Πλίνθοι και κέραμοι το δόγμα Νταβούτογλου

O Aχμέτ Νταβούτογλου, που αγκαλιάζει τους μουσουλμάνους της Μυανμάρ, στα πλαίσια του δόγματος που ήθελε την Τουρκία παγκόσμια δύναμη, ηγέτιδα του μουσουλμανικού κόσμου
Του Σάββα Καλεντερίδη

Όταν κυκλοφορήθηκε για πρώτη φορά το βιβλίο του Αχμέτ Νταβούτογλου «Στρατηγικό Βάθος: Η διεθνής θέση της Τουρκίας» το 2001, από τις Εκδόσεις Κιουρέ (Küre Yayınları), μας το έστειλαν αμέσως φίλοι, που ευτυχώς διατηρούμε ακόμα στην Κωνσταντινούπολη και όχι μόνο, γιατί, κατά την άποψή τους, είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Όντως, διαβάζοντας το βιβλίο διαπιστώσαμε ότι κάτι καινούργιο έρχεται στην τουρκική εξωτερική πολιτική. Μια νέα ιστορική μόχλευση, μετά από ογδόντα χρόνια κεμαλικής μονοκαλλιέργειας, μια περίοδος στην οποία δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου αναφορές στο οθωμανικό παρελθόν της Τουρκίας, λες και όλα ξεκινούσαν το 1919, τότε που ξεκίνησε ο Μουσταφά Κεμάλ τον «απελευθερωτικό» του αγώνα και την οικοδόμηση της νέας Τουρκίας.

Ο Αχμέτ Ναταβούτογλου, ένας καθηγητής πανεπιστημίου με αμφιλεγόμενες σπουδές και ακαδημαϊκή παρουσία μόνο σε πανεπιστήμια μουσουλμανικών χωρών, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου συγκροτούσε τη θεωρία του Νεοοθωμανισμού, πάνω στην οποία οικοδομήθηκε η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας από το 2003 και εντεύθεν, που ανέλαβε σύμβουλος του πρωθυπουργού Ερντογάν και από το 2009 υπουργός εξωτερικών.

Ένα έμπειρο μάτι, διαβάζοντας τις πρώτες σελίδες του βιβλίου, αντιλαμβανόταν ότι η νέα αυτή θεωρία ήταν στην ουσία μια οθωμανική οπτική ολόκληρης της ανθρωπότητας, την οποία όμως δεν θα μπορούσε να επιβάλλει με κανέναν τρόπο η σύγχρονη Τουρκία όχι μόνο στη διεθνή κοινότητα αλλά ούτε καν στις χώρες που προέκυψαν από τη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Κι αυτό για έναν απλούστατο λόγο, τον οποίο δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί ένας νους που θεωρεί ότι το Ισλάμ, επειδή είναι η νεώτερη άρα είναι και η καλύτερη μονοθεϊστική θρησκεία στον κόσμο και άρα η επέλαση των οθωμανικών ορδών, δεν υποδούλωσαν αλλά απελευθέρωσαν και λύτρωσαν τα παραστρατημένα έθνη, που στέναζαν κάτω από τις παλιές θρησκείες.

Ο λόγος λοιπόν είναι ότι όλα ανεξαιρέτως τα κράτη και τα έθνη που προέκυψαν από τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, θεωρούν ότι υποδουλώθηκαν και υπέφεραν επί αιώνες από την οθωμανική βαρβαρότητα και ότι στη διάρκεια της οθωμανικής σκλαβιάς καταστράφηκαν και δηώθηκαν πολιτισμοί, γυρνώντας τις κοινωνίες αιώνες πίσω. Το γεγονός ότι δεν υπήρχαν νόμοι και δικαστήρια και ότι δεν λειτούργησε κανένα κανονικό πανεπιστήμιο μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του οθωμανικού κράτους, τα λέει όλα.

Ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ως γνήσιος …καθηγητής πανεπιστημίου, ειδικά όταν ανέλαβε υπουργός εξωτερικών, άρχισε να οικοδομεί το νεοοθωμανικό όνειρο, που όπως αποδείχθηκε μετατράπηκε σε έναν επώδυνο εφιάλτη.

Η Τουρκία, ακολουθώντας τις αλλοπρόσαλλες πολιτικές του καθηγητή, διέρρηξε τις σχέσεις της με το Ισραήλ, με την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία, τη Συρία, το Λίβανο και το Ιράκ βρίσκεται σε ένα πρωτοφανές στρατηγικό αδιέξοδο, σε μια περίοδο που σχηματίζονται σύννεφα πάνω από την ίδια.

Το τελευταίο επίτευγμα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής είναι περίπτωση του Γενικού Προξενείου της Μοσούλης και των Τουρκομάνων του Ιράκ. Τη στιγμή που οι ένοπλοι τρομοκράτες του Ισλαμικού κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε ήταν έτοιμοι  να καταλάβουν τη Μοσούλη, ο Νταβούτογλου έγραφε στο …Twitter ότι «έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια του Γενικού Προξενείου». Την επόμενη μέρα 49 Τούρκοι, μεταξύ των οποίων ο Γενικός Πρόξενος και 30 αστυνομικοί των ειδικών δυνάμεων της Αστυνομίας, παραδίδονταν στους ισλαμιστές και έκτοτε κρατούνται μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές.

Πέραν του ότι αποδείχτηκε στην πράξη ότι η πολυδιαφημισμένη υπηρεσία πληροφοριών ΜΙΤ και το ίδιο το τουρκικό ΥΠΕΞ έχουν τεράστιο κενό συλλογής και ανάλυσης πληροφοριών και εκτίμησης καταστάσεως, η ομηρία των 49 «έδεσε» τα χέρια της Τουρκίας, η οποία είδε ως απλός θεατής να καταλαμβάνεται η πόλη Τελαφέρ από τους ισλαμιστές, που αποτελεί στην κυριολεξία προπύργιο της Τουρκίας, αφού κατοικείται από Τουρκομάνους. Περισσότεροι από 10 χιλιάδες Τουρκομάνοι της Τελαφέρ, που είχαν εξοπλιστεί από τη ΜΙΤ και από το τμήμα Ανορθοδόξου Πολέμου του τουρκικού ΓΕΕΘΑ, στην ουσία παραδόθηκαν αμαχητί, μη φροντίζοντας να επαληθεύσουν κι αυτοί -όπως οι 30 των ειδικών δυνάμεων του προξενείου της Μοσούλης- τα διαλαλούμενα περί της πολεμικής αρετής (sic) των Τούρκων.

Μια άλλη εξέλιξη που παρακολούθησαν ως απλοί θεατές οι Τούρκοι και ο Νταβούτογλου, ήταν η κατάληψη του Κιρκούκ από τους Κούρδους. Μέχρι την Κυριακή, που θα εξηγήσουμε τι σημαίνει για όλους μας ο έλεγχος του Κιρκούκ από το κουρδικό κράτος, ας αφήσουμε την γείτονα να στενάζει κάτω από τα ερείπια της νεοοθωμανικής της ονείρωξης, απευθύνοντας ταυτοχρόνως ένα ερώτημα προς τους δικούς μας υπεύθυνους περί την εξωτερική μας πολιτική: Αναρωτιέται άραγε κανείς γιατί το Αιγαίο και η Θράκη είναι οι μόνοι τομείς που δείχνει να έχει επιτυχία η κατά τα άλλα αλλοπρόσαλλη τουρκική εξωτερική πολιτική;
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "δημοκρατία"