Η πραγματικότητα για την Έκθεση αξιολόγησης της Τουρκίας

Κώστας Μαυρίδης

Η Κομισιόν (με δικό μας Επίτροπο) κατέληξε στην Έκθεση αξιολόγησης των 72 κριτηρίων που η Τουρκία οφείλει να εκπληρώσει έναντι της ΕΕ ως σύνολο, όπου περιλαμβάνονται υποχρεώσεις και προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Στην Έκθεση  η Κομισιόν έκρινε ότι, από τα 72 κριτήρια, τα 7 δεν υλοποιήθηκαν (5+2 που χρειάζονται πολύ χρόνο ακόμη!). Το Προεδρικό στην Κύπρο συνέστησε σε όσους αρμοδίως ασχολούνται να μελετήσουν την Έκθεση προτού καταλήξουν σε συμπεράσματα. Εμείς μελετήσαμε προσεχτικά τις 112 σελίδες με ένα προς ένα τα κριτήρια και όσα καταγράφονται, πριν την σύσταση του Προεδρικού.

Τα πιο κάτω καταδεικνύουν ότι το Προεδρικό, είτε ΔΕΝ διάβασε την Έκθεση, είτε επέλεξε να παραγνωρίσει σημαντικά θέματα που αφορούν την Κυπριακή Δημοκρατία, όπως βολεύει πολλούς και ειδικά την Τουρκία.  Επισημαίνεται ότι, πρόκειται για κριτήρια που πρέπει να υλοποιηθούν πρώτα και μετά να παραχωρηθεί το καθεστώς ελευθεροποίησης της βίζας. Λόγω χώρου, παρατίθενται μόνο δύο κριτήρια. Το κριτήριο 15 προϋποθέτει συνεργασία της Τουρκίας με γειτονικά κράτη μέλη της ΕΕ, ειδικότερα στη διαχείριση των συνόρων με αυτά τα κράτη-μέλη. Στην πραγματικότητα, η Τουρκία δεν αναγνωρίζει καν οποιαδήποτε σύνορα που να ανήκουν στην Κυπριακή Δημοκρατία. Τις προάλλες, η Άγκυρα με επίσημη επιστολή στον ΟΗΕ γνωστοποιεί την αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων, όπως την ΑΟΖ, που απορρέουν από κρατικά σύνορα ανάμεσα σε Κύπρο-Ελλάδα-Αίγυπτο. Η Άγκυρα αναφέρει ότι η οριοθέτηση «θα καθοριστεί σύμφωνα με την έκβαση μελλοντικών συμφωνιών οριοθέτησης στο Αιγαίο Πέλαγος και στη Μεσόγειο, μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων κρατών, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές και ειδικές περιστάσεις», καθιστώντας επίσης σαφές ότι η «εξερεύνηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε περιοχές, που ανακηρύττονται από τους Ελληνοκύπριους, βρίσκονται εν μέρει εντός της υφαλοκρηπίδας της Τουρκίας.»  Ουσιαστικά, μόνο εάν συμφωνήσει η Τουρκία, μπορεί να υπάρξει λύση και  θα ήταν ... ενδιαφέρον να εφαρμοστεί η «πρωτότυπη θεωρία» του Υπ. Εξ. να προτείνουμε ρυθμίσεις αποδεκτές στην Τουρκία, διαφορετικά (σύμφωνα με τον Υπ. Εξ.) σημαίνει πως δεν θέλουμε λύση! Παρά όλα αυτά, κατά περίεργο τρόπο, η Κομισιόν θεωρεί ότι το κριτήριο 15 έχει ήδη εκπληρωθεί και προφανώς μαζί κάθε υποχρέωση της Τουρκίας προς την Κύπρο! 

Το κριτήριο 44 απαιτεί συνεργασία των δικαστικών αρχών της Τουρκίας με αντίστοιχες αρχές στα 28 κράτη-μέλη της ΕΕ. Στην πραγματικότητα,  η Τουρκία αρνείται κάθε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία την οποία δεν αναγνωρίζει και δεν σέβεται καν τις αποφάσεις των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων, ειδικά για την Κύπρο. Εξωφρενικό μεν αλλά στην Έκθεση και αυτό το κριτήριο θεωρείται ότι έχει εκπληρωθεί. Παρόμοια κριτήρια, υπάρχουν και άλλα. Ποια η αντίδραση του Προεδρικού σε τέτοιου είδους αντιφάσεις; Συνέστησε να μελετήσουμε την Έκθεση προτού καταλήξουμε σε συμπεράσματα… 

Το βάρος για μια αποτελεσματική αντίδραση, πέφτει διαδικαστικά κατά σειράν στον Επίτροπο, στην Κυβέρνηση και στους ευρωβουλευτές. Όμως, πόση αποτελεσματικότητα μπορεί να έχει ένας ευρωβουλευτής που απαιτεί εξηγήσεις και αναθεώρηση της Έκθεσης στα ζητήματα αυτά, όταν όλοι οι προηγούμενοι τα αποδέχονται;  Προσωπικά, κατέδειξα τεκμηριωμένα προς την Κομισιόν αλλά και προς το Ευρωκοινοβούλιο τα κενά και αντιφάσεις της Έκθεσης που αφορούν αποκλειστικά την Κυπριακή Δημοκρατία, για τα οποία η Κυπριακή Κυβέρνηση δεν έχει προβάλει ενστάσεις. Σε παρέμβαση μου άλλωστε ζήτησα από τους εκπροσώπους των Ευρωπαϊκών οργάνων να τοποθετηθούν αν είναι «με την ΕΕ ή με τον Ερντογάν;» Και με τα δύο δεν γίνεται. Η ερώτηση απευθύνεται όμως και σε πολλούς εντός Κύπρου, ειδικά σε όσους δηλώνουν ότι «η Έκθεση αποδεικνύει ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση εξασφάλισε την υποστήριξη των εταίρων της» στο θέμα, αλλά και όσους θεωρούν την Κυπριακή Δημοκρατία εκλιπούσα αλλά δεν το δηλώνουν. Πάντως, το ποιος μελέτησε και τι κατάλαβε από την Έκθεση, το αφήνω στην κρίση του καθενός.

Κώστας Μαυρίδης, ευρωβουλευτής ΔΗ.ΚΟ (S&D) costas.mavrides@europarl.europa.eu