Θεόδωρος Παπαθεοδώρου, o υποψήφιος ευρωβουλευτής της ΔΗΜΑΡ, με παρακαταθήκες, προσφορά και ξεκάθαρες θέσεις για τη γενοκτονία των Αρμενίων και των Ελλήνων

Θεόδωρος Παπαθεοδώρου: Θέλουμε μια Ευρώπη ανθρώπινη, που θα γοητεύει, θα σέβεται και θα περιφρουρεί το "Δικαίωμα στη Μνήμη

Ο κ. Παπαθεοδώρου σε σύνοδο των Υπουργών Παιδείας στη Φινλανδία

"Συνέντευξη του υποψ. Ευρωβουλευτή Θεόδωρου Παπαθεοδώρου με το ψηφοδέλτιο της ΔΗΜΑΡ, στο Ινφογνώμων Πολιτικά

• Η Ευρώπη πλέον δεν γοητεύει... Έχασε τη συλλογικότητά της.
• Το μέλλον της Ελλάδας είναι στην Ευρώπη και στη συμμετοχή στην πορεία προς την ενοποίηση και όχι σε ένα απομονωτισμό επιζήμιο τελικά για τα εθνικά συμφέροντα.
• Επίσης απαιτείται περισσότερη Δημοκρατία στη λειτουργία των θεσμών της Ένωσης ώστε να ανατραπεί το φαινόμενο σύμφωνα με το οποίο όσοι έχουν δημοκρατική νομιμοποίηση από τους λαούς της Ευρώπης να μην έχουν Εξουσία για τη λήψη αποφάσεων και όσοι έχουν εξουσία να μην διαθέτουν δημοκρατική νομιμοποίηση.
• Είναι μέγα λάθος η εξαίρεση από το νομοσχέδιο της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας.
• Γι αυτό στο νέο νομοσχέδιο θα πρέπει να υπάρχει ξεκάθαρη διατύπωση που θα προβλέπει την ποινικοποίηση της άρνησης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας, των Αρμενίων και των Εβραίων, δηλαδή όλων των γενοκτονιών που έχουν αναγνωριστεί με νόμο από τη Βουλή των Ελλήνων

 -Κύριε υπουργέ, διαβάζουμε στο βιογραφικό σας ότι πέραν του πτυχίου Νομικής από το ΕΚΠΑ, έχετε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία, διατελέσατε Καθηγητής στη Γαλλία και μετά την επιστροφή σας στην Ελλάδα υπήρξατε επισκέπτης και προσκεκλημένος καθηγητής σε ξένα πανεπιστήμια. Ποιος ακριβώς ήταν ο τομέας της επιστημονικής και διδακτικής σας δραστηριότητας εκεί;

Το κύριο επιστημονικό μου αντικείμενο είναι η αντεγκληματική πολιτική και εφαρμογές της στις ευρωπαϊκές χώρες. Παράλληλα έχω ασχοληθεί με τη μεταναστευτική πολιτική και το δίκαιο αλλοδαπών, καθώς και δικαιωμάτων του παιδιού. Έχω συμμετάσχει σε πολλές ευρωπαϊκές επιστημονικές έρευνες και διετέλεσα Διευθυντής της Ευρωπαικής Ομάδας Έρευνας για την Ποινική Δικαιοσύνη. Στην ίδια επιστημονική περιοχή δραστηριοποιούμαι και σήμερα ως επισκέπτης καθηγητής στη Γαλλία και στην Κύπρο.

-Είστε από τους λίγους Έλληνες επιστήμονες που ασχοληθήκατε με ζητήματα γενοκτονίας και μάλιστα με το πολύ επίκαιρο αυτό το διάστημα θέμα της ποινικοποίησης της άρνησης της Γενοκτονίας. Επειδή αυτή σας η δράση είναι εντελώς άγνωστη στην Ελλάδα, μπορείτε να μας πείτε μερικά πράγματα;

Με το Γάλλο ομόλογό του, υπουργό παιδείας

Πράγματι στη Γαλλία συμμετείχα στην Ομάδα Νομικών που στήριξαν την νομοθετική κατοχύρωση της ποινικοποίησης της άρνησης του Ολοκαυτώματος και της Γενοκτονίας. Πρέπει να τονίσω ότι με την μεταρρύθμιση του  Γαλλικού Ποινικού Κώδικα το 1994 αναγνωρίστηκε σε εθνικό επίπεδο  η γενοκτονία με συγκεκριμένο ποινικό περιεχόμενο ως έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας  και προσδιορίστηκαν τα ειδικότερα εγκλήματα που την συγκροτούν. Υποστήριξα τότε μαζί με άλλους συναδέλφους Καθηγητές ότι η αναγνώριση του περιεχομένου των απαράγραπτων εγκλημάτων κατά της Ανθρωπότητας δεν είναι ολοκληρωμένη αν δεν συμπληρωθεί με την ποινικοποίηση της άρνησής τους. Πολλοί τότε αντέτειναν ότι με την ποινικοποίηση αυτή περιορίζεται το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης. Εμείς ισχυριζόμασταν ότι αυτό δεν είναι σωστό, στο βαθμό που ο νομοθέτης αναγνώρισε την απόλυτη ποινική απαξία στα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, θεωρώντας ότι αυτά στρέφονται εναντίον ό,τι πιο «ανθρώπινου» έχει ο κάθε άνθρωπος, δηλαδή την ίδια την υπόστασή του. Η συστηματική εξόντωση μίας πληθυσμιακής ομάδας λόγω της φυλετικής καταγωγής, της γλώσσας, της θρησκείας της κλπ έχει καταδικαστεί κατά τρόπο απόλυτο μετά τις Δίκες της Νυρεμβέργης και τη συγκρότηση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, οπότε η άρνηση των γεγονότων αυτών πρέπει να αποτελεί αδίκημα, για να προστατευθεί το «δικαίωμα στη μνήμη». Το Δίκαιο έχει μία πολιτική και παιδαγωγική αποστολή στην εξέλιξη της κοινωνίας. Η άρνηση της γενοκτονίας των Εβραίων, όπως και των Αρμενίων μετά την αναγνώρισή της από τη Γαλλική Εθνοσυνέλευση, δεν εμπίπτει στο δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης, αλλά στην προσβολή του Δικαιώματος στη Μνήμη όταν αναφερόμαστε σε Εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας. Η αναγνώριση μίας γενοκτονίας είναι ζήτημα πραγματικό, πολιτικό και νομικό, είναι πρωτίστως ζήτημα αναγνώρισης και προστασίας θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων! Την ίδια στάση είχα κρατήσει και σε ανάλογες συζητήσεις στο πλαίσιο της συζήτησης για το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο στην Ελλάδα, συζητήσεις οι οποίες δυστυχώς δεν κατέληξαν σε ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Θεωρώ ότι πρέπει να επανέλθουμε τόσο στο ζήτημα αυτό όσο και σε αυτό της διεθνούς αναγνώρισης της γενοκτονίας των Χριστιανών της Ανατολής στη δεκαετία του 1910-1920, γεγονός που στην Ευρώπη έχει προχωρήσει αρκετά μετά τη στάση την εξέλιξη στο θέμα των Αρμενίων


-Ζήσατε αρκετά χρόνια στην Ευρώπη και γνωρίζετε θεσμούς, πρόσωπα και πράγματα. Τι είναι για σας η Ευρώπη και η Ε.Ε. και πώς θα θέλατε να επηρεάσετε την πορεία της, σε περίπτωση που εκλεγείτε ευρωβουλευτής;

Η Ευρώπη πλέον δεν γοητεύει. Έχει δημιουργήσει ένα σοβαρό «θεσμικό κενό» και κυριαρχείται από πολιτικές οι οποίες έχουν απογοητεύσει τους πολίτες. Δεν έφταιξαν μόνο η οικονομική κρίση, η νεοφιλελεύθερη στροφή και οι συνεχιζόμενες πολιτικές λιτότητας και ύφεσης, η συνεπακόλουθη εκτίναξη της ανεργίας-ιδιαίτερα των νέων- στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, η κοινωνική ανασφάλεια, η εμμονή σε λάθος πολιτικές για τη μετανάστευση, η άνευρη ευρωπαϊκή πολιτική στον τομέα της κοινωνικής συνοχής, το έλλειμμα Δημοκρατίας στη λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμών.

Μπορεί η Ευρώπη να προστάτευσε τη σταθερότητα της Ζώνης Ευρώ και να επέβαλε κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας εν μέσω μίας παγκοσμιοποιημένης οικονομικής κρίσης, αλλά πιστεύω ότι ταυτόχρονα απώλεσε το μείζον: τη συλλογικότητά της! Πέρασε από το όραμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κρατών και Λαών, από την υπόσχεση της κοινής ανάπτυξης, της σύγκλισης και της αλληλεγγύης στην τεχνοκρατική διαχείριση των ελλειμμάτων και στην προστασία της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας ορισμένων χωρών. Αφέθηκε στη σκληρή και άτεγκτη διαίρεση της Ευρώπης των πλουσίων και της Ευρώπης των φτωχών, εγκλωβίσθηκε σε κοντόφθαλμες πολιτικές  βραχυπρόθεσμης αντιμετώπισης της κερδοσκοπίας των αγορών και παρήγαγε ύφεση αντί για ανάπτυξη και ανεργία αντί για απασχόληση. Μαζί με τη συλλογικότητά της έχασε και την εμπιστοσύνη των ευρωπαίων πολιτών, όχι μόνο  ως προς την αποτελεσματικότητα της ακολουθούμενης ευρωπαϊκής πολιτικής, αλλά κυρίως για την ισχύ της ευρωπαϊκής  πολιτικής βούλησης για κοινή αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων της Ένωσης. Χρειάζεται επομένως μία αλλαγή της πολιτικής στην Ευρώπη μέσα από τη δημιουργία μίας νέας πλειοψηφίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε αυτό θέλω να συμβάλω, δραστηριοποιούμενος στην αλλαγή των πολιτικών κοινωνικής συνοχής, της δημοκρατικής ολοκλήρωσης και των Δικαιωμάτων. 

-Είναι σε όλους γνωστό ότι η Ε.Ε. υστερεί στον τομέα της πολιτικής ενοποίησης, κενό που ενδεχομένως να επιχειρηθεί να καλυφθεί το επόμενο διάστημα. Η πολιτική ενοποίηση αν γίνει ερήμην της Ελλάδας και της Κύπρου, θα καταστήσει τον Ελληνισμό κομπάρσο στην Ε.Ε. Εσείς, τι σκέφτεστε να πράξετε γι' αυτό;

Δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές διαδικασίες. Η παρέμβαση της Ελλάδας εξαρτάται από τη βούληση της να καταστεί ένας ισχυρός σύμμαχος στις διαδικασίες της πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης, χωρίς δισταγμούς, αλλά και χωρίς εμμονές. Το μέλλον της Ελλάδας είναι στην Ευρώπη και στη συμμετοχή στην πορεία προς την ενοποίηση και όχι σε ένα απομονωτισμό επιζήμιο τελικά για τα εθνικά συμφέροντα. Όμως αυτό προϋποθέτει πολιτική βούληση, πολιτική συμφωνία, ισχυρές συμμαχίες. Δεν είμαι ιδιαίτερα ευτυχής για τον τρόπο που λειτουργεί η Ελληνική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυτή την περίοδο. Μοιάζει να περιορίζεται σε ένα διεκπεραιωτικό ρόλο και να απουσιάζει από τα μείζονα γεωπολιτικά και διπλωματικά γεγονότα (βλ. Ουκρανία). Αυτό πρέπει να αλλάξει. 

-Υπάρχει η εντύπωση ότι η γραφειοκρατεία των Βρυξελλών είναι αυτή που αποφασίζει ερήμην της βούλησης των πολιτών της Ευρώπης και ερήμην του Ευρωκοινοβουλίου. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει για να αναβαθμιστεί ο ρόλος του;

Ο ρόλος του Κοινοβουλίου είναι ήδη ενισχυμένος από την νέα κοινοβουλευτική περίοδο. Οι ευρωβουλευτές θα αναδείξουν τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος για πρώτη φορά θα έχει δημοκρατική νομιμοποίηση. Γι αυτό είναι σημαντικό το ποιους ευρωβουλευτές θα στείλει η Ελλάδα Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ποιους συσχετισμούς θα διαμορφώσουν στις ευρωπαϊκές πολιτικές Ομάδες. Παράλληλα χρειάζεται μεγαλύτερη παρέμβαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα θέματα στα οποία συν-αποφασίζει από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συγκεκριμένα χρειάζεται αλλαγή των πολιτικών λιτότητας και ύφεσης, καθώς και ενίσχυση στους τομείς της κοινωνικής πολιτικής, της καταπολέμησης της ανεργίας και της αλληλεγγύης. Επίσης απαιτείται περισσότερη Δημοκρατία στη λειτουργία των θεσμών της Ένωσης ώστε να ανατραπεί το φαινόμενο σύμφωνα με το οποίο όσοι έχουν δημοκρατική νομιμοποίηση από τους λαούς της Ευρώπης να μην έχουν Εξουσία για τη λήψη αποφάσεων και όσοι έχουν εξουσία να μην διαθέτουν δημοκρατική νομιμοποίηση. Σε αυτό το ζήτημα, ο ρόλος των Ευρωβουλευτών   είναι πλέον κομβικός.

-Τι μήνυμα να δώσετε στους Πόντιους και τους Μικρασιάτες, που βλέπουν το Ελληνικό Κοινοβούλιο να ετοιμάζεται να εξαιρέσει τη γενοκτονία των προγόνων τους από το λεγόμενο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο;

Είχα τοποθετηθεί και όταν το θέμα είχε ανακύψει τον περασμένο χρόνο. Είναι μέγα λάθος! Και τούτο γιατί πρέπει να προστατευθεί από τους αρνητές του το «Δικαίωμα στη Μνήμη» ως πανανθρώπινο δικαίωμα. Το ζήτημα είναι κατεξοχήν πολιτικό. Αν οποιοσδήποτε έχει τη δυνατότητα να αρνείται τη γενοκτονία των Ελλήνων, γενικά των χριστιανών της Ανατολής και το ολοκαύτωμα των Εβραίων ή τη γενοκτονία ως αναγνωρισμένη νομικά κατάσταση πραγμάτων, στρώνουμε το χαλί για να επικρατήσουν ναζιστικά, ακροδεξιά και μισαλλόδοξα μηνύματα που «εξυπηρετούν» τον εκφασισμό και την νάρκωση της κοινωνίας. Δεν είναι μόνο ζήτημα αμφισβήτησης αλλά και απομείωσης ενός νομικού και πολιτισμικού κεκτημένου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γι αυτό στο νέο νομοσχέδιο θα πρέπει να υπάρχει ξεκάθαρη διατύπωση που θα προβλέπει την ποινικοποίηση της άρνησης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας, των Αρμενίων και των Εβραίων, δηλαδή όλων των γενοκτονιών που έχουν αναγνωριστεί με νόμο από τη Βουλή των Ελλήνων. Ένα νομοσχέδιο που θα συντάσσεται απολύτως με τα ισχύοντα σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως άλλωστε ήταν το αρχικό νομοσχέδιο που είχε καταθέσει ο κ. Ρουπακιώτης, όταν η ΔΗΜΑΡ ήταν στην κυβέρνηση.  

-Τέλος, τι σκοπεύετε να πράξετε ως ευρωβουλευτής, αν εκλεγείτε, για το ζήτημα της διεθνοποίησης της γενοκτονίας των Χριστιανών της Ανατολής;

Θα το κάνω στην ίδια κατεύθυνση και με τις θέσεις που υποστήριξα, όπως είπα παραπάνω,  τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια και στην περίπτωση της ποινικοποίησης  στη Γαλλία της άρνησης της γενοκτονίας  των Αρμενίων. Η διεθνοποίηση έχει νόημα ως αναγνώριση στη βάση των αρχών και των κανόνων του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου, δηλαδή στη βάση της αναγνώρισης ενός θεμελιώδους ανθρώπινου δικαιώματος.

Θεόδωρος Π. Παπαθεοδώρου

Καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, πρ. Πρύτανης, πρ. Υφυπουργός

Γεννήθηκα στην Πάτρα το 1965 και εκεί τελείωσα το Πειραματικό Σχολείο και στο Πρότυπο Κλασσικό Λύκειο. Πήρα το πτυχίο της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1986 και κατόπιν το Μεταπτυχιακό Δίπλωμα (DEA) των Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Poitiers στη Γαλλία. Στο ίδιο Πανεπιστήμιο, ανακηρύχθηκα, το 1992, Διδάκτορας Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών. Από το 1990 είμαι Δικηγόρος.

Το 1994 ξεκίνησα την καριέρα μου στο Πανεπιστήμιο ως Επίκουρος Καθηγητής,  στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της La Rochelle στη Γαλλία. Παράλληλα, από το 1995 μέχρι το 1998, διετέλεσα Διευθυντής του Κέντρου Γαλλόφωνων Διεθνών Νομικών Σπουδών του ίδιου Πανεπιστημίου. Παράλληλα, ήμουν Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Ομάδας για την Ποινική Δικαιοσύνη (1997-2008).

Στη συνέχεια, επέστρεψα στην Ελλάδα και εξελέγην Καθηγητής Αντεγκληματικής Πολιτικής στο Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Παράλληλα, δίδαξα ως επισκέπτης και προσκεκλημένος Καθηγητής σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού.

 Έχω δημοσιεύσει άρθρα, μονογραφίες και επιστημονικές μελέτες και  έχω ασχοληθεί ιδιαίτερα στην Ελλάδα, στη  Γαλλία και το Βέλγιο  με ζητήματα εγκληματικότητας, διεθνούς συνεργασίας και αντεγκληματικής πολιτικής, καθώς και εφαρμογών της μεταναστευτικής πολιτικής. Επίσης, είμαι μέλος πολλών διεθνών και εθνικών επιστημονικών ενώσεων και οργανισμών,  εμπειρογνώμονας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στο Συμβούλιο της Ευρώπης και διετέλεσα εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Ε.Ε. για θέματα ευρωπαϊκής διαπανεπιστημιακής συνεργασίας.

Διετέλεσα εκλεγμένος Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κατά την περίοδο 2009-2012 και στη συνέχεια ορίσθηκα Υφυπουργός Παιδείας στην τρικομματική Κυβέρνηση συνεργασίας, μετά από πρόταση του Φώτη Κουβέλη, Προέδρου της Δημοκρατικής Αριστεράς.

Το 2003, η Γαλλική Δημοκρατία με τίμησε με το παράσημο της Τάξης του Ακαδημαϊκού Φοίνικα.

Στη Δημοκρατική Αριστερά συμμετέχω ενεργά στον Τομέα Εξωτερικών και Ευρωπαϊκής Πολιτικής.