Independent: Αυτές είναι οι 4 επιλογές της Ελλάδας και καμιά τους δεν είναι καλή

Satyajit Das

Ο πρώην τραπεζίτης και νυν συγγραφέας Satyajit Das με άρθρο του στη βρετανική Independent ασχολείται με τις επιλογές που έχει τώρα μπροστά της η Ελλάδα, ενώ για αρχή, αναφέρεται στη γνωστή σάτιρα του 1964 Dr Strangelove την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Και διερωτάται: Grexit χωρίς κίνδυνο μετάδοσης; Θα μοιάζει με την πεποίθηση του Dr Strangelove ότι μπορεί κανείς να επιβιώσει από μια πυρηνική καταστροφή. Όπως γράφει το άρθρο, οι επιλογές της Ελλάδας είναι πλέον καθαρές.
Η πρώτη επιλογή είναι η ΕΕ να κάνει υπαναχωρήσεις στο θέμα της ωρίμανσης των δανείων (ειδικά στα βραχυπρόθεσμα) επεκτείνοντας το χρόνο αποπληρωμής τους. Το χρέος αντικαθίσταται με ομόλογα που καθορίζονται από τους ρυθμούς ανάπτυξης, η ΕΚΤ συνεχίζει να υποστηρίζει τις χρηματοδοτικές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών και η μισητή Τρόικα αποχωρεί στο παρελθόν και μετονομάζεται.

Σε αυτή την εκδοχή και οι δύο πλευρές αφαιρούν από την κουβέντα το πολιτικά δύσκολο θέμα του κουρέματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ πανηγυρίζει ότι εκπλήρωσε την εντολή που έλαβε και επιχαίρει για την ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας και υπερηφάνειας. Στην πραγματικότητα, όμως, ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει ουσιαστικά.

Στη δεύτερη επιλογή, η Ελλάδα χρεοκοπεί και παραμένει στο ευρώ. Αν και είναι αδιαφανές πως ένα κράτος που χρεοκοπεί μπορεί να παραμείνει στον μηχανισμό του ευρώ. Οι ελληνικές τράπεζες καταρρέουν αν η ΕΚΤ σταματήσει την ανατροφοδότηση με χρήματα. Οι καταθέσεις κάνουν φτερά και αναγκαστικά επιβάλλεται έλεγχος κεφαλαίων. Η μετακύλιση στη δραχμή ή σε κάποιο παράλληλο νόμισμα είναι αναγκαστική, ενώ η ανταγωνιστική θέση της Ελλάδας παραμένει αμετάβλητη καθώς παραμένει στο ευρώ, ενώ οι δανειστές σκύβουν πάνω από τα χαμένα χρήματα των δανείων που έδωσαν.

Στην τρίτη επιλογή, η Ελλάδα χρεοκοπεί και αποχωρεί από το ευρώ. Αναγκαστικά πηγαίνει στη δραχμή και προκαλείται ένα βραχυχρόνιο χάος. Η δραστηριότητα στην Ελλάδα καταρρέει. Το ευρώ δέχεται τριγμούς, ενώ οι δανειστές βρίσκονται ξανά στη θέση της β' επιλογής. Φυσικά, σε βάθος χρόνου η υποτιμημένη δραχμή δίνει στην Ελλάδα τη χαμένη ανταγωνιστικότητά της – ειδικά σε τομείς όπως ο τουρισμός. Με σωστούς χειρισμούς θα αναστραφεί η φυγή κεφαλαίων, όσο θα μειώνεται η απώλεια της αγοραστικής δύναμης. Το υποτιμημένο νόμισμα μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις και με τον καιρό η Ελλάδα ανακτά την πρόσβαση στις αγορές, όπως έκανε η Ρωσία το 1998. Το κόστος, βέβαια, είναι το βιοτικό επίπεδο. Αρχικά θα υπάρξει εξάρθρωση, αλλά ενδέχεται να επακολουθήσει ισχυρή ανάκαμψη.

Στην τέταρτη επιλογή, η Ελλάδα υποκύπτει στις πιέσεις των δανειστών και συνεχίζει τη λιτότητα. Ο ΣΥΡΙΖΑ αρχικά θα προσπαθήσει να διαχειριστεί τις αντιδράσεις, αλλά πολύ σύντομα η κυβερνητική συμμαχία δεν θα καταφέρει να κρατηθεί στις γραμμές της. Σε αυτή την περίπτωση είτε επιστρέφει ο ΣΥΡΙΖΑ με εντολή τη χρεοκοπία και την έξοδο από το ευρώ, είτε έρχεται στα πράγματα το φασιστικό κόμμα της Χρυσής Αυγής. Η πιθανότητα επιβολής ακόμη και στρατιωτικού νόμου δεν μπορεί να αποκλειστεί. Φυσικά, τα οικονομικά προβλήματα μένουν. Τα προβλήματα, όμως, θα υπάρχουν και στην Ευρώπη. Ένα Grexit θα προκαλέσει αναταραχές. Το κόστος δανεισμού θα ανέβει, θα υπάρξει φυγή κεφαλαίων, το ευρώ θα είναι ασταθές και αν ισχύσει αυτό που λέγεται πως θα εξελιχθεί σε γερμανικό μάρκο, τότε η Γερμανία θα χάσει μεγάλο μέρος της ανταγωνιστικότητάς της. Στο μεταξύ κόμματα με λαϊκιστικό πρόθεμα να αναδειχθούν ακόμη περισσότερο σε όλη την Ευρώπη.

Από τη στιγμή που η Ελλάδα κηρύξει πτώχευση ή/και αφήσει το ευρώ, θα ήταν πολύ δύσκολο να αποφευχθεί η παραφιλολογία και για τα άλλα περιφερειακά κράτη, κάτι που θα οδηγούσε σε κρούσματα κερδοσκοπίας και τελικά εκ βάθρων υπονόμευση του ευρώ. Ακόμη και χωρίς πλήρες Grexit, οι όποιες παραχωρήσεις στην Ελλάδα, θα είχαν ως αποτέλεσμα και οι υπόλοιποι με παρόμοια προβλήματα να ζητήσουν ανάλογες ελαφρύνσεις, τόσο σε δημοσιονομικό όσο και σε μεταρρυθμιστικό επίπεδο. Άρα και πάλι η βιωσιμότητα της Ευρωζώνης θα γινόταν ανέφικτη. Δεν έχουν μείνει επωφελείς επιλογές στην επίλυση της ελληνικής κρίσης, καταλήγει ο Satyajit Das.

Πηγή