Οι πρώτες μάχες και οι πρώτοι νεκροί στον Αγώνα του ‘21

Πότε και πού  υψώθηκαν τα  λάβαρα της Επαναστάσεως  και ξεσήκωσαν τους σκλαβωμένους ΄Ελληνες που ορκίσθηκαν «Ελευθερία η θάνατος» 

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

Πέρασαν  195 χρόνια από την αγία ημέρα  του Μαρτίου 1821 όταν οι Έλληνες άδραξαν τα όπλα για να γκρεμίσουν το μισητό τείχος του τυράννου, που 369 χρόνια σπάραζε  την Ελληνική ψυχή και ρήμαζε το έθνος τους. Η ιστορία κατέγραψε και επέβαλε στη μνήμη μας επικούς πρωταγωνιστές του αγώνα, θυσίες και μάχες: Κολοκοτρώνης, Γερμανός, Υψηλάντες, Μαυρομιχάληδες, Διάκος, Καραϊσκάκης, Παπαφλέσσας, Μεσολόγγι, Τριπολιτσά, Δερβενάκια, Μανιάκι…

Ποιά είναι η αληθινή ημερομηνία που ο δεσπότης Γερμανός σήκωσε το λάβαρο του αγώνα; Τρεις είναι οι ημερομηνίες που έγινε η δοξασμένη χειρονομία, και μία τέταρτη, ιστορικά αμφισβητήσιμη, που καθορίστηκε να γιορτάζεται κάθε χρόνο.

Η πρώτη είναι  η 13η Μαρτίου 1821, όταν στη Μονή Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων έφθασαν προεστοί  και καπεταναίοι για να συσκεφθούν. Ο Τούρκος διοικητής Πελοποννήσου Μάρα  Βαλεσί  τους κάλεσε σε φιλική συνάντηση στην Τριπολιτσά να συνομιλήσουν για «τις αυξανόμενες αταξίες» των αρματολών  και να μάθει το σκοπό της προ ημερών σύσκεψης στη Βοστίτσα ( Αίγιο). Λίγοι πήγαν στην καλοστημένη παγίδα, συνελήφθησαν, φυλακίσθηκαν κι εσφάγησαν! Πολλοί που δεν πήγαν στην Τριπολιτσά, μετέβησαν στην Αγία Λαύρα, όπου ο δεσπότης Γερμανός μετά από κατανυκτική λειτουργία απέσπασε το «πέτασμα» ( την κουρτίνα) της Ωραίας Πύλης , το ευλόγησε και τους όρκισε να αγωνισθούν μέχρι θανάτου κατά των Τούρκων.

Η δεύτερη είναι η 17η Μαρτίου, στην  Αρεόπολη (Ζίμοβα) όπου ο Πέτρος Μαυρομιχάλης  ύψωσε το λάβαρο στο ναό των Ταξιαρχών, πού έγραφε επάνω « Ελευθερία ή θάνατος» και  κάτω «Ταν ή επί τας» στο οποίο ορκίσθηκαν οι πολεμιστές να αγωνισθούν μέχρι θανάτου. Από εκεί, μαζί με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και χίλιους μανιάτες κινήθηκαν προς την Καλαμάτα στις 22 και στις 23 Μαρτίου  τραγουδώντας  το « Μη μείνει Τούρκος στο Μοριά, ουδέ στον κόσμον όλο», ο Παπαφλέσσας  δακρυσμένος φωνάζει : « ΄Ελληνες! Θα αναστήσωμεν  το ταλαιπωρημένον  γένος μας. Μη ξεχνάτε το χρέος  σε Θεό και Πατρίδα. Σ’ αυτά τα δύο σας ξορκίζω, ή να νικήσουμε ή να πεθάνουμε». Ακολουθούν ντουφεκιές …

Η τρίτη είναι 23 Μαρτίου στην πλατεία Αγίου Γεωργίου Πατρών, όπου κατέφθασε ο Ανδρέας Λόντος με 400 παλικάρια  και ο δεσπότης Γερμανός ανύψωσε  έναν σταυρό και μία κόκκινη  σημαία με μαύρο σταυρό, τους όρκισε και διάβασε την διακήρυξη προς τους προξένους των ξένων χωρών: «…Το ελληνικό έθνος των χριστιανών… είμεθα αποφασισμένοι να αποθάνωμεν ή να ελευθερωθώμεν. Τούτου ένεκεν  βαστάμε τα όπλα ανά χείρας». Η 25η Μαρτίου καθιερώθηκε ως επίσημη έναρξη του Αγώνα για να συμβολίζει την ένωση των ιδανικών τη χριστιανικής πίστεως  και της ελευθερίας της πατρίδος.

Η έκρηξη της Επανάστασης ξεσήκωσε  τους  σκλαβωμένους Έλληνες. Κρητικοί προμηθεύονται από την Αγία Λαύρα, ένα από τα τρία λάβαρα που φιλοτέχνησαν  μοναχοί και πρόσφεραν στους επαναστάτες. Το λάβαρο υψώθηκε στις 29-5-1821σε μεγάλη σύναξη Κρητών στην Παναγία Θυμιανή  στους Κομιτάδες Σφακίων όπου κήρυξαν την επανάσταση για την απελευθέρωση της νήσου από τους Τούρκους. Το λάβαρο έμεινε στα Σφακιά στα χέρια του επαναστάτη Ιωάννη Σκορδίλη και βρίσκεται σήμερα στο Ατσιπόπουλο Ρεθύμνης όπου τη μετέφερε, όταν μετακόμισε, η οικογένεια Σκορδίλη.

Δύο αναγράφονται  ως οι πρώτοι πεσόντες  στον αγώνα κατά των εχθρών του γένους . Πρώτος ο κεφαλλονίτης Βασίλειος Ορκουλάτος φτωχός εργάτης που έπεσε την 25^η Μαρτίου. Πολυάριθμοι  ένοπλοι Τούρκοι  που ήλθαν από το Ρίο, να λεηλατήσουν την Πάτρα και να βοηθήσουν την έξοδο των αποκλεισμένων στο φρούριο ομοφύλων  στρατιωτών τους, πυρπόλησαν στην Αγία Τριάδα ένα ρακοπωλείο και η πυρκαϊά έλαβε μεγάλες διαστάσεις. Τότε ομάδες Ελλήνων εφόρμησαν κατά των επιδρομέων και τους κατεδίωξαν στην συνοικία Τάσι όπου ήταν η καζάρμα ( ο στρατώνας τους) και  εκεί σε συμπλοκή σκοτώθηκε ο  γενναίος Ορκουλάτος.

Ο δεύτερος  κατά σειρά νεκρός, είναι ο φτωχός  τσαγκάρης  Παναγιώτης Καρατζάς που διακρίθηκε για την γενναιότητα και την ευφυΐα του. Έκανε υπονόμους, κατασκεύασε  φουρνέλα και ανατίναξε διόδους των αποκλεισμένων στο φρούριο Τούρκων και τους απέκοψε την ύδρευση. Σε μια από τις επιχειρήσεις του ο γενναίος Καρατζάς  σκοτώθηκε,  αλλά παρέλυσε  κάθε τουρκική αντίσταση και έδωσε  ευκαιρία στους ενόπλους του Λόντου να στήσουν τα κανόνια του φρουρίου στις εξόδους των Πατρών απωθώντας  τους Οθωμανούς. Ο αγώνας  αρχίζει  και ο  δεσπότης Γερμανός, γυρίζει στα αχαϊκά χωριά, εξεγείρει, εξοπλίζει, κι ευλογεί τους μαχητές που εμπνέονται  και οδηγούνται από τα υψωμένα λάβαρα!