 |
| Κωστής Παλαμάς, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Κωνσταντίνος Παρθένης, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Παντελής Χορν και Σπύρος Μελάς. |
«Ποία είναι η ωραιοτέρα λέξις της ελληνικής γλώσσης;» αναρωτιόταν ο Πέτρος Χάρης (Ιωάννης Μαρμαριάδης 1902-1998) πριν από περίπου 80 χρόνια και ξεκινούσε ένα όμορφο δημοσιογραφικό παιχνίδι, δημοσιεύοντας τις απόψεις των σπουδαιότερων λογοτεχνών, δημοσιογράφων αλλά και πολιτικών της εποχής· μιας εποχής κατά την οποία κυρίως ο κόσμος των Τεχνών και των Γραμμάτων ερωτοτροπούσε με τη γλώσσα μας, επηρεασμένος σαφώς από την εθνική πολιτική και τον αστικό εκσυγχρονισμό της σχολικής γνώσης που διαμόρφωνε τη νέα ελληνική γλώσσα.
Νομοσχέδια και γλωσσο-εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις από το 1913 και εντεύθεν, καθώς και το νεοφιλελληνικό γλωσσικό κίνημα που αναπτύχθηκε στο εξωτερικό –κυρίως στη Γαλλία με αιχμή την ίδρυση του Ινστιτούτου της Σορβόνης (1920) από τον Hubert Pernot (1870-1946)– έδιναν νέες διαστάσεις στην ευρεία κατανόηση και διάδοση του ελληνικού πνεύματος τόσο στο εσωτερικό όσο και στην Ευρώπη.
Την ώρα που το παιχνίδι αυτό παιζόταν στον Τύπο της Γαλλίας, στην Ελλάδα ο Π. Χάρης, εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι στον τόπο μας ακόμη και η καθημερινή γλώσσα χώριζε τους ανθρώπους σε στρατόπεδα, καλούσε τους διανοούμενους να απαντήσουν. Έτσι, ο Κωστής Παλαμάς απάντησε ότι η ωραιότερη λέξη είναι ο «δημοτικισμός», ο Γρηγόρης Ξενόπουλος έβρισκε γοητεία στη λέξη «αισιοδοξία», ο Σπύρος Μελάς χωρίς δισταγμό έβρισκε πιο ελκυστική τη λέξη «ελευθερία» και ο στιλίστας Ζαχαρίας Παπαντωνίου εξήρε την ομορφιά της λέξης «μοναξιά». Ο ζωγράφος και καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών Ουμβέρτος Αργυρός επέλεγε τη λέξη «χάρμα» διότι, όπως υποστήριζε, δεν υπάρχει σε καμία άλλη γλώσσα και στα πέντε γράμματά της κλείνει ό,τι χίλιες άλλες λέξεις μαζί.
Ο Σωτήρης Σκίπης ανέσυρε τη λέξη «απέθαντος» από τα βυζαντινά κείμενα, διαχωρίζοντάς την από τη λέξη «αθάνατος», και ο Παντελής Χορν δήλωσε παντοτινή προτίμηση στη λέξη «νειάτα». Ο αλησμόνητος Αθηναιογράφος Δημήτριος Γρ. Καμπούρογλους, παρά τα χρόνια του, προτιμούσε τη λέξη «ιμερτή», δηλαδή την αγαπητή, την ποθητή. Ο θεατράνθρωπος Νικόλαος Λάσκαρις τη «ζάχαρη», ο ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος τη λέξη «χίμαιρα», ο ζωγράφος Παύλος Μαθιόπουλος το «φως» και ο γλύπτης Μιχαήλ Τόμπρος τη λέξη «ουσία». Ο Παύλος Νιρβάνας (Πέτρος Κ. Αποστολίδης), προφανώς επηρεασμένος από τον τόπο του (Σκόπελο), αγαπούσε τη λέξη «θάλασσα». Οι ζωγράφοι αποκάλυπταν τις ευαισθησίες τους: Ο Δημήτριος Γερανιώτης ήθελε την «αρμονία», ο Κωνσταντίνος Παρθένης την «καλημέρα» και ο Δημήτριος Μπισκίνης το «όνειρο».
Ως προς τις γυναίκες που κυριαρχούσαν στην πνευματική ζωή η λαογράφος Αγγελική Χατζημιχάλη ήθελε «πίστη», ενώ η 25χρονη ηθοποιός Ελένη Παπαδάκη, η οποία έμελλε να δολοφονηθεί άδικα στα Δεκεμβριανά του 1944, δήλωνε πως «η λέξις που περικλείει τα περισσότερα πράγματα, τα πάντα θα έλεγα, είναι η λέξις «ΖΩΗ»! Η ιατρός και συγγραφέας Άννα Κατσίγρα ήθελε «χαρά» και η καθηγήτρια του Ελληνικού Ωδείου Αύρα Θεοδωροπούλου αναζητούσε την «καλοσύνη». Ενδιαφέρουσες όμως ήταν και οι απαντήσεις των πολιτικών του 1933: Ο στρατιωτικός και Πρόεδρος της Γερουσίας Στυλιανός Γονατάς προτιμούσε το «εμπρός», ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου τη λέξη «μάννα» και ο πρόεδρος της Βουλής Θεμιστοκλής Σοφούλης τη λέξη «φιλότιμο» διότι εκφράζει έναν ολόκληρο ηθικό κόσμο και δεν υπάρχει σε άλλη γλώσσα του κόσμου. Ο αρχηγός του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδος Ιωάννης Σοφιανόπουλος πρότασσε την «ανατολή» και ο ιδρυτής του ίδιου κόμματος Αλέξανδρος Μυλωνάς τη λέξη «πόνος».
Αισιοδοξία, ελευθερία, μοναξιά, νειάτα, ιμερτή, θάλασσα, αρμονία, καλημέρα, όνειρο, πίστη και ζωή είναι λέξεις με τις οποίες πορευόταν η Ελλάδα πριν από ογδόντα χρόνια. Ατένιζε την έξοδο από την οικονομική κρίση, έπαιζε με τη ζωντανή ελληνική γλώσσα και επέτρεπε στην παγκόσμια κοινότητα να βαφτίζεται στα νάματά της.
http://kikiri-kou.blogspot.com/2014/10/blog-post_33.html
Κατα τον αείμνηστο Λιαντίνη, η ωραιότερη ελληνική λέξη είναι ο "οργασμός".
ΑπάντησηΔιαγραφήhttps://www.youtube.com/watch?v=XoRdtKaiJYE
Ἕνα ὡραῖο καί ἐπίκαιρο κείμενο μέ ὅλες τίς ανωτέρω «ὡραῖες λέξεις»!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶνος, οἱ ὀπαδοί τοῦ δημοτικισμοῦ διαπνέονταν ἀπό αἰσιοδοξία, διότι θεωροῦσαν ὅτι μέ τήν δημοτική λαλιά, ὁ ἑλληνικός λαός θά ἀνακτοῦσε τήν ἐλευθερία ἐκφράσεως πού τοῦ ταίριαζε. Πίστευαν ὅτι ἡ μοναξιά τους ὡς δημοτικιστῶν διανουμένων, εὐχερῶς θά μεταφραζόταν σέ χάρμα ἀπέθαντο νέων ἐκφραστικῶν δυνατοτήτων, καί ὅτι, ἀκολουθώντας τους, τά νειάτα ἐπί τέλους θά γεύονταν τήν ἰμερτή ζάχαρη τῆς χίμαιρας πού λέγεται εὐρωπαϊκός πολιτισμός.
Θεωροῦσαν ὅτι τό ὅποιο φῶς τοῦ καθαρεύοντος λόγου, ἀπομεινάρι τοῦ παρελθόντος, θά ἔσβηνε μπροστά στήν οὐσία τῆς ψυχῆς τοῦ λαοῦ, ἡ ὁποία θά ἐντρυφοῦσε μέ τήν δύναμη τοῦ λόγου της στόν πλοῦτο τῆς θάλασσας τῶν νέων γνώσεων καί κατακτήσεων τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πνεύματος. Ἡ ἁρμονία τῆς μουσικῆς καί τοῦ λόγου τῆς Ἐκκλησίας πού εἶχε διαρκέσει ἐπί σχεδόν δύο χιλιετηρίδες, γεφυρώνοντας ἀριστουργηματικά τόν λόγιο λόγο μέ τό κοινό γλωσσικό αἰσθητήριο, παρά τίς φιλότιμες προσπάθειες τοῦ Παπαδιαμάντη πού εἶχε προηγηθῆ δείχνοντάς τους τόν δρόμο τῆς δημιουργικῆς συνθέσεως λογίας γλώσσης καί κοινῆς λαλιᾶς, παρέμενε γι’ αὐτούς κάτι σχεδόν τελείως ἄγνωστο.
Καθώς δημοτικιστές καί καθαρευουσιάνοι ζοῦσαν τό ὄνειρο τῆς Εὐρώπης καί τσακώνονταν μεταξύ τους, ἡ καθημερινή «Καλημέρα» τοῦ Ρωμηοῦ βιοπαλαιστοῦ, πού γέμιζε τά πνευμόνια του μέ πίστη στόν Θεό καί στήν ζωή, τήν αἰώνια ζωή, τούς φαινόταν κάτι πεζό, κάτι κατώτερο τῶν ἐπί γῆς προσδοκιῶν τους. Αὐτοί ζητοῦσαν τίς χαρές καί τίς τιμές τῆς Εὐρωπαϊκῆς κουλτούρας. Ἡ καλοσύνη τοῦ Ρωμηοῦ τούς φαινόταν συχνά σάν δουλοπρέπεια ἑνός Καραγκιόζη, καί σπανίως κάπως τούς ἄγγιζε. Συγκινοῦνταν περισσότερο σχεδιάζοντας τήν «πρόοδο» οἱ μέν, καί τόν «ἐκσυγχρονισμό» οἱ δέ, τῆς ταλαίπωρης κοινωνίας τῆς πατρίδας μας, ἐμπρός στήν ὁποία ὅμως «πρόοδο», ἐμπρὀς στόν ὁποῖο ὅμως «ἐκσυγχρονισμό», αὐτή καθ’ ἑαυτή ἡ μάννα μας ἡ Ἑλλάδα, δέν εἶχε καί τόση σημασία, ἀφοῦ θά μποροῦσε ἴσως κάποτε, μπροστά στήν ...ἰδέα τῆς Εὐρώπης, νά καταστῆ ἀκόμη καί παρελθόν!
Μετά ἀπό τήν γενοκτονία 1,5 ἑκατομμυρίου Ἑλλήνων Ρωμηῶν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἀπό τούς Τούρκους (1914-1924), μετά ἀπό τρεῖς μεγάλες ἐθνικές καταστροφές, τό 1922, τό 1955 καί τό 1974, μετά ἀπό δύο ἤδη Παγκοσμίους πολέμους καί ἕναν ἐμφύλιο σπαραγμό (1946-1949), κι ὅλα αὐτά κατά τόν 20ό αἰῶνα, στήν ἀνατολή τοῦ 21ου αἰῶνος, τήν πατρίδα μας τήν Ἑλλάδα τήν κρατάει μόνο τό φιλότιμο τοῦ Ἕλληνα-Ρωμηοῦ, πού νιώθει πόνο γιά τόν «ἐξευρωπαϊσμό» μας μέσα σέ μιά Εὐρώπη πού ἀρνεῖται κάθε τί τό ἑλληνικό καί ὀρθόδοξο χριστιανικό ἀπό τόν πολιτισμό της.
Ἄν καί τέτοιο τό διακύβευμα, θριαμβολογοῦν παραφρόνως οἱ νέοι δημοτικιστές, ὅτι ἐξοβελίζουν ἀπό τήν Ἑλλάδα, γιά χάρη μιᾶς πολιτισμικῶς μεταλλαγμένης Εὐρώπης, κάθε ἀπομεινάρι τοῦ παρελθόντος μας, ὅπως ἱστορική ἐθνική συνείδηση, γλωσσική συνέχεια, κοινωνική συνοχή τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, παραδοσιακές χριστιανικές ἀξίες μας. Τό δέ ἀντίπαλον δέος τους, οἱ νέοι καθαρευουσιάνοι, εἰς ἄπταιστον ἀμερικανο-ἑλληνικήν οἰκονομιστικήν διάλεκτον, ἀπαντοῦν μόνον μέ δυό , πολιτισμικῶς καί πνευματικῶς πτωχές, λέξεις: Καλλίτερο ...μάνατζμεντ!
Σωκράτης Ἀλεξανδρινός
Πολύ καλό!!!
ΔιαγραφήΩστόσο πολιτισμικές μεταλλάξεις και μάλιστα βίαιες υπήρξαν και άλλες στο ιστορικό μας παρελθόν που αφομοιώθηκαν με την πάροδο του χρόνου και θεωρήθηκαν αναπόσπαστα κομμάτια της ιστορίας μας..! Τι θεωρείται απο τους ιστορικούς ως φυσική συνέχεια τελικά;