Το... τουρκικό Φαρ Ουέστ της Κίνας

Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ

Ησυχία, τανκς και Ασφάλεια βασιλεύουν πλέον στο Ουρουμτσί, πρωτεύουσα της απομακρυσμένης κινεζικής επαρχίας του Σιντζιάνγκ. Ο στρατός αποκατέστησε την επιφανειακή ηρεμία μετά τις αιματηρές διαδηλώσεις λίγων χιλιάδων Ουιγούρων, όπως ονομάζονται οι γηγενείς κάτοικοι, τη βίαιη καταστολή τους με εκατοντάδες νεκρούς και τραυματίες από τις Αρχές και την εμφάνιση οπλισμένου με ρόπαλο και σιδηρολοστούς όχλου Κινέζων Χαν, οι οποίοι ξυλοκοπούσαν ακόμη και μέχρι θανάτου όποιον Ουιγούρο έβλεπαν στον δρόμο.

Τώρα ετοιμάζονται οι εκτελέσεις όσων από τους συλληφθέντες Ουιγούρους διαδηλωτές χαρακτηρίσουν ως πρωτεργάτες των ταραχών οι κινεζικές Αρχές. Οι συλλήψεις, οι φυλακίσεις και οι εκτελέσεις διαδηλωτών ενδεχομένως να τρομοκρατήσουν επαρκώς τον πληθυσμό, ώστε να μην εξεγερθεί πάλι. Σίγουρα όμως αποκλείεται να εξαλείψουν τις αιτίες που προκάλεσαν τις ταραχές.

Οι Ουιγούροι είναι τουρκικός λαός. Δεν έχουν καμιά εθνική ή φυλετική σχέση με τους Κινέζους. Μιλούν τουρκική γλώσσα, έχουν δική τους κουλτούρα, είναι μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα. Μόλις το 1884 καθυποτάχθηκε πλήρως η περιοχή όπου κατοικούν από τους Κινέζους. Μάλιστα, από το 1944 έως το 1949 οι Ουιγούροι είχαν ανακηρύξει δικό τους ανεξάρτητο κράτος -τη Δημοκρατία του Ανατολικού Τουρκεστάν- το οποίο έπαψε να υπάρχει μόλις ο Μάο Τσετούνγκ επικράτησε στην Κίνα, το 1949.

Επί δεκαετίες η «Αυτόνομη Περιοχή των Ουιγούρων του Σιντζιάνγκ» ήταν λίγο-πολύ ξεχασμένη στην απομονωμένη μιζέρια της.

Με την πάροδο των χρόνων, όμως, και με την ανάπτυξη του καπιταλισμού στην Κίνα, ιδίως κατά την τελευταία εικοσαετία, η κατάσταση άλλαξε. Ανακαλύφθηκαν πετρέλαιο και φυσικό αέριο στο Σιντζιάνγκ. Το βαμβάκι επίσης του Σιντζιάνγκ, που είναι η περιοχή της Κίνας που παράγει το περισσότερο βαμβάκι, έγινε περιζήτητο για την κινεζική κλωστοϋφαντουργία, που τώρα παράγει ρούχα για όλο τον πλανήτη. Το Σιντζιάνγκ άρχισε να έχει ραγδαία οικονομική ανάπτυξη, με ετήσιο ρυθμό που ξεπερνάει το 11% τα τελευταία χρόνια.

Κατά παράδοξο τρόπο, όμως, αυτή η ανάπτυξη αποδείχθηκε ιδιαίτερα οδυνηρή για τους Ουιγούρους. Ο λόγος είναι απλός: άρχισε μαζική εσωτερική μετανάστευση Κινέζων Χαν (η εθνότητα αυτή αποτελεί το 92% του πληθυσμού της χώρας - δηλαδή πάνω από 1,2 δισ. άτομα!) προς το Σιντζιάνγκ, με αποτέλεσμα σήμερα οι Κινέζοι να αποτελούν το 41% του πληθυσμού από 6% που ήταν το 1949.

Δεν έρχονταν μόνο εργάτες γης ή βιομηχανικοί εργάτες. Ερχονταν και μικροί, μεσαίοι και μεγάλοι επιχειρηματίες. Με την οικονομική ισχύ τους άρχισαν να εκτοπίζουν τους Ουιγούρους εμπόρους και επιχειρηματίες, με αποτέλεσμα σύσσωμοι οι Ουιγούροι, από τις ελίτ έως τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, να αισθάνονται ότι χάνουν τον έλεγχο της δικής τους κοινωνίας από τους Κινέζους Χαν. Εβλεπαν, δηλαδή, την οικονομική ανάπτυξη όχι μόνο να μη τους βελτιώνει αισθητά τη ζωή αλλά και να χρησιμοποιείται ως μοχλός για την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής εξουσίας των Χαν.

«Για να κατανοήσουμε την παρούσα ανάφλεξη στο Σιντζιάνγκ, πρέπει να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: η Κίνα εποικίζει το Σιντζιάνγκ, το παλιό Ανατολικό Τουρκεστάν», γράφει η γαλλική «Μοντ» στο χθεσινό κύριο άρθρο της και συνεχίζει: «Θα περιοριστούμε να παρατηρήσουμε αυτό που αποκαλύπτουν αυτά τα επανερχόμενα κύματα εξεγέρσεων στο Θιβέτ και στο Σιντζιάνγκ: την απόγνωση πληθυσμών που σταδιακά καθίστανται μειονοτικοί εξαιτίας μιας μετανάστευσης των Χαν, που περιφρονούν τους ντόπιους, τη γλώσσα τους και τον πολιτισμό τους. Σε όλο τον κόσμο αυτό έχει ένα όνομα: εποικισμός. Και είναι το ίδιο καταδικαστέος στο Θιβέτ ή στο Σιντζιάνγκ, όπως ήταν στην Αφρική ή στο Μαγκρέμπ».

ΑΥΤΟΚΛΗΤΟΣ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΗΣ

Το μακρύ πολιτικό χέρι της Τουρκίας

«Το τουρκικό έθνος εκτείνεται από το Σινικό Τείχος μέχρι την Αδριατική», είχε πει ο Τούρκος πρωθυπουργός Τουργκούτ Οζάλ στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ενωση.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει αυτή την πολιτική: ανακοίνωσε ότι η Αγκυρα θα φέρει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, του οποίου αποτελεί μη μόνιμο μέλος, τις ανησυχίες της για τη στάση του Πεκίνου απέναντι στους Ουιγούρους! Στους «ιστορικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τους Ουιγούρους αδελφούς μας», αναφέρθηκε ο Ερντογάν, μιλώντας ως «δικαιωματικός ηγέτης» ολόκληρου του τουρκικού έθνους και εκπρόσωπος όλων των τουρκικών κρατών και λαών, την ίδια ώρα που Τούρκοι και Ουιγούροι διαδήλωναν έξω από την κινεζική πρεσβεία στην Αγκυρα.

www.ethnos.gr