Το τετράμηνο ναρκοπέδιο

ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΙΛΙΑΡΔΟΣ

Η απόσυρση της απαίτησης ονομαστικής διαγραφής του δημοσίου χρέους από την ελληνική κυβέρνηση, ίσως αποδειχθεί το μοιραίο, κρίσιμο, ασυγχώρητο λάθος της – το οποίο ευχόμαστε να μην οδηγήσει τη χώρα σε πολύ δύσβατα μονοπάτια

«Η Ελλάδα, εάν αναγκαζόταν σε μία ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, καθώς επίσης στην έξοδο της από την Ευρωζώνη, θα ήταν σίγουρα ο μεγάλος χαμένος του παιχνιδιού – από πάρα πολλές πλευρές, συμπεριλαμβανομένης της γεωπολιτικής. Σε κάθε περίπτωση, πιθανολογούμε ότι θα βιώσουμε έναν αγώνα δρόμου σε ένα τετράμηνο ναρκοπέδιο, μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας».

Ανάλυση

Κατ’ αρχήν, όταν μία χώρα αντιμετωπίζει πρόβλημα ρευστότητας αδυνατώντας να δανειστεί από τις αγορές, πόσο μάλλον όταν είναι υπερχρεωμένη, με μεγάλο εξωτερικό δανεισμό και υψηλά ελλείμματα, αναγκάζεται να καταφύγει στο ΔΝΤ για να αποφύγει τη χρεοκοπία – με αποτέλεσμα να της επιβάλλεται ένα τρομακτικό πρόγραμμα λιτότητας που ελάχιστα διαφέρει από το βομβαρδισμό της, όπως αυτός της πρώην Γιουγκοσλαβίας από το ΝΑΤΟ.
Ο λόγος τώρα, για τον οποίο δεν καταφεύγει στη στάση πληρωμών (ανάλυση), τα δυσμενή αποτελέσματα της οποίας δεν διαρκούν όσο η επώδυνη «διάσωση» της από τους συνδίκους του διαβόλου, είναι η αδυναμία της να μειώσει τα ελλείμματα της – τις δημόσιες δαπάνες της εν προκειμένω, οι οποίες θα απαιτούσαν άμεσα μέτρα, όπως μαζικές απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, μειώσεις μισθών, κλείσιμο ζημιογόνων κρατικών επιχειρήσεων κοκ.
Στο παράδειγμα της Ελλάδας του 2010, τα ελλείμματα της τάξης των 36 δις € θα απαιτούσαν περιορισμό των δημοσίων δαπανών άνω των 20 δις €, αφαιρουμένων των τόκων, καθώς επίσης των χρεολυσίων – κάτι σχεδόν απίθανο να δρομολογηθεί, από τη μία ημέρα στην άλλη. Έτσι επιλέχθηκε η «λύση» του ΔΝΤ, αν και κατά πολλούς ήταν προσχεδιασμένη – με κριτήριο τις ενέργειες της τότε κυβέρνησης, όταν «υπεξαίρεσε δημαγωγικά» την εξουσία.
Περαιτέρω, η «εξυγίανση» μίας χώρας διαρκεί συνήθως τρία χρόνια – όπου στο πρώτο λαμβάνονται και εφαρμόζονται όλα τα μέτρα, στο δεύτερο ωριμάζουν (αποδίδουν), ενώ στο τρίτο επανέρχεται η ομαλότητα. Εάν βέβαια δεν συμβεί κάτι τέτοιο, η χώρα θεωρείται καταδικασμένη να χρεοκοπήσει – αφού εξαντλούνται όλες οι «ρεζέρβες» της, κυρίως δε η «ανεκτικότητα» των Πολιτών της.
Από την άλλη πλευρά αρκετές χώρες, αφού επιτύχουν πρωτογενή (προ τόκων) πλεονάσματα στον προϋπολογισμό τους (τα οποία ουσιαστικά τους επιτρέπουν να ανταπεξέρχονται με τις υποχρεώσεις τους στο εσωτερικό, εάν δεν πληρώνουν τοκοχρεολύσια), έχοντας υποφέρει τα πάνδεινα από το ΔΝΤ επιλέγουν αμέσως μετά τη στάση πληρωμών – αφού διαφορετικά δεν υπάρχει τρόπος για να το διώξουν.
Αφού κηρύξουν λοιπόν πτώχευση, έρχονται σε επαφή με τους δανειστές τους, για να διαπραγματευθούν τη διαγραφή ενός μεγάλου μέρους των εξωτερικών χρεών τους, όπως στο σχετικά πρόσφατο παράδειγμα της Αργεντινής – επειδή, εάν δεν προηγηθεί η χρεοκοπία τους, οι δανειστές τους δεν συμφωνούν σχεδόν ποτέ με τη μείωση των απαιτήσεων τους.
Στην περίπτωση της Ελλάδας τώρα, όπου η δραστηριοποίηση του ΔΝΤ είχε ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα, προκαλώντας της ζημίες που υπερβαίνουν το 1 τρις € (ανάλυση), ενώ μετά από πέντε χρόνια η οικονομία της βρίσκεται σε πολύ χειρότερο σημείο από το 2010, η νέα κυβέρνηση της αναίρεσε την απαίτηση διαγραφής, την οποία είχε δηλώσει προεκλογικά – χωρίς την οποία είναι απολύτως αδύνατη η εφαρμογή του προγράμματος της.
Εάν δε επιλέξει την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του χρέους της, θα διαιωνίσει απλά το πρόβλημα - καταδικάζοντας τους Έλληνες σε σκλάβους χρέους, για τα επόμενα εκατό χρόνια (ανάλυση).  
Το γεγονός αυτό είναι προφανώς γνωστό τόσο στην ίδια, όσο και στη Γερμανία – οπότε απορεί κανείς σχετικά με το τι κρύβεται πίσω από την τετράμηνη παράταση του μνημονίου που ζήτησε και πήρε η Ελλάδα, τόσο από την πλευρά της ελληνικής, όσο και από αυτήν της γερμανικής κυβέρνησης.
Πόσο μάλλον όταν ο κατάλογος των διαρθρωτικών αλλαγών που παρέδωσε η Ελλάδα, ενώ γράφτηκε από την ίδια την Κομισιόν και όχι από τον υπουργό οικονομικών (πηγή), είναι αφενός μεν ασαφής, αφετέρου ανεφάρμοστος – έχοντας όμως παραδόξως γίνει αποδεκτός από τη Γερμανία!
.

Η γερμανική πλευρά

Σύμφωνα τώρα με το γερμανικό ινστιτούτο οικονομικών ερευνών του Βερολίνου (DIW), ο κατάλογος των μέτρων είναι υπερβολικά φιλόδοξος, καθώς επίσης αδύνατον να εφαρμοσθεί μέσα σε τέσσερις μήνες. Για παράδειγμα η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, για την οποία ουσιαστικά υπάρχουν τρεις τρόποι:
.
(α)  Μέσω της φορολογικής συνείδησης των Πολιτών, η οποία όμως απαιτεί χρόνο, ανάλογες υπηρεσίες εκ μέρους του δημοσίου, καθώς επίσης την εμπιστοσύνη των κυβερνωμένων προς την Πολιτεία.
(β)  Με εκτεταμένους και αυστηρούς ελέγχους των φορολογουμένων, οι οποίοι όμως θα προκαλούσουν την εχθρότητα των επιχειρήσεων – για κάποιο χρονικό διάστημα δε το σταμάτημα των επενδύσεων, ενδεχομένως ακόμη και την ανατροπή της κυβέρνησης.
(γ)  Μέσω της «απορύθμισης», καθώς επίσης της μείωσης των δημοσίων υπαλλήλων, με την αντικατάσταση τους από αυτόματους μηχανισμούς – έτσι ώστε να καταστεί αδύνατη η «διαπλοκή» (διαφθορά) του κράτους με τους φορολογουμένους.
.
Το τελευταίο θα ήταν πιθανότατα αυτό που θα μπορούσε να έχει γρήγορο αποτέλεσμα. Εν τούτοις,  δεν συμφωνεί με το πρόγραμμα και με τη νοοτροπία της κυβέρνησης - οπότε μένουν οι πρώτοι δύο τρόποι, οι οποίοι είτε δεν θα αποδώσουν βραχυπρόθεσμα, είτε θα επιδεινώσουν την ύφεση, είτε θα έχουν άλλου είδους δυσμενή επακόλουθα.
Επομένως, δεν μπορεί να γίνεται πιστευτή η απόδοση των μέτρων από τη γερμανική κυβέρνηση. Πόσο μάλλον όταν στον κατάλογο δεν υπάρχουν καθόλου αριθμοί – οι οποίοι θα απεδείκνυαν, έστω στα χαρτιά, τα θετικά αποτελέσματα των αλλαγών που θα δρομολογήσει η κυβέρνηση, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της.

Εύλογα λοιπόν υποπτεύεται κανείς πως κάτι άλλο κρύβεται πίσω από τη βιασύνη του κ. Σόιμπλε να περάσει η παράταση του μνημονίου εμπρόθεσμα από τη γερμανική βουλή – ενώ δεν μπορεί να είναι κανείς καθόλου βέβαιος για την πληρωμή της δόσης των περίπου 7 δις € στα τέλη του Απριλίου, αφού είναι συνήθης η καθυστέρηση της εκ μέρους της Ευρώπης.
Ανάλογα ύποπτη είναι και η στάση του ΔΝΤ, το οποίο μάλλον δεν συμφωνεί με τα μέτρα που κατέθεσε «καθ’ υπόδειξη» η ελληνική κυβέρνηση, απλά και μόνο για να μην εκταμιεύσει τη δική του οφειλόμενη δόση – ενδεχομένως προβλέποντας τη χρεοκοπία της Ελλάδας, στα τέλη Ιουνίου.
.

Η ΕΚΤ και οι ελληνικές τράπεζες

Είναι προφανές ότι, το αίτημα παράτασης του μνημονίου εκ μέρους της Ελλάδας συνδέεται με την περαιτέρω παροχή ρευστότητας προς τις τράπεζες, εκ μέρους της ΕΚΤ – χωρίς την οποία θα χρεοκοπούσαν ακαριαία, έχοντας άδεια τα ταμεία τους, ενώ διατηρούνται ακόμη ζωντανές μέσω του προγράμματος ELA και της Τράπεζας της Ελλάδος. Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η οικονομική κατάσταση των τεσσάρων μεγαλυτέρων:
.

Οικονομικά μεγέθη	Εθνική	Πειραιώς	Άλφα	Eurobank
Επισφάλειες* (τέλη 2013)	29,7%	41,4%	45,6%	31,8%
Προβλέψεις ως % των επισφαλειών	39,2%	43,7%	38,8%	46,5%
Μη καλυμμένες επισφάλειες**	13,8 δις €	17,7 δις €	17,5 δις €	9,1 δις €
Ίδια Κεφάλαια (CET 1) Μάρτιος 2014	9,5 δις €	8,9 δις €	8,8 δις €	6,5 δις €
Καθαρά Κεφάλαια (αφ. φορολογίας)	4,7 δις €	5,8 δις €	5,4 δις €	2,6 δις €

Πηγή: Fitch  Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
* Επί συνόλου δανείων  ** Προφανώς έχουν επιδεινωθεί από τα τέλη του 2013
.
Όπως διαπιστώνεται, η οικονομική κατάσταση των παραπάνω τραπεζών είναι απελπιστική – αφού οι μη καλυμμένες επισφάλειες τους είναι πολύ υψηλότερες από τα Ίδια Κεφάλαια τους, πόσο μάλλον από τα καθαρά. Είναι δε εντελώς ανόητες οι αναφορές σε «σεισάχθεια» – αφού οι τράπεζες θα χρεοκοπούσαν το επόμενο δευτερόλεπτο.
Εάν δε προσθέσει κανείς τις οφειλές τους στο σύστημα διακανονισμού της ΕΚΤ μέσω της Τράπεζας της Ελλάδας (Target II), οι οποίες αυξήθηκαν ραγδαία τους τελευταίους μήνες λόγω των εκροών καταθέσεων (γράφημα), η εικόνα τους θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο.
 .

 .
Η κατάσταση βέβαια των ιταλικών και ισπανικών τραπεζών είναι ακόμη χειρότερη σε απόλυτα μεγέθη – ενώ τα αρνητικά υπόλοιπα καλύπτονται ουσιαστικά από τη γερμανική κεντρική τράπεζα.
.

Η παράταση του μνημονίου

Περαιτέρω, η προηγούμενη τοποθέτηση της ελληνικής κυβέρνησης, σύμφωνα με την οποία δεν θα ζητούσε την παράταση του μνημονίου, είχε σαν αποτέλεσμα να σταματήσει η ΕΚΤ να δέχεται ως εγγύηση τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου - για τη χρηματοδότηση των τραπεζών, με επιτόκιο 0,05%.
Η απόφαση της ΕΚΤ αφορούσε ομόλογα αξίας 12 δις €, ενώ καθιστούσε αδύνατη τη συνέχιση της έκδοσης ομολόγων εκ μέρους του δημοσίου. Ταυτόχρονα, η χρηματοδότηση των τραπεζών μέσω του ELA (ανάλυση), με επιτόκιο της τάξης του 1,55%, επιβαρύνει σε ετήσια βάση τις ελληνικές τράπεζες με 1 δις € περίπου (στα 68,3 δις € που έχουν ήδη πάρει).
Επομένως, εάν η ΕΚΤ αναιρούσε την απαγόρευση της (μετά την υπογραφή του μνημονίου από την Ελλάδα, την αποδοχή της Τρόικας κοκ.), οι ελληνικές τράπεζες θα μπορούσαν να αγοράσουν με τα χρήματα από τον ELA ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, να τα καταθέσουν ως εγγύηση και να αγοράσουν νέα ομόλογα - με αποτέλεσμα ουσιαστικά να ετίθετο σε λειτουργία η (παράνομη κατά τους Γερμανούς) χρηματοδότηση του κράτους, μέσω της εκτύπωσης νέων χρημάτων, με «συνεργό» την ΕΚΤ.
Σήμερα βέβαια τα δάνεια ELA χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς – για τη διευκόλυνση των αναλήψεων των Ελλήνων, οι οποίες έχουν ενταθεί λόγω των φόβων της εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη, της χρεοκοπίας κοκ.
Συνεχίζοντας, ένα μεγάλο μέρος των αναλήψεων κατευθύνεται στη Γερμανία, όπως φαίνεται από την αύξηση των «διαθεσίμων» της γερμανικής κεντρικής τράπεζας στην ΕΚΤ (Target II), ύψους 55 δις € στα 515 δις € (12%). Από την άλλη πλευρά, επειδή οι απαιτήσεις της γερμανικής κεντρικής τράπεζας απέναντι στην ΕΚΤ δεν είναι καλυμμένες με εγγυήσεις, εάν η Ελλάδα έφευγε από την Ευρωζώνη, η Γερμανία θα επιβαρυνόταν και με αυτές τις ζημίες.
Φυσικά θα ετίθετο παράλληλα σε αμφισβήτηση η αξιοπιστία της ΕΚΤ, λόγω του ότι χρηματοδοτεί τις ελληνικές τράπεζες, χωρίς να είναι φερέγγυες - με κριτήριο τις τεράστιες επισφάλειες τους.

Το γεγονός δε, σύμφωνα με το οποίο οι εταιρείες αξιολόγησης θεωρούν ακόμη ως φερέγγυες τις ελληνικές τράπεζες οφείλεται στην ΕΚΤ, η οποία τις τροφοδοτεί με ρευστότητα – αν και η ΕΚΤ ισχυρίζεται πως τις θεωρεί φερέγγυες, επειδή οι εταιρείες αξιολόγησης δεν έχουν κάνει το αντίθετο! Πρόκειται φυσικά για ένα παιχνίδι εντυπώσεων, το οποίο όμως επιβεβαιώνει πως το μέλλον των ελληνικών τραπεζών κρέμεται από μία πολύ λεπτή κλωστή – η οποία θα μπορούσε να σπάσει ανά πάσα στιγμή.

Περαιτέρω, εάν χρεοκοπούσαν οι ελληνικές τράπεζες, δεν θα μπορούσαν να πληρώσουν τα δάνεια ELA, για τα οποία είναι υπεύθυνη η Τράπεζα της Ελλάδας – οπότε θα έπρεπε να τα αποσβέσει (διαγράψει) από τα βιβλία της. Εάν δεν έφταναν όμως τα Ίδια Κεφάλαια της (υπολογίζονται στα 42 δις €, μαζί την ποσότητα χρημάτων που της ανήκει, με την έννοια των τόκων από τα δάνεια που της επιτρέπει η παραπάνω ποσότητα), θα έπρεπε να τα αυξήσει – όπου σε πρώτη προτεραιότητα θα έπρεπε να το κάνει το ελληνικό δημόσιο.
Εάν όμως δεν μπορούσε να παρέχει τα κεφάλαια το κράτος, θα ήταν υποχρεωμένο να επέμβει το ESM, οπότε όλοι οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι - γεγονός που αιτιολογεί την απαίτηση πολλών Γερμανών να μην επιτρέπεται η χρηματοδότηση της Ελλάδας με το ELA, για ποσά που υπερβαίνουν τα 42 δις €.
Συμπερασματικά λοιπόν, η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να υποταχθεί στο μνημόνιο, στην Τρόικα και στη Γερμανία, ήταν μάλλον υποχρεωτική, εάν ήθελε να κερδίσει χρόνο – ενδεχομένως με την πρόθεση να δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις, για την εφαρμογή ενός δικού της σχεδίου Β (άρθρο).
Η Γερμανία φυσικά το υποψιάζεται, ακολουθώντας πιθανότατα ένα δικό της Σχέδιο Β – όπου όμως και τα δύο σχέδια φαίνεται να οδηγούν στη στάση πληρωμών, εάν όχι στην έξοδο από την Ευρωζώνη.
Ενδεχομένως δε να πρόκειται για την παραλλαγή της θεωρίας των παιγνίων, η οποία οδηγεί στη σύγκρουση τα δύο αυτοκίνητα που αλλάζουν μαζί πορεία, προς την ίδια κατεύθυνση όμως και την ίδια χρονική στιγμή (ανάλυση) – για το «ατύχημα», στο οποίο πολλοί αναφέρονται.
.

Επίλογος

Η ελληνική κυβέρνηση, εάν σταματούσε η παροχή ρευστότητας προς τις τράπεζες εκ μέρους της ΕΚΤ, λόγω της μη υπογραφής του μνημονίου, θα έπρεπε να επιβάλλει ελέγχους στη διακίνηση των κεφαλαίων – οι τράπεζες θα ήταν υποχρεωμένες να περιορίσουν τις αναλήψεις, να σταματήσουν την εκτέλεση εμβασμάτων κοκ. Θα ήταν λοιπόν πολύ πιθανόν να ξεσπάσουν μεγάλες κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις – οι οποίες θα είχαν οδυνηρά επακόλουθα.
Στη συνέχεια, εάν η κυβέρνηση δεν άλλαζε απόφαση και δεν υποτασσόταν, θα κατέρρεαν οι τράπεζες – οπότε η Τράπεζα της Ελλάδας θα έπρεπε να τυπώσει βιαστικά δραχμές, για να τις διασώσει, διακινδυνεύοντας την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη. Εκτός εάν ήταν έτοιμη για την εισαγωγή ενός παράλληλου νομίσματος, στο οποίο έχει αναφερθεί άλλωστε και η Ιταλία – θεωρώντας το ως τον καταλληλότερο τρόπο, για να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της.
Δεν είναι απίθανο λοιπόν να σχεδιάζει κάτι τέτοιο. Εναλλακτικά, την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, δημιουργώντας «πονηρά» τις κατάλληλες προϋποθέσεις – μία έξοδος που θα συνοδευόταν από στάση πληρωμών, για να ακολουθήσει μετά η διαπραγμάτευση για τη διαγραφή των δημοσίων χρεών.
Από την άλλη πλευρά η Γερμανία, η οποία γνωρίζει πως θα χάσει πολλά χρήματα από την Ελλάδα, ίσως προσπαθεί αφενός μεν να μειώσει το ποσόν, «απεμπλέκοντας» εντελώς τις τράπεζες της, αφετέρου να προετοιμάσει ψυχολογικά τις αγορές – έτσι ώστε να μην διακινδυνεύσει την κατάρρευση του ευρώ και της Ευρωζώνης, όταν αποφασίσει να αναγκάσει την Ελλάδα να φύγει.
Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται η συνεχής μείωση της έκθεσης των ξένων τραπεζών στην Ελλάδα – συνολικά, στο κράτος και στις ελληνικές τράπεζες.
 .

 .
Δείχνοντας λοιπόν υπομονή η Γερμανία για τους επόμενους τέσσερις μήνες, πιστεύει ίσως ότι τελικά θα τα καταφέρει – με «έπαθλο» την πλήρη υποταγή όλων των άλλων χωρών της Ευρωζώνης, από τις οποίες θα κερδίσει διαχρονικά πολύ περισσότερα χρήματα, από αυτά που θα χάσει από την  Ελλάδα (με τα πλεονάσματα του ισοζυγίου της, με τους χαμηλότερους τόκους που πληρώνει, με τη διατήρηση του ευρώ σε ανταγωνιστικά χαμηλά επίπεδα κοκ.).
Ολοκληρώνοντας, έχουμε την άποψη πως η σύγκρουση θα είναι αναπόφευκτη – ενώ η Ελλάδα, εάν αναγκαζόταν σε μία ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, καθώς επίσης στην έξοδο της από την Ευρωζώνη, θα ήταν σίγουρα ο μεγάλος χαμένος του παιχνιδιού (από πάρα πολλές πλευρές, συμπεριλαμβανομένης της γεωπολιτικής).
Σε κάθε περίπτωση, πιθανολογούμε ότι θα βιώσουμε έναν «αγώνα δρόμου σε ένα τετράμηνο ναρκοπέδιο», μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας. Μπορεί φυσικά, ευχόμαστε και ελπίζουμε καλύτερα,  να κάνουμε λάθος – τόσο όσον αφορά τις προθέσεις της Γερμανίας, όσο και αυτές της Ελλάδας, κυρίως όμως αναφορικά με τη σύγκρουση που προβλέπεται.
Υστερόγραφο: Ελπίζουμε τα δάνεια της Ελλάδας από την Ευρωζώνη (ESΜ, EKT, διακρατικά), να μην μπορούν να εκχωρηθούν σε τρίτους, όπως θεωρούν ορισμένοι ότι επιτρέπεται από τις δανειακές συμβάσεις – σε άλλα κράτη δηλαδή, τα οποία θα είχαν ίσως τη δυνατότητα να τα εισπράξουν με βίαιο τρόπο από την Ελλάδα.
Σωστό θα ήταν βέβαια να διαπιστωθεί, καθώς επίσης να προσεχθεί ιδιαίτερα από την ελληνική κυβέρνηση, για να μη βρεθούμε προ απροόπτου – εάν τυχόν υπάρξουν «επιπλοκές» τον Ιούνιο ή πιο πριν, ειδικά με τη Γερμανία. Πόσο μάλλον αφού η Ελλάδα θα χρειαστεί αναμφίβολα και τρίτο πακέτο στήριξης από την Ευρωζώνη, ύψους τουλάχιστον 40 δις € – κάτι που υποθέτουμε πως πολύ δύσκολα θα γίνει αποδεκτό, αν και θα είναι απολύτως απαραίτητο για να μην χρεοκοπήσει η χώρα.
Πάντως, η απόσυρση της απαίτησης ονομαστικής διαγραφής χρέους από την ελληνική κυβέρνηση, ίσως αποδειχθεί το μοιραίο, κρίσιμο, ασυγχώρητο λάθος της – το οποίο ευχόμαστε να μην οδηγήσει τη χώρα σε πολύ δύσβατα μονοπάτια.
Βιβλιογραφία: WW, IFO, DIW
.

Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι ένας σύγχρονος οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου – όπου και δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά για αρκετά χρόνια, με ιδιόκτητες επιχειρήσεις σε όλες τις πόλεις της Γερμανίας. Έχει  εκδώσει τρία βιβλία αναφορικά με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, ενώ έχει δημοσιεύσει πάνω από 5.000 αναλύσεις σε ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα, με κέντρο βάρους την εθνική και διεθνή μακροοικονομία, καθώς επίσης το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Για το πλήρες βιογραφικό σημείωμα του συγγραφέα, πατήστε εδώ.
( e-mail: viliardos@analyst.gr )

Ειδικότητα: Mάκρο-οικονομικά / Πολιτική Οικονομία

.

© Copyright 2015 — Analyst.gr. Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση / αναπαραγωγή περιεχομένων του παρόντος website με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς προηγούμενη έγγραφη άδεια των εκδοτών.