Τα σενάρια που εξετάζει η Τουρκία για το ενδεχόμενο στρατιωτικό χτύπημα στη Συρία

Του Σάββα Καλεντερίδη

Στο άρθρο μας της Παρασκευής αναφερθήκαμε στο γεωπολιτικό πλαίσιο και τους κινδύνους που ελλοχεύουν εξ αιτίας των εξελίξεων στη Συρία, ενός παγκοσμίου πολέμου μη εξαιρουμένου. Στο σημερινό μας άρθρο θα κλείσουμε λίγο τον «φακό» και προσπαθήσουμε να περιγράψουμε την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή, με κέντρο βάρους την Τουρκία και πώς αυτή μπορεί να επηρεαστεί από τις πιθανές εξελίξεις στη Συρία.

Όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενα άρθρα μας, η Τουρκία, αντί του στρατηγικού βάθους, το τελευταίο διάστημα βιώνει τη στρατηγική της μοναξιά, με την Ελλάδα θέλοντας και μη να αποτελεί την μόνη ίσως χώρα που διατηρεί καλές σχέσεις, χωρίς να έχει υποχωρήσει, φυσικά, η Άγκυρα από τις εξωφρενικές της απαιτήσεις και προκλήσεις στην Κύπρο, το Αιγαίο, τη Θράκη, τη Σχολή της Χάλκης κλπ. Ενδεικτικό της άποψης που έχει η Τουρκία για τη στρατηγική σχέση που φιλοδοξεί να αναπτύξει με την Ελλάδα, είναι το γεγονός ότι την Πέμπτη πραγματοποίησε εικονικούς βομβαρδισμούς πάνω από το Αγαθονήσι, ενώ την ίδια ώρα το υπερσύγχρονο ερευνητικό σκάφος Μπάρμπαρος (Χαϊρεττίν Βαρβαρόσσα), έπλεε στα νερά κοινής ΑΟΖ Ελλάδος-Κύπρου, προς έμπρακτη αμφισβήτηση των τεκταινομένων στο Οικόπεδο 12, όπου ανάβει η φλόγα του φυσικού αερίου που εξορύσσει το γεωτρύπανο της αμερικανοεβραϊκών συμφερόντων Noble Energy.

Η παρουσία του Μπάρμπαρος στην περιοχή και ο -έστω και εικονικός- βομβαρδισμός του Αγαθονησίου, μπορεί να θεωρηθεί και ως αντίδραση των Τούρκων στο ταξίδι του κ. Βενιζέλου στην Αίγυπτο, όπου αποδείχτηκε ότι η συνεννόηση στο ζήτημα της ΑΟΖ με τη χώρα αυτή δεν είναι στo χώρο της φαντασίας, όπως έγραφαν κονδυλοφόροι της συνεχούς υποχωρητικότητας μόλις πριν λίγο καιρό! Το πόσο θα βοηθήσει τους σχεδιασμούς της Τουρκίας για μετατροπή της Ανατολικής Μεσογείου σε μουσουλμανική λίμνη η αύξηση της έντασης στην περιοχή, μπορεί να το διακρίνει κανείς από την ακύρωση της κοινής ναυτικής άσκησης Αιγύπτου-Τουρκίας, με πρωτοβουλία του Καΐρου, το οποίο,μάλιστα, ανακοίνωσε ότι δεν θα αποστείλει τον πρέσβη του Άγκυρα, Abdurrahman Salahaddin, που ανακάλεσε από τα μέσα Αυγούστου, αν δεν σταματήσει η Τουρκία να αναμειγνύεται στα εσωτερικά της. Να σημειωθεί ότι ο εκπρόσωπος του αιγυπτιακού ΥΠΕΞ έκανε αυτήν την ανακοίνωση την ημέρα που επέστρεφε ο πρέσβης της Τουκρίας στο Κάιρο, Hüseyin Avni Botsalı, δείχνοντας επί της ουσίας ότι είναι περίπου ανεπιθύμητος στη χώρα!

Ενώ, λοιπόν, η Τουρκία καλείται να διαχειριστεί τη στρατηγική της μοναξιά, οι πιθανές εξελίξεις στη Συρία αποτελούν καθημερινή ασχολία και πονοκέφαλο στις ασκήσεις επί χάρτου που κάνουν οι Τούρκοι διπλωμάτες και στρατιωτικοί για να αντιμετωπίσουν διάφορα σενάρια.

Η πρώτη διαπίστωση, που όμως δεν ομολογούν ανοικτά οι Τούρκοι «επιτελείς», είναι ότι η Τουρκία, που φιλοδοξούσε να κινεί τα νήματα και να μην κινείται τίποτα ερήμην της στη Μέση Ανατολή, όχι μόνο είναι εντελώς αδύναμη να επηρεάσει την πορεία των εξελίξεων στη Συρία και την Αίγυπτο, αλλά τουναντίον γίνεται ιδιαιτέρως ευπαθής ένεκα αυτών! Δεν είναι δε λίγοι εκείνοι οι αναλυτές που για να αποδείξουν το κενό και ανακόλουθο των μεγαλοστομιών και των βερμπαλισμών του Ερντογάν και της άνευ περιεχομένου εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησής του, τον καλούν, αντί να εκλιπαρεί τον Ομπάμα να επέμβει στη Συρία, να κινηθεί στρατιωτικά από κοινού με τη Σαουδική Αραβία και τις άλλες μουσουλμανικές χώρες, για να εγκαταστήσει το καθεστώς που επιθυμεί, αποκλείοντας μάλιστα τους Δυτικούς νέο-σταυροφόρους από τα «ιερά μουσουλμανικά εδάφη»!

Πέραν αυτής της διαπίστωσης, που προσγειώνει απότομα σε μια εξαιρετικά σκληρή πραγματικότητα το δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου, οι φόβοι της Άγκυρας από την πορεία των εξελίξεων στη Συρία εντοπίζονται σε μια σειρά από ζητήματα.

• Σε περίπτωση που γίνει το κτύπημα, ποια θα είναι η απάντηση του Άσαντ προς την Τουρκία και κατά πόσον μια αντίδραση θα υποχρεώσει την Άγκυρα να απαντήσει και να εμπλακεί απ’ ευθείας στον πόλεμο; 
• Ποια θα είναι η αντίδραση του Ιράν, του Ιράκ, των άλλων σιιτών της περιοχής, της Χεζμπολάχ του Λιβάνου και της νέας κυβέρνησης της Αιγύπτου σε ένα στρατιωτικό χτύπημα εναντίον της Συρίας αλλά και σε ενδεχόμενη εμπλοκή της Τουρκίας και πώς οι αντιδράσεις αυτές θα επηρεάσουν την Τουρκία;
• Σε περίπτωση ανατροπής του Άσαντ μετά το κτύπημα, αφού όλοι γνωρίζουν ότι δεν θα υπάρχουν ξένες δυνάμεις σταθεροποίησης, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα ακολουθήσει πόλεμος μεταξύ Αλεβιτών-Σουνιτών καθώς και μεταξύ Αράβων-Κούρδων, εξελίξεις που θα αν δεν επεκταθούν θα επηρεάσουν σοβαρά την εσωτερική συνοχή και ασφάλεια της Τουρκίας, όπου Κούρδοι και Αλεβίτες μαζί, πλησιάζουν το 35-40% του πληθυσμού.
• Επίσης, ένα άλλο ζήτημα που αποτελεί σοβαρό πονοκέφαλο για την Άγκυρα, είναι το ενδεχόμενο εμπλοκής της Περιφερειακής Διοίκησης του Κουρδιστάν (ΠΔτΚ) σε πιθανή γενικευμένη σύγκρουση των Κούρδων της Συρίας (PYD) με την Αλ Νούσρα/Αλ Κάιντα. Η Τουρκία έχει συνάψει πολύ σοβαρές ενεργειακές συμφωνίες με την κυβέρνηση Μπαρζανί, από τις οποίες θα επωφελείται κατά πολλά δισεκατομμύρια δολλάρια κατ’ έτος τα επόμενα χρόνια, και φοβάται ότι αν υποχρεωθεί η ΠΔτΚ να στείλει τους πεσμεργκά στη Β. Συρία, θα δημιουργηθεί σκηνικό που θα θέσει σε κίνδυνο τις εν λόγω συμφωνίες, καθώς και τις ειρηνευτικές συνομιλίες με το ΡΚΚ που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Ο συναγερμός συνεχίζεται στην Άγκυρα και θα συνεχίζεται για αρκετό καιρό!