Τις ανακρίσεις ακολουθούσε μια σφαίρα στο κρανίο

Ένας 17χρονος τότε αιχμάλωτος αποκαλύπτει μια συγκλονιστική ιστορία

Ο Ραούφ Ντενκτάς έσωσε το 1974 ένα 17χρονο παιδί από την εκτέλεση στο στρατόπεδο της ΤΟΥΡΔΥΚ.ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ ΟΛΟΙ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΥΧΗ

Τέσσερις στρατιώτες είχαν εκτελεσθεί δύο μήνες μετά τον πόλεμο

Τις ανακρίσεις ακολουθούσε μια σφαίρα στο κρανίο
ΤΟΥ ΑΔΩΝΗ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΔΗ

Ένας 17χρονος τότε αιχμάλωτος αποκαλύπτει μια συγκλονιστική ιστορία

Ο Ραούφ Ντενκτάς έσωσε το 1974 ένα 17χρονο παιδί από την εκτέλεση στο στρατόπεδο της ΤΟΥΡΔΥΚ.

ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ ΟΛΟΙ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΥΧΗ

Τέσσερις στρατιώτες είχαν εκτελεσθεί δύο μήνες μετά τον πόλεμο

Άλλη μια συγκλονιστική ιστορία, που διαδραματίσθηκε το 1974, έρχεται στο φως μετά από 35 ολόκληρα χρόνια. Στρατιώτες μας, που βρίσκονταν στα μπουντρούμια του Αττίλα για μήνες, εκτελέστηκαν εν ψυχρώ μετά το πέρας των ανακρίσεων. Η καταγγελία είναι κι αυτήν τη φορά ατράντακτα τεκμηριωμένη. Η αποκάλυψη για τους πέντε εκτελεσθέντες στο Τζιάος ήταν που ώθησε τον άνθρωπο, ο οποίος μας αφηγήθηκε την ιστορία που δημοσιεύουμε σήμερα, να ανακαλέσει στη μνήμη του γεγονότα συγκλονιστικά. Κατάγεται από την Αγία Τριάδα Καρπασίας και θέλει να κρατήσει την ανωνυμία του, γιατί συγγενείς και φίλοι του είναι ακόμη εγκλωβισμένοι. Το όνομά του δόθηκε με τη συγκατάθεσή του στη Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοουμένους και η μαρτυρία του θα κατατεθεί επισήμως σύντομα.

Το μπερέ με το σήμα «ΕΟΚΑ Β»
Ήταν ακόμη 17 χρονών όταν ο Αττίλας κούρσεψε την Κύπρο και ορμούσε με όλες του τις δυνάμεις για το ξεκαθάρισμα της Καρπασίας. Αττίλες και Τουρκοκύπριοι φανατικοί της ΤΜΤ όργωναν τα χωριά και μάζευαν ό,τι τους φαινόταν ύποπτο. Ο 17χρονος από την Αγία Τριάδα, εμποτισμένος στο κλίμα του 1972-74, είχε πάρει τότε το τουφέκι του πατέρα του και, φορώντας ένα στρατιωτικό πουκάμισο και ένα πράσινο μπερέ με το σήμα της ΕΟΚΑ Β, ανέβηκε σε μια χαρουπιά. Οι Τούρκοι τον βρήκαν, τον ξυλοφόρτωσαν, τον μετέφεραν στη Λευκωσία και ακολούθως στα Άδανα, στην κόλαση των τουρκικών μπουντρουμιών.
Με χαμένη την αίσθηση του χρόνου, από το ξύλο και τους εξευτελισμούς, τον έφεραν πίσω στην Κύπρο και βρέθηκε με πολλούς άλλους στο Γκαράζ Παυλίδη. Τέλος Σεπτεμβρίου άρχισαν να φεύγουν λίγοι λίγοι οι αιχμάλωτοι. Άλλοι πήγαιναν για ανταλλαγή αιχμαλώτων και άλλοι σε άλλα σημεία κράτησης. Ο ίδιος μεταφέρθηκε σε κρατητήρια της ΤΟΥΡΔΥΚ, όπου τον ανέκριναν εξαντλητικά και τον βασάνισαν φρικτά.

Κανείς δεν έφυγε ζωντανός
Το κλίμα ήταν βαρύ. Οι δεσμοφύλακες έλεγαν ότι κανείς δεν έφυγε ζωντανός από τα κρατητήρια της ΤΟΥΡΔΥΚ. Προηγείτο εξαντλητική ανάκριση και μετά όλα τελείωναν με μια σφαίρα στο κρανίο. Ήταν αρχές Οκτωβρίου 1974, όταν ο Ραούφ Ντενκτάς, χωρίς επισημότητες, μπήκε στα κρατητήρια. Τον αντελήφθη ο 17χρονος τότε μαθητής και του φώναξε δυνατά: «Κύριε Ντενκτάς , κύριε Ντενκτάς, είμαι χριστιανός...». Αυτός κοντοστάθηκε, πλησίασε και έκανε νόημα στους φρουρούς ν' αφήσουν τον κρατούμενο να βγεί έξω. Εκεί, άγνωστο γιατί, μια χημεία αναπτύχθηκε ανάμεσά τους. Ίσως το ύφος του παιδιού, το βλέμμα θανάτου που είχε, αυτά που γνώριζε ο κατοχικός ηγέτης ότι περίμεναν όλους τους κρατουμένους σ' εκείνο το στρατόπεδο - κρατητήριο... Ζήτησε από τους συνοδούς του να τον πάρουν μαζί τους. Αυτό κι έγινε.

Στο σπίτι του ηγέτη της κατοχής
Ο Ραούφ Ντενκτάς πήρε τον 17χρονο στο σπίτι του και μέχρι τις 3 το πρωί τού μιλούσε και του έλεγε διάφορα. Του είπε ότι ο Μακάριος ήταν μάγος και του κλείδωνε το στόμα και τη σκέψη όταν τον κοίταζε. Του είπε ακόμη ότι η υπόθεση της Κύπρου είχε κριθεί με την επέμβαση της Τουρκίας και ότι στο μέλλον θα υπήρχαν στο νησί δύο εξουσίες και δύο κράτη. Μαζί με τον Ντενκτάς ήταν και οι δύο γιοι του, ο Ραΐφ και ο Σερντάρ Ντενκτάς. Ο 17χρονος (τότε) θυμάται ότι ο Ραΐφ τού έδειξε καλοσύνη και προσπάθησε να τον συνεφέρει από το σοκ της αιχμαλωσίας. Ο Ραούφ Ντενκτάς έκανε το μεταφραστή σε άπταιστα ελληνικά.
Την επόμενη ημέρα, στις 10 το πρωί, παραδόθηκε στα Ηνωμένα Έθνη στο Λήδρα Πάλας κι από εκεί πέρασε στην ελεύθερη Κύπρο

Ανέλπιστη ελευθερία... Επιστροφή από τον Άδη.

Ακριβώς έτσι ήταν, γιατί πήγαινε για εκτέλεση και αυτό φάνηκε από την τύχη που είχαν οι άλλοι τρεις συγκρατούμενοί του. Δυο Ελληνοκύπριοι στρατιώτες και ένας Ελλαδίτης. Το όνομα του Ελλαδίτη το θυμάται. Νικόλαος Τσουκαλάς του Δημητρίου από το Βόλο ή χωριό του Βόλου. Από τον κατάλογο αγνοουμένων αναγνώρισε ο ήρωάς μας τους δύο. Δεν τους είδε νεκρούς και δεν ήθελε να πει κακά μαντάτα στους δικούς τους. Περιμένει κι αυτός το χρόνο ν' αποκαλύψει το μυστικό. Κι αυτό έγινε. Στη Γιόλου της Πάφου τάφηκε πριν από λίγους μήνες ο Σάββας Αντωνιάδης του Χρυσάνθου.Τον θυμάται ο ήρωάς μας, θυμάται την αγωνία του και το συνεχή βήχα που τον ταλαιπωρούσε. Ήθελε πολύ να ξαναδεί τη μάνα του και τον πατέρα του. Όλες οι συζητήσεις τους είναι καταγραμμένες ανεξίτηλα στη μνήμη του.

Ραούφ Ντενκτάς: Έχω φωτογραφίες - ντοκουμέντα

Πενήντα τριών χρονών σήμερα ο τότε αιχμάλωτος, δεν ησυχάζει. Πριν από λίγες ημέρες επεδίωξε και συνάντησε τον Ραούφ Ντενκτάς. Το ευχαρίστησε που του έσωσε τη ζωή. Ο Ντενκτάς, μπροστά στη σύζυγο τού 53χρονου, λέει πολλά για την ελληνική του καταγωγή. Λέγει ότι η γιαγιά του ήταν χριστιανή και κλέφτηκε με τον παππού του. Αποκαλύπτει ότι έχει και μια εικόνα της Παναγίας, κληρονομιά από τη γιαγιά του. Ίσως η λέξη «χριστιανός», που του φώναξε το παιδί τότε, τον επηρέασε. Του το θύμισε ο ήρωάς μας: «Σου φώναξα ότι είμαι Έλληνας και συ σταμάτησες». Ο Ντενκτάς τον διόρθωσε «Όχι. Δεν μου φώναξες ότι είσαι Έλληνας, μου φώναξες ότι είσαι χριστιανός».
Ο Ντενκτάς πήρε από τα συρτάρια του ένα άλπουμ και του έδειξε τη φωτογραφία της απελευθέρωσής του, στο Λήδρα Πάλας. Δεν έχω αρνητικά, του είπε, για να σου εμφανίσω μία. Έχω απαθανατίσει πολλά.
Άνθρωπος που βρίσκεται για χρόνια κοντά στον Ντενκτάς, αποκάλυψε στον ήρωά μας ότι οι δύο συγκρατούμενοί του εκτελέστηκαν τις επόμενες ημέρες, όταν προσπάθησαν να δραπετεύσουν. Η τύχη του τέταρτου είναι άγνωστη και η φωτογραφία του βρίσκεται στον κατάλογο αγνοουμένων. Το 17χρονο τότε παιδί θυμάται ότι έβηχε πολύ, το ίδιο και ο Σάββας, όπως κι ο άλλος στρατιώτης, που δεν θυμάται το όνομά του. «Δεν αποκλείεται», μας λέγει, «να πέθανε και από φυσικά αίτια, από την οστρακιά που τότε θέριζε. Ας δουν τα οστά των ταυτοποιηθέντων, ας το ψάξουν».

Σημερινη