Η Κόμπανι θα γίνει ο τάφος της "ενότητας" της Τουρκίας

Του Σάββα Καλεντερίδη

Στο άρθρο μας της Παρασκευής υποσχεθήκαμε να αναφερθούμε διεξοδικά στο ζήτημα της πολιορκίας της κουρδικής πόλης Κόμπανι από τους τζιχαντιστές του Ι.Κ., που συνεχίζεται με αμείωτη ένταση σχεδόν επί ένα μήνα.

Η αναφορά μας θα γίνει υπό τύπο ερωταποκρίσεων.

Τι είναι η Κόμπανι;

Η Κόμπανι είναι η πρωτεύουσα του ομώνυμου καντονίου, το οποίο είναι ένα από τα τρία κανόντια που ιδρύθηκαν περίπου πριν από ένα χρόνο, στα πρότυπα των καντονίων της Ελβετίας, με πρωτοβουλία του Κόμματος Δημοκρατικής Ενότητας (PYD) και άλλων κουρδικών κομμάτων της Β. Συρίας, κατά τους Κούρδους Ροζάβα ή Δυτικό Κουρδιστάν.

Που βρίσκεται η Κόμπανι;

Η Κόμπανι βρίσκεται ακριβώς πάνω στα σύνορα Συρίας-Τουρκίας, απέναντι από την επίσης κουρδική πόλη Σούρουτς, του νομού Ούρφα, περίπου στο μέσον των τουρκοσυριακών συνόρων και απέχει σχεδόν ίση απόσταση από τα άλλα δυο καντόνια, του Κάμισλο (Τζίζρε) και του Αφρίν.

Ποιο είναι το μέγεθος του καντονίου;

Το καντόνι αποτελείται από περίπου 350 χωριά και ο συνολικός πληθυσμός του αγγίζει τις 800 χιλιάδες κατοίκους, στην πλειονότητά τους Κούρδοι.

Ποια ήταν η στάση της Τουρκίας στο ζήτημα της ίδρυσης των καντονίων;

Η Τουρκία κυρίως για δυο λόγους θεωρεί ότι η ίδρυση των καντονίων αποτελεί μείζονα απειλή όχι μόνο για την ενότητα αλλά και για την επιβίωση ολόκληρης της Τουρκίας, όπως την γνωρίζουμε από το 1923.

Ο ένας λόγος είναι ο εξής. Το Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας (PYD) αποτελεί στην ουσία κλώνο του ΡΚΚ, το οποίο ήδη έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την απόσπαση σε πρώτη φάση αυτονομίας σε 18 νομούς του τουρκοκρατούμενου Κουρδιστάν. Η δημιουργία τριών κουρδικών καντονίων, με κρατικές δομές και τοπικό στρατό, αλλάζει τις παραμέτρους του Κουρδικού για την τουρκική κυβέρνηση,καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολη τη διαχείρισή του, αφού πλέον το ΡΚΚ αποκτά τη δυνατότητα άσκησης κάθε είδους πίεσης στο μαλακό της υπογάστριο, κατά μήκος των τουρκοσυριακών συνόρων (900 χλμ).

Ο άλλος λόγος, που θέτει σε κίνδυνο το σύνολο του τουρκικού οικοδομήματος, είναι ο δημοκρατικός χαρακτήρας των καντονίων, στα οποία Κούρδοι, Αρμένιοι, Ασσύριοι και Άραβες, σουνίτες, αλεβίτες, χριστιανοί και γεζιντί, έχουν απολύτως διασφαλισμένα ίσια δικαιώματα και συμμετοχή στην άσκηση εξουσίας. Η Άγκυρα θεωρεί ότι αν εφαρμοστεί ένα τέτοιο μοντέλο, θα θέσει σε κίνδυνο το μοντέλο της σουνιτικής δικτατορίας, που αποτελεί συνέχεια των καθεστώτων που διέπραξαν τις γενοκτονίες στην Ανατολή.

Τι έκανε η Τουρκία για να αντιμετωπίσει αυτήν τη νέα κατάσταση;

Στην αρχή προσπάθησε να εξαγοράσει τον ηγέτη του Κόμματος Δημοκρατικής Ενότητας, Σαλίχ Μουσλίμ, και να τον καταστήσει όργανό της. Όταν απέτυχε, εκμεταλλευόμενη την εξάρτηση που έχει το αυτόνομο Κουρδιστάν από την Άγκυρα, για να εξάγει τα πετρέλειά του στις διεθνείς αγορές αλλά και για να επικοινωνεί με τον έξω κόσμο, εξεβίασε την κυβέρνηση Μπαρζανί να εφαρμόσει εμπάργκο εναντίον των κουρδικών καντονίων, για να τα οδηγήσει σε στραγγαλισμό και παράδοση στην Ερμπίλ και την Άγκυρα.

Όταν αυτό απέτυχε, η Άγκυρα έστρεψε τους τζιχαντιστές εναντίον της Κόμπανι, η οποία αν πέσει, τότε τίθεται σε κίνδυνο η επιβίωση και των δυο άλλων καντονιών.

Γιατί έχει τόσο μεγάλη σημασία η άλωση της Κόμπανι;

Οι λόγοι είναι πολλοί. Ο πρώτος είναι ότι η Κόμπανι αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των άλλων δυο καντονίων. Αν πέσει η Κόμπανι, τότε τίθεται σίγουρα σε κίνδυνο η επιβίωση του καντονίου του Αφρίν (1 εκ.κάτοικοι) και δευτερευόντως του καντονίου του Κάμισλο.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι με την εξάλειψη του καντονίου του Κάμισλο, περιορίζεται δραματικά η επικράτεια του μελλοντικού μεγάλου Κουρδιστάν, το οποίο απομακρύνεται από τη Μεσόγειο τουλάχιστον κατά 500 χλμ, ενώ μέσω του Αφρίν η απόσταση είναι μόλις 60 χλμ.

Άρα, αν πέσει η Κόμπανι, πέφτει στα νερά της Μεσογείου και πνίγεται το όνειρο των Κούρδων για έξοδο στη θάλασσα, που είναι προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα του κράτους τους.

Γιατί εξεγέρθηκαν οι Κούρδοι της Τουρκίας με αφορμή την πολιορκία της Κόμπανι;

Εξεγέρθηκαν για να δείξουν την αντίδρασή τους στην πολιτική της Άγκυρας στο θέμα της πολιορκίας, για να ασκήσουν πίεση και να εξασφαλίσουν έναν διάδρομο στο τουρκικό έδαφος για την ενίσχυση της Κόμπανι από το καντόνι του Κάμισλο, αλλά και για να συμσπειρωθούν και να ισχυροποιήσουν τη θέση τους στις διαπραγματεύσεις που γίνονται για πολιτική λύση στο Κουρδικό. Η ιντιφάντα των Κούρδων είναι το «πρώτο μάθημα» που πήρε ο Ερντογάν από το κουρδικό απελευθερωτικό κίνημα. Θα ακολουθήσουν κι άλλα.

Θα πέσει η Κόμπανι;

Είναι πολύ δύσκολο να κρατηθεί, γιατί ο αγώνας είναι άνισος. Από τις τρεις πλευρές οι λύκοι και από την τέταρτη πλευρά οι ύαινες. Όμως, ανεξαρτήτως της έκβασης, η Κόμπανι θα αποτελέσει σταθμό στον αγώνα των Κούρδων. Και το Μεσολλόγγι έπεσε, αλλά η Ελλάδα απελευθερώθηκε.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "κυριακάτικη δημοκρατία"