Η κάνουλα των επενδύσεων

Του Γιάννου Χαραλαμπίδη

• Το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος και ο εταιρικός φόρος - Το γερμανικό στιλέτο, το «κούρεμα», οι εσωτερικές αλλαγές και η φόρμουλα ανάπτυξης
• ΟΜΟΛΟΓΑ κυπριακών συμφερόντων και η αξιοπιστία της PIMCO και της Κυβέρνησης

Το βασικό οικονομικό πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί επιτυχώς, δεν αφορά μόνο στην κάλυψη του δημοσιονομικού ελλείμματος και στην ορθή εφαρμογή της δημοσιονομικής πειθαρχίας, η οποία, ούτως ή άλλως, θα επιβληθεί από την Τρόικα εφόσον εμείς αποδειχθήκαμε κακοί νοικοκυραίοι.
Το βασικό πρόβλημα που αναμένει λύση εντοπίζεται κυρίως στους τρόπους εκείνους που θα ανοίξουν την κάνουλα των επενδύσεων και της ανάπτυξης. Διαφορετικά, δεν μπορεί να βάλει μπρος η μηχανή της οικονομικής ανάπτυξης. Αληθές, όμως, είναι ότι, την επόμενη διετία, η Κύπρος θα βρίσκεται σε καθεστώς ύφεσης και συρρίκνωσης του ΑΕΠ της, που σήμερα είναι περί τα 17,5 δισ. ευρώ.

Και ως εκ τούτου, η ανεργία θα φτάσει το 14%. Βεβαίως, το μεγάλο επί του παρόντος ζητούμενο είναι εάν το δημόσιο χρέος θα είναι βιώσιμο και αν τελικά θα γίνει ή όχι κούρεμα, που σημαίνει ότι θα τεθούν σε κίνδυνο οι θεσμικοί επενδυτές, κάτοχοι κυπριακών ομολόγων, που στην πλειοψηφία τους είναι «κυπριακών συμφερόντων», όπως τα ταμεία π.χ. κοινωνικών ασφαλίσεων και τα συνεργατικά.

Η αμφισβήτηση της PIMCO
Με άλλα λόγια, εάν δεν καταλήξει η PIMCO και αν δεν γίνει δεκτό το πόρισμά της, πώς θα ολοκληρωθεί η συμφωνία της δανειοδότησης και οι τελικοί όροι του μνημονίου, που ενδεχομένως να οδηγούν σε νέα πιο σκληρά μνημόνια; Επί του θέματος της PIMCO υπάρχει άλλο ένα ζήτημα: Εφόσον η Κυπριακή Δημοκρατία αμφισβητεί ήδη τη μεθοδολογία της, γιατί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) να δεχθεί το πόρισμα PIMCO εάν επί τη βάσει των δικών του στοιχείων υπάρχει διαφωνία; Από την άλλη, το ΔΝΤ έχει το πάνω χέρι, υπό την έννοια ότι, εάν δεν γίνουν δεκτοί οι όροι του, δεν θα συμμετάσχει στη δανειοδότηση εφόσον το χρέος δεν θα είναι βιώσιμο.
Οπότε ή πάμε σε πώληση της CYTA και άλλων περιουσιακών στοιχείων έως ότου καταστεί το χρέος βιώσιμο ή θα πάμε ακόμη και σε κούρεμα, το οποίο υπό τις υφιστάμενες συνθήκες πολύ περισσότερο θα επωμιστούν οι Κύπριοι πολίτες παρά οι ξένοι τραπεζίτες. Και αυτό θα συμβεί, όπως έχουμε ήδη εξηγήσει, γιατί τα ομολόγα βρίσκονται πολύ περισσότερο σε δικά μας χέρια παρά σε ξένα.

Ο Γερμανός φορολογούμενος
Είναι δε πρόδηλο ότι τώρα γίνεται εμφανές πόσο δίκαιο είχαν εκείνοι που πρόβαλλαν το επιχείρημα ότι όσο συντομότερα έκλεινε η συμφωνία με την Τρόικα τόσο καλύτερα ενδεχομένως να ήταν τα πράγματα, υπό την αίρεση ότι ξέραμε τι μας γινόταν. Η Κυβέρνηση είτε δεν ήξερε τι της γινόταν είτε και δεν μπορούσε να κάνει ορθή διαπραγμάτευση με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε με την πλάτη στον τοίχο.
Και οι Γερμανοί να βγάζουν στην πρώτη γραμμή το θέμα των ρωσικών εταιρειών και δη του χαμηλού φόρου, αλλά και κάτι άλλο: Όπως πλέον ισχυρίζονται, δεν θα πληρώσει ο Γερμανός φορολογούμενος πολίτης για να σωθούν και να ξεπληρωθούν οι ρωσικές καταθέσεις, εκ των οποίων, κατά τον ισχυρισμό τους, αρκετές είναι προϊόν ξεπλύματος βρόμικου χρήματος. Συνεπώς, το πρόβλημα με τους Γερμανούς εντοπίζεται στα εξής:
1. Στον εταιρικό φόρο που έχει δύο σκέλη. Α) Είναι ζήτημα εξυπηρέτησης δικών τους εθνικών συμφερόντων. Θέλουν, δηλαδή, να πάρουν από την Κύπρο ξένες εταιρείες. Β) Δεν θέλουν να πληρώνουν χρήματα που θα καταλήγουν σε ρωσικά χέρια.
2. Στον ανταγωνισμό που υπάρχει μεταξύ της Γερμανίας και της Ρωσίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού αποτελούν στην παρούσα φάση τους δύο μεγαλύτερους πόλους της Γηραιάς Ηπείρου. Η γερμανική προσέγγιση είναι ευάλωτη υπό την εξής έννοια: Αφενός, ακόμη και αν αυξηθεί ο εταιρικός φόρος στην Κύπρο, οι ρωσικές εταιρείες δεν θα καταλήξουν στη Γερμανία, αλλά για ευνόητους λόγους αλλού. Αφετέρου, η φόρμουλα αυτή δεν βοηθά στην ανάπτυξη της Κύπρου και στην όσο το δυνατόν ταχύτερη αποπληρωμή των χρεών της και στην ταχύτερη σταθεροποίηση τόσο ημών όσο και της Ευρωζώνης.
Από την άλλη, κακώς η κυπριακή Κυβέρνηση αποδέχθηκε υποτυπώδεις φραστικές αλλαγές στη νομοθεσία για το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, όταν μάλιστα είναι γενικώς παραδεχτό ότι κανένα πρόβλημα δεν εντοπίζεται. Με τη στάση της αυτή, η Κυβέρνηση, αντί να κλείσει το ζήτημα τον Ιούλιο του 2012, το άφησε να σέρνεται και να γίνεται τροφή στα γερμανικά ΜΜΕ και σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από τη Σλοβακία, κατόπιν γερμανικών παροτρύνσεων. Ορθώς λοιπόν ο Πρόεδρος Χριστόφιας αναφέρθηκε σε πισώπλατες μαχαιριές εταίρων. Όμως, ο ίδιος, αντί να πετάξει το μαχαίρι, επέτρεψε στους εταίρους να το στρέφουν στις πληγές της κυπριακής οικονομίας.

Σταθερό περιβάλλον
Για να προχωρήσουμε σταθερά στην ανάπτυξη θα πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε και εμείς και οι ξένοι τα εξής:
1. Το περιεχόμενο του μνημονίου.
2. Την έναρξη και αξιόπιστη εφαρμογή του.
3. Τη δημοσιονομική πειθαρχία και τον εκσυγχρονισμό του Δημοσίου.
4. Τη νομοθετική σταθερότητα και την κοινωνική και πολιτική συνοχή. Κανείς δεν επενδύει σε καθεστώς κινούμενης άμμου.
5. Τη δημιουργία συνθηκών λιγότερου κράτους και περισσότερης στήριξης της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
6. Την ανοικοδόμηση της αξιοπιστίας του τραπεζικού συστήματος και του ίδιου του κράτους, που είναι σήμερα τόσο καταρρακωμένη, που ακόμη και η φίλη Ρωσία δεν συνεισφέρει μόνη στη δανειοδότηση, παρά μόνο (ακόμη και αυτό τελεί υπό σκέψη) μέσω του ΔΝΤ για να είναι σίγουρη ότι θα εισπράξει πίσω τα χρήματά της.

Η φορολογία, οι έχοντες και οι κατέχοντες
ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ είναι η οικοδόμηση στρατηγικής, που θα οδηγεί σε εκείνες τις επιλογές, οι οποίες θα ανοίγουν τις κάνουλες των επενδύσεων και της ανάπτυξης, που θα μπορεί να στηριχθεί επί τη βάσει συγκεκριμένου μοντέλου το οποίο ακόμη δεν έχει καταθέσει ολοκληρωμένα κανένας εκ των υποψηφίων. Και αν το έχουν καταρτίσει, δεν κατάφεραν να το περάσουν με απλά λόγια στον κόσμο. Αυτό το οποίο ακούει ο πολίτης είναι έναν ανώριμο πολικό καβγά επί της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου. Συνεπώς, αυτό που επιβάλλεται, είναι ο καταρτισμός ενός μοντέλου ανάπτυξης, που θα περιλαμβάνει:
1. Την ορθολογιστική εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει από τώρα να γίνουν ορθές κινήσεις. Επί του παρόντος υπάρχει ο κίνδυνος να καταστεί το φυσικό αέριο από θετική μεταβλητή για την οικονομία σε υποθηκευμένος πλούτος αποπληρωμής χρεών υπό την κηδεμονία, όπως και το σύνολο της οικονομίας, των πιστωτών.
2. Την εισροή ξένων κεφαλαίων υπό καθεστώς ασφάλειας. Και επί τούτου είναι που χρειάζεται όραμα και απάντηση στο εξής ερώτημα: Τι Κύπρο θέλουμε; Αναπτυγμένη και σύγχρονη ή παγιδευμένη σε ιδεολογίες και εφιάλτες του παρελθόντος; Γιατί κάποιος ξένος να φέρει τα κεφάλαιά του στην Κύπρο, γιατί να επενδύσει όταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απειλεί να φορολογήσει τους έχοντες και τους κατέχοντες;
Και δεν είναι ζήτημα απλής φορολογίας, αλλά και του εκδικητικού τρόπου με τον οποίο διατυπώνονται οι σχετικές με το θέμα θέσεις, που προκαλούν αρνητική ψυχολογία και εντός και εκτός Κύπρου. Σκοτώνουν οποιανδήποτε επενδυτική προοπτική και προσπάθεια. Εάν δεν δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας οι έχοντες και οι κατέχοντες, ποιος θα τις δημιουργήσει; Το χρεοκοπημένο κράτος; Και τώρα που το κράτος φορολογεί τους έχοντες και τους κατέχοντες, πού οδηγείται η οικονομία; Σε ύφεση και σε αύξηση του ποσοστού της ενεργείας.
Υπό την κηδεμονία των ξένων πιστωτών της πλουτοκρατίας

ΣΤΗΝ ουσία δεν υπάρχουν πλέον έχοντες και κατέχοντες. Υπάρχει φτώχια και χρεοκοπημένα νοικοκυριά. Όχι μόνο τα golden boys των τραπεζών, αλλά και ο Πρόεδρος με την πολιτική του κατάφερε να θέσει το κράτος υπό την κηδεμονία των ξένων πιστωτών της πλουτοκρατίας. Αυτό το οποίο χρειαζόταν και χρειάζεται η Κύπρος δεν είναι η επιπρόσθετη φορολόγηση των εταιρειών και των επενδυτών, αλλά η σταδιακή μείωση της φορολογίας για να καταφέρουν αρχικά να επιβιώσουν και εν συνεχεία να σωθούν και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.
Συνεπώς, θα πρέπει να δοθούν διευκολύνσεις αποπληρωμής φόρων στις εταιρείες και νέα κίνητρα για τη δημιουργία επενδύσεων με χαμηλή φορολογία. Επιβάλλεται:
Α. Η εξεύρεση μεγάλων επενδυτών από το εξωτερικό για να προχωρήσει η ανάπτυξη και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας.
Β. Η ανάπτυξη να είναι συναφής με την έρευνα και τη μετατροπή της Κύπρου σε επιστημονικό και ερευνητικό κέντρο.
Γ. Η ανάδειξη της Κύπρου σε κέντρο διαμετακομιστικού εμπορίου προς την ΕΕ και σε «αποθήκη της Κίνας», υπό την έννοια της διακίνησης προϊόντων προς την Ευρώπη και κέντρου κινεζικών ή και ινδικών εταιρειών με ευρωπαϊκό χαρακτήρα, όπως ανάλογα συμβαίνει με τους Ρώσους.
Μέσα σε αυτήν τη λογική εμπίπτει και η ενίσχυση των υφιστάμενων συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Κύπρου, δηλαδή της παροχής υπηρεσιών που είναι ζήτημα συνδεδεμένο με την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Οι σχετικές με το θέμα επιλογές του φυσικού αερίου δεν είναι συναφείς μόνο με την ενίσχυση του ποιοτικού επιπέδου και της ενίσχυσης των τομέων παροχής υπηρεσιών, αλλά και με την ανάπτυξη της ναυτιλίας και του εμπορίου.
Θύματα λαϊκισμού
Εδώ που έχουμε φτάσει, καμιά θέση δεν έχουν οι λεονταρισμοί και τα νταηλίκια, αλλά η σοβαρότητα και οι συγκροτημένες στρατηγικές επιλογές για να μπορεί ο πολίτης, ενόψει εκλογών, να αποφασίσει πώς και πότε θα βγει από τα αδιέξοδα. Για να γνωρίζει εάν και πώς οι θυσίες του θα πιάσουν τόπο, καθώς και ότι δεν θα καταστεί θύμα λαϊκισμού και εύηχων προεκλογικών συνθημάτων ευρείας κατανάλωσης, που δεν αποτελούν στην ουσία τίποτε άλλο από έπεα πτερόεντα και πολιτικούς τσαρλατανισμούς, οι οποίοι πληρώνονται ακριβά στο τέλος της ημέρας.

ΓΙΑΝΝΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ
Δρ Διεθνών Σχέσεων