτε την περιοδο γαληνης που περναμε τωρα. το ιδιο και στο εσωτερικο της τουρκιας. φυσικα τοτε ο δρομος για την εισοδο της στην ΕΕ θα εθιναι ανοικτος
ΑπάντησηΔιαγραφήΑ) Ἔχω τήν γνώμη, ὅτι ναί μέν "κατά πάσα πιθανότητα οι κεμαλιστές θα ικανοποιούσαν τη Δυτική επιθυμία για έλεγχο των προσφυγικών ροών", ἀλλά μᾶλλον θά τό ἔκαναν κατά τέτοιο τρόπο ὥστε νά ἐπιβαρυνθῆ ἡ Ἑλλάδα πάρα πολύ: σταθερή εἰσροή ἀρκετῶν χιλιάδων "προσφύγων" κάθε μῆνα (π.χ. 300-350 χιλιάδες τόν χρόνο), ὥστε σέ ὁρατή προοπτική λίγων χρόνων, τό ὀλιγώτερο νά μποροῦσε ἡ Τουρκία νά θέσῃ θέμα γιά ὁρισμένα νησιά μας χωρίς τό "ἐμπόδιο" ὅτι κατοικοῦνται ἀπό γηγενεῖς ἐπί χιλιετηρίδες Ἕλληνες, ἤ τό περισσότερο, νά ξαναέπαιζε (χωρίς τόν Ἐρντογκάν) τό μουσουλμανικό χαρτί καί τίς οἰκονομικές συνεργασίες (ἐλέω μέλλοντός της ἐντός Ε.Ε...), γιά νά "ἀπορροφήσῃ" τήν Ἑλλάδα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑὐτά θά ἐπιχειρηθοῦν λοιπόν καί ἀπό τόν Ἐρντογκάν, ζσέ ἕναν βαθμό, διότι μήν ξεχνᾶμε ὅτι ἡ ἐξωτερική πολτική καί ἡ στρατηγική τῆς Τουρκίας δέν ἀλλάζει ἀλλά εἶναι βασικά διαμορφωμένη ἐξ ἀρχῆς καί γιά δεκαετίες. Ἐν τούτοις, ὅλα θά γίνουν ἀπό έρους της πιό ἤπια ὑπό τόν Ἐρντογκάν. Ὄχι διότι δέν θέλει, ἀλλά διότι δέν θά ἔχῃ τήν ὑποστήριξη τῆς Δύσεως σέ βάρος τῆς Ἑλλάδας, ὅπως τήν εἶχαν στό παρελθόν καί θά τήν έἶχαν στό μέλλον οἱ Κεμαλιστές.
Β) Τό ὅτι το αμερικανικό ινστιτούτο αναλύσεων Stratfor, μιλᾶ περί βραχυπροθέσμου μόνον προσεγγίσεως Τουρκίας καί Ρωσίας, μοῦ φαίνονται "εὐχές του" ...ρεαλιστικο-φανεῖς. Διότι ἁπλούστατα, ἡ τρέλλα νά έπεκταθῆ ἡ Τουρκία στήν Συρία γιά νά ἀντιμετωπίσῃ τήν ἵδρυση Κουρδικοῦ κράτους, εἶναι ἐπιδίωξη τῶν κεμαλιστῶν ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Κεμάλ (ἁπλῶς, τοῦ Κεμάλ δέν τοῦ "βγῆκε" τότε ὀ ελεγχος τῶν πετρελαίων τῆς Βορείου Συρίας) , στήν ὁποία κεμαλική ἐπιδίωξη συνἐκλιναν οἱ Νταβούτογλου καί Ἐρντογκάν κατά "σύμπτωση" πρακτική (Κουρδικό) καί ἰδεολογική(νεο-ὀθωμανιοσμός).
Εἰδικώτερα, γιά ἕναν συνεπῆ ἰσλαμιστή τοῦρκο, ὅπως ὁ Ἐρντογκάν, εἶναι μειωμένης σημασίας τό ἄν ἡ ἴδια ἡ Τουρκία ἐπεκταθῆ στήν Βόρεια Συρία, ἀφοῦ προτιμᾶ νά τήν έλεγξῃ διά τοῦ ἰσλαμισμοῦ...ὁλόκληρη.
Ἄρα, modus vivendi Τουρκίας μέ τήν Ρωσία γιά τήν Συρία θά βρεθῆ.
Ἡ τωρινή διαφωνία τους πρέπει νά πηγάζῃ μόνο ἀπό τά ἤδη συμφωνηθέντα τῆς Ρωσίας μέ τίς ΗΠΑ γιά τό Κουρδικό . Κι αὐτό ρυθμίζεται ὅμως, π.χ. μέ χρονοτριβή στόν πόλεμο τῆς Συρίας (ἀφοῦ σέ αὐτό θά συμφωνήσῃ καί τό Ἰσραήλ) , καί τελικά μέ καθεστώς μεγαλύτερης αὐτονομίας, ἀντί πλήρους καί ἄμεσης ἀνεξαρτησίας Τμήματος Κούρδων - στήν Συρία ἤ καί στό Ἰράκ.
Μέ ἄλλα λόγια, νερό στό κρασί του θά βάλῃ ὁ Ἐρντογκάν, χαζός δέν εἶναι, τόσο ὅσο χρειάζεται γιά νά μείνῃ μόνος κυριίαρχος στή σημερινή Τουρκία. Στήν πορεία, θά προσπαθήσῃ μέ τούς δικούς του ὅρους (μουσουλμανισμός πρῶτα, τουρκισμός ὕστερα) νά ἐπεκτείνῃ τήν ἐπιρροή τῆς Τουρκίας.
Στήν βάση αὐτή, μπορεῖ να ξαναενώσῃ τό τουρκικό λαό. Ἰδίως, ἄν υἱοθετήσῃ μιά ἐπιφανειακῶς πιό μαλακή ἐκδοχή τοῦ ἰσλάμ,... σχεδόν ἀντιγράφοντας (ἀλλά καί διρθώνοντας ἐπιλεκτικά ὅπου τόν συμφέρει) τόν Φετουλάχ Γκιουλέν, μέχρι τοῦ σημείου μάλιστα νά προσεγγίσῃ τίς ἀνοικτές θέσεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου περί θρησκευτιῆς ἀνοχῆς, ὡς ἰδεολογία ὅμως, ὅπως ἀκριβῶς τίς εἶχε ἀντιγράψει καί ὁ Γκιουλέν, γιά νά διαμορφώσῃ τόν ἤπιο (compatible μέ θρησκευτική ἰδεολογία ΗΠΑ) μουσουλμανισμό του.
Γ) Τό μόνο ὄντως ἀνυπέρβλητο πρόβλημα, γιά τόν Ἐρντογκάν, εἶναι ἡ γεωπολιτική τοποθέτηση τῆς Τουρκίας μέ τήν πλευρά τοῦ ΝΑΤΟ, τήν ὁποία δέν τοῦ ἐπιτρέπεται οὔτε νά πειράξῃ οὔτε νά ὑπονομεύσῃ, καί τό γνωρίζει. Τό ἴδιο ἄλλωστε ἀντιλαμβάνεται καί ὁ Πούτιν, καί μᾶλλον γι' αὐτό φέρεται ὅτι ἐδήλωσε πολύ πρόσφατα "ἐν τῆ ρύμῃ τοῦ λόγου του" ὅτι : "οἱ ΗΠΑ εἶναι ἄλλωστε ἡ μοναδική ὑπερδύναμη" (τό τελευταῖο, συγνώμη ἀλλά δἐν τό κράτησα ποῦ τό εἶπε, ψάξτε το, πρέπει νά τό εἶπε πολύ τελευταῖα, τίς τελευταῖες ἡμέρες).
Η Ελλάδα πρέπει να γίνει κράτος δυνατό, μορφωμένο, με αμυντική βιομηχανία, με σοβαρούς και όχι φοβικούς κυβερνώντες και πολίτες και τότε δεν θα χρειαζεται να εύχεται τίποτε και ούτε που θα την ενδιαφέρει ποιος κυβερνάει στην Τουρκία και αλλαχού. Οι ευχές τέτοιου τύπου είναι για ράθυμα γιουσουφάκια, δηλαδή ημών.
ΑπάντησηΔιαγραφήμην ειστε σιγουροι για τιποτα...μην πονταρετε στην ισλαμοαδιαλλαξια του ερντογαν...μπορει να εκτελει συμβολαιο της CIA...και στο φιναλε τι μας νοιαζει...τοχουμε κανει ματς να περναει η ωρα...αλλοι κοιτουν το ποδοσφαιρο κιεμεις τον ερδογανη... ο ioannes τα ειπε ολα...αν δεν μπορουμε μονοι μας ,τοτε δεν γινεται τιποτα...
ΑπάντησηΔιαγραφή"Διότι η όξυνση αυτή θα επιδρούσε στη Δυτική συμπεριφορά στο θέμα της ισορροπίας Ελλάδας-Τουρκίας": Οι δυσκολίες θα αναδείξουν νέους Βενιζέλους και Καποδίστριες που θα ανατρέψουν την ισορροπία σε όφελος της Ελλάδας εκμεταλλευόμενοι την όξυνση Άγκυρας-Δύσης. Δεν πρέπει να είμαστε απλοί θεατές αλλά παίκτες με συγκεκριμένη στοχοθεσία, εκείνη, της ανάκτησης του ιστορικού μας κέντρου και των χαμένων μικρασιατικών ελληνικών εδαφών και τα περί ευρωπαϊκού κεκτημένου και ευρωπαϊκού πολιτισμού και λοιπά γλυκανάλατα ας τα αφήσουμε για εκθέσεις ιδεών λυκειοπαίδων χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να διαπαιδαγωγούμε τη νέα γενιά με βλακείες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜόνο αυτό μας έλειπε! Ένας Βενιζέλος που διάλυσε την Ελλάδα. Και τον έχουν και για εθνάρχη. Αλλά με τέτοια μυαλά καλά να πάθουμε.
Διαγραφή