Πώς η Πορτογαλία "εξαφανίζει" τους ανέργους

Μέχρι πρόσφατα τα ποσοστά ανεργίας, που ανακοίνωνε κάθε μήνα η εθνική στατιστική υπηρεσία της Πορτογαλίας, μειώνονταν συνεχώς προς μεγάλη ικανοποίηση της κυβέρνησης. Εδώ και δύο μήνες όμως το ποσοστό άρχισε πάλι να έχει ανοδική πορεία και να ξεπερνάει το 14%.

Η στατιστική αρχή προειδοποιεί μάλιστα ότι η ανεργία «με την ευρύτερη έννοια» ανέρχεται περίπου στο 22%.

Μετά το 2011 οι στατιστικές αρχές των ευρωπαϊκών χωρών δεν μπορούν πλέον να προσμετρούν στα ποσοστά ανεργίας τους ανέργους που βρίσκονται σε προγράμματα εκπαίδευσης και εύρεσης εργασίας. Έτσι δημιουργήθηκαν οι άνεργοι με τη «στενή» και την «ευρεία» έννοια.

Στις εφημερίδες αναφέρονται συνήθως αυτοί με την «στενή» έννοια, γιατί τα συγκεκριμένα νούμερα είναι χαμηλότερα.

Στην Πορτογαλία ο αριθμός των ανέργων που συμμετέχει σε προγράμματα έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2013. Έτσι στο τέλος της περασμένης χρονιάς 170.000 άνεργοι «εξαφανίστηκαν» από τις στατιστικές με αποτέλεσμα το επίσημο ποσοστό να βρίσκεται περίπου τρεις με έξι ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από το πραγματικό.

Αριθμοί που τροποποιούνται εύκολα

Ο οικονομολόγος και κοινωνιολόγος Κάρλος Κάλντας, ο οποίος εργάζεται στο «Κέντρο για Κοινωνικές Στατιστικές» του Πανεπιστημίου της Κοΐμπρα, επισημαίνει τις αντιφάσεις των μελετών: «Τα ποσοστά ανεργίας μπορούν να μειωθούν μόνο σε μία αναπτυσσόμενη οικονομία. Επομένως είναι πολύ παράξενο να μειώθηκε το ποσοστό ανεργίας στην Πορτογαλία ενώ η οικονομία μένει στάσιμη.»

Η εθνική στατιστική υπηρεσία δουλεύει με εξαιρετικά αμφίλεγόμενα μέσα, υποστηρίζει ο επιστήμονας.

Περίπου 300.000 ως επί το πλείστον νέοι και ειδικευμένοι Πορτογάλοι έφυγαν από τη χώρα εν καιρώ κρίσης ενώ υπάρχουν και αρκετοί που έχουν εγκαταλείψει την προσπάθεια αναζήτησης. Αυτές οι δύο ομάδες ανέργων, όπως επίσης και εκείνοι που αναγκάζονται να δουλεύουν σε καθεστώς ημιαπασχόλησης ή περιστασιακά επειδή δεν βρίσκουν μια θέση πλήρους απασχόλησης, δεν λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό.

Ο Κάστρο Κάλντας επισημαίνει ότι για τα ποσοστά ανεργίας ευθύνεται κυρίως η κακή οικονομική κατάσταση της χώρας. Τα νούμερα αυτά όμως τροποποιούνται εύκολα. Η πραγματική κατάσταση στην Πορτογαλία, όμως, είναι διαφορετική. «Ένας στους πέντε Πορτογάλους που είναι ικανοί να εργαστούν, δεν έχει δουλειά. Ενδεχομένως και ένας στους τέσσερις. Αυτοί οι αριθμοί αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα», εξηγεί ο Κάλντας.

Πάντως η στατιστική υπηρεσία αναγκάστηκε να διορθώσει ακόμη και το ποσοστό ανέργων «με τη στενή έννοια» τον περασμένο Δεκέμβριο, αυξάνοντάς το κατά 0,5%. Κατά συνέπεια η ανεργία στην Πορτογαλία στο τέλος του 2014 δεν μειώθηκε - όπως έσπευσε να πανηγυρίσει η κυβέρνηση- αλλά αντίθετα αυξήθηκε.

Ακόμη και με τη στενή έννοια της λέξης.

nooz    Πηγή: DW, Jochen Faget / Αλεξάνδρα Κοσμά