Οι ουκρανικές αρχές προσφεύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο για τη χρήση του εναέριου χώρου της Κριμαίας από τη Ρωσία, δηλώνοντας στην αίτησή τους το γεγονός των συνεχών παραβιάσεων των συνόρων. Σύμφωνα με τους αναλυτές, κατά πάσα πιθανότητα, οι διεθνείς Οργανισμοί θα σταθούν στο πλευρό της Ουκρανίας, αλλά είναι απίθανο να αποφανθούν για την επιβολή προστίμων σε βάρος της Ρωσίας.
Στην αρχή του Ιουλίου 2014, οι ουκρανικές αρχές επέδωσαν στη Ρωσία το “λογαριασμό” για “παραβιάσεις” του εθνικού εναέριου χώρου της χώρας, αξίας περίπου 17 εκατομμυρίων δολαρίων, και ζητάει τώρα να πληρωθεί από τη Μόσχα για τη ζημιά που έχει υποστεί η χώρα από τη χρήση του εναέριου χώρου της Κριμαίας από τη Ρωσία. Βέβαια, ο όρος “παραβιάσεις” στην προκειμένη είναι πολύ σχετικός. Απλά, το Κίεβο θεωρεί την Κριμαία ακόμα έδαφός της -και, κατά συνέπεια τον εναέριο χώρο της χερσονήσου δικό του- ενώ η Μόσχα, ως γνωστόν δηλώνει ότι η Κριμαία επέστρεψε στην αγκαλιά της Μητέρας – Πατρίδας.
Ιδού τι λέγει γι' αυτό ο μακροοικονομικός αναλυτής της UFS IC, Βασίλι Ουχάρσκι: “Οι ρωσικές αεροπορικές εταιρείες εκτελούν τακτικές πτήσεις προς τη χερσόνησο στη βάση ότι η Κριμαία αποτελεί τμήμα της Ρωσίας. Με τη σειρά της, η Ουκρανία εξακολουθεί να θεωρεί ότι η χερσόνησος αποτελεί έδαφός της, καθώς επίσης ένα μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας δεν αναγνωρίζει την ένταξη της Κριμαίας στη Ρωσία”. Όπως αναφέρει ο εμπειρογνώμονας, τυπικά ο εναέριος χώρος πάνω από τη χερσόνησο έχει κλείσει από την ουκρανική πλευρά, και έτσι, σύμφωνα με την άποψη του Κιέβου, η Ρωσία, εκτελώντας πτήσεις στην περιοχή, παραβιάζει σε τακτική βάση τον εναέριο χώρο της Ουκρανίας.
Ετσι, οι ουκρανικές αρχές έχουν ετοιμάσει ένα υπόμνημα για την προσφυγή της χώρας στο Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), που αφορά στην παραβίαση του εθνικού εναέριου χώρου της Ουκρανίας από τη Ρωσία. Ανάλογες αιτήσεις έχουν κατατεθεί σε σχέση με τη χρήση των θαλάσσιων λιμένων της Κριμαίας. “Οι αρμόδιοι διεθνείς Οργανισμοί, ICAO και Διεθνής Οργανισμός Ναυτικής Διαιτησίας, στους οποίους απευθύνθηκε Κίεβο, θα πάρουν κατά πάσα πιθανότητα το μέρος της Ουκρανίας, απλά επειδή είναι ένα πολιτικό ζήτημα για το οποίο είναι γνωστή η θέση τόσο της Ευρώπης, όσο και των ΗΠΑ”, λέει ο Β.Ουχάρσκι. Όμως, σύμφωνα με τον ίδιο, το Κίεβο δεν θα πρέπει να υπολογίζει σε χρηματική αποζημίωση για το θέμα.
Ασφάλεια πτήσεων
Από τη μεριά της, η Ρωσία υποστηρίζει το εντελώς αντίθετο. Η Κριμαία ανήκει πλέον στη Ρωσική Ομοσπονδία. Αρα, δεν υπάρχουν παραβιάσεις. Η ίδια κατάσταση επικρατεί και γύρω από τους θαλάσσιους λιμένες που βρίσκονται στη χερσόνησο.
Στην αρχή Ιουλίου 2014, η ρωσική εφημερίδα «Kommersant», επικαλούμενη πηγή στο ρωσικό υπουργείο Μεταφορών ανέφερε ότι στη διένεξη μεταξύ Μόσχας και Κιέβου για τον έλεγχο του εναέριου χώρου της Κριμαίας, ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας έχει αποφανθεί υπέρ της Ρωσίας. Σύμφωνα με την εφημερίδα, η απόφαση ελήφθη μετά τις συνομιλίες που είχε ο ρώσος αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, Βαλέρι Οκούλοφ, με το γενικό γραμματέα του ICAO, Raymond Benjamin. Αργότερα, όμως, το αρμόδιο ουκρανικό υπουργείο διέψευσε τις πληροφορίες, επικαλούμενο τον ICAO.
Το υπουργείο Μεταφορών της Ρωσίας, αρνήθηκε να σχολιάσει την πληροφορία. Ωστόσο, από τον ICAO επιβεβαίωσαν ότι ο εναέριος χώρος της Κριμαίας ανήκει στην Ουκρανία. «Η θέση του ICAO δεν έχει αλλάξει και αντανακλά την ευρύτερη θέση των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τη μη αναγνώριση οποιασδήποτε μεταβολής στο καθεστώς της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας», δήλωσε στη RBTH ο εκπρόσωπος του ICAO, Anthony Philbin. Όπως είπε ο ίδιος, η Ουκρανία συνεχίζει να ελέγχει τον ουρανό πάνω από την Κριμαία. Ωστόσο, όπως σημείωσε, οι συνομιλίες συνεχίζονται. «Ο ICAO διεξάγει συνομιλίες με τα εμπλεκόμενα στη διένεξη μέρη, για να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή ασφάλεια πτήσεων στην περιοχή», πρόσθεσε.
Αμφισβητούμενο καθεστώς;
«Η κρίσιμη πτυχή αυτού του προβλήματος είναι το θέμα της δικαιοδοσίας. Ποιό είναι το διεθνές νομικό καθεστώς της Κριμαίας; Η προσφυγή της ουκρανικής ηγεσίας στον ICAO και στο Διεθνή Οργανισμό Ναυτικής Διαιτησίας, φαίνεται τουλάχιστον λίγο περίεργη κίνηση, διότι επιδεικνύει την έλλειψη ενημέρωσης του Κιέβου σχετικά με την αρμοδιότητα των διεθνών Οργανισμών που λειτουργούν άκρως τυπικά», λέει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Δικαίου της Ρωσικής Ακαδημίας Εθνικής Οικονομίας και Δημόσιας Διοίκησης στον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας (RANEPA), Κίρα Σαζόνοβα.
Σύμφωνα με την καθηγήτρια, ούτε ο ICAO, ούτε ο Διεθνής Οργανισμός Ναυτικής Διαιτησίας έχουν αρμοδιότητα όσον αφορά στον καθορισμό της δικαιοδοσίας επί αμφισβητούμενων εδαφών. «Η προσφυγή σε αυτούς τους φορείς είναι δυνατή μόνο όταν δεν υπάρχει παγκόσμιο ζήτημα για τη δικαιοδοσία του ενός ή του άλλου κράτους σε κάποια περιοχή», είπε. Επιπλέον, τόνισε ότι υποχρεωτικό σημείο στη διαιτητική διαδικασία είναι η συμφωνία του κράτους έναντι του οποίου εγείρονται αξιώσεις, για να συμμετάσχει στη διαδικασία. Όμως, την έγκριση των Ρώσων για αυτό το θέμα η ουκρανική πλευρά, όπως είναι προφανές, δεν θα καταφέρει να την πάρει.