Άγνωστες πτυχές της ζωής του Γιόσιπ Μπροζ Τίτο αποκαλύπτονται σε πολιτική βιογραφία του

"Όταν έπρεπε να γίνει ηγέτης των Κροατών κομμουνιστών ήταν Κροάτης, όταν αγωνιζόταν για την εύνοια της Μόσχας για να ανέλθει στην ηγεσία του KPJ ήταν ένας από τους κορυφαίους Γιουγκοσλάβους σταλινικούς. Όταν έπρεπε να πάρει την εξουσία στη Γιουγκοσλαβία ήταν Γιουγκοσλάβος, όταν άρχισε να αισθάνεται πίεση υπό το μανδύα του Στάλιν έγινε αντισταλινικός, όταν δεν μπόρεσε να υλοποιήσει τις μεγαλοκρατικές φιλοδοξίες του στα Βαλκάνια και την Ευρώπη, τότε έγινε ένας από τους ηγέτες των Αδέσμευτων. Και πάντα κατόρθωνε να δημιουργήσει την εντύπωση ότι ανέκαθεν ήταν ό,τι διακήρυττε εκείνη τη στιγμή, κάτι που τον νομιμοποιεί ως έναν από τους πιο επιδέξιους πολιτικούς της σύγχρονης εποχής", τόνισε ο κ. Σίμιτς.Το 1977, ο ισόβιος ηγέτης της Γιουγκοσλαβίας, Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, κατά τη διάρκεια διάλεξης σε σπουδαστές της πολιτικής σχολής του κόμματός του, περιέγραψε με δύο διαφορετικές εκδοχές το πότε και πώς η Μόσχα τον διόρισε Γενικό Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γιουγκοσλαβίας.

Το συγκεκριμένο γεγονός αποτέλεσε το κίνητρο για τον Πέρο Σίμιτς, πολιτικό αρθρογράφο και συγγραφέα στη Σερβία, να αρχίσει μακρόχρονη έρευνα, επί 18 χρόνια, για τις άγνωστες πτυχές της ζωής του Τίτο, με καρπό την πολιτική βιογραφία, "Τίτο, ο κρυφός αιώνας", βασισμένης σε έγγραφα του αρχείου του Στάλιν, στη Μόσχα.

"Στο βιβλίο αποκαλύπτονται περισσότερα από 500 νέα γεγονότα-δεδομένα για τον Τίτο απ' όλες τις χρονικές περιόδους της ζωής του. Στα νέα στοιχεία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, 15 διαφορετικές ημερομηνίες γέννησής του καθως και μία σειρά άγνωστων λεπτομερειών για τα τελευταία χρόνια της ισόβιας διακυβέρνησής του στην πρώην Γιουγκοσλαβία, που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην κοινή γνώμη", ανέφερε σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο κ. Σίμιτς.

"Παραδείγματος χάριν, η Αυστρο-Ουγγαρία, το 1914 τού απένειμε το αργυρό μετάλλιο της γενναιότητας για τις υπηρεσίες του στην ``εκστρατεία τιμωρίας`` κατά της Σερβίας. Επίσης, ως κρυφός συνεργάτης των μυστικών σοβιετικών υπηρεσιών συμμετείχε στον εμφύλιο πόλεμο στην Ισπανία, κάτι που ο Τίτο έκρυβε έως το τέλος της ζωής του", υπογράμμισε ο κ. Σίμιτς, αναφερόμενος σε ορισμένα από τα στοιχεία για τη ζωή του Τίτο, που αποκαλύπτονται στο βιβλίο.

Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσε ο συγγραφέας στα νέα ντοκουμέντα, που ρίχνουν φως στον ιδιαίτερα ευαίσθητο ρόλο του Τίτο στις σταλινικές διώξεις στη Σοβιετική Ένωση.

"Ενώ ο Τίτο αγωνιζόταν να ανέλθει στην ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γιουγκοσλαβίας (KPJ), εκτελέστηκαν κορυφαία στελέχη του κόμματός του και περίπου 800 Γιουγκοσλάβοι. Ήταν το μεγαλύτερο μυστικό στη ζωή του Τίτο, το οποίο έκρυβε και από τους πιο στενούς συνεργάτες του. Και τώρα, για πρώτη φορά έρχεται στο φως με γεγονότα", υποστήριξε ο συγγραφέας του βιβλίου.

Δεκάδες έγγραφα που δημοσιεύονται αποκλειστικά στο βιβλίο καταδεικνύουν ότι ο Τίτο, για την πλειονότητα των Γιουγκοσλάβων κομμουνιστών, πριν από την εξόντωσή τους στην πρώην Σοβιετική Ένωση, διατύπωνε "αρνητικές απόψεις" στους πράκτορες της μυστικής αστυνομίας του Στάλιν, NKDV, πρόσθεσε.

Ο συγγραφέας εξήγησε ότι χάρη σε ευτυχείς συγκυρίες "χτύπησε" πρώτη φορά την πόρτα των αρχείων της Μόσχας, στα οποία φυλάσσονται τα μεγαλύτερα μυστικά της βιογραφίας του Τίτο, το Μάιο του 1990, όταν οι περιορισμοί του "σιδηρού παραπετάσματος" άρχισαν να αίρονται.

"Το ``κουτί της Πανδώρας`` για τον Τίτο, το άνοιγα υπομονετικά τα τελευταία 18 χρόνια και πέρσι, αιφνιδίως, εμφανίστηκαν περισσότερα από 100 νέα έγγραφα, τα οποία επί επτά δεκαετίες φυλάσσονταν στο αρχείο του Στάλιν, στη Μόσχα, ένα από τα πιο ερμητικά κλειστά στον κόσμο. Έτσι, μαζί με πλήθος νέων εγγράφων για τα τελευταία χρόνια της διακυβέρνησης του Τίτο που κρατούνται στα αρχεία του Βελιγραδίου, δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για τη συγγραφή της πρώτης πολιτικής βιογραφίας του Τίτο", σημείωσε.

"Άγνωστες λεπτομέρειες από το βίο του Τίτο ερευνώ από το 1977, όταν μόνο μέσα στην ίδια παράγραφο διάλεξής του στους σπουδαστές της πολιτικής σχολής του κόμματός του παρουσίασε δύο διαφορετικά στοιχεία για το πότε και πώς η Μόσχα τον διόρισε γενικό γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του KPJ. Επειδή ο Τίτο δεν αυτοσχεδίασε, αλλά έκανε ανάγνωση λέξη προς λέξη, η αντίφαση ήταν επαρκές κίνητρο για να προσπαθήσω να ανακαλύψω τι κρύβεται από πίσω. Τι τον εμπόδιζε να θυμηθεί ποιος, πότε και πώς τον έφερε στο σημαντικότερο αξίωμα της ζωής του, κάτι για το οποίο ο Τίτο σε όλη του τη ζωή παρουσίασε 16 διαφορετικές εκδοχές. Ήδη, από την αρχή της έρευνας γινόταν ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι οι ασάφειες προέκυψαν εξαιτίας του φόβου να μην αποκαλυφθεί ο προβληματικός ρόλος του στις τραγικές τύχες των κομματικών φίλων και ανταγωνιστών του που δολοφονήθηκαν στη Σοβιετική Ένωση", υπογράμμισε ο κ. Σίμιτς.

Ο συγγραφέας περιέγραψε τον πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας ως μία σύνθετη προσωπικότητα, η οποία με εξαιρετική δεξιοτεχνία προσαρμοζόταν στη συγκυρία κάθε ιστορικής στιγμής.

"Όταν έπρεπε να γίνει ηγέτης των Κροατών κομμουνιστών ήταν Κροάτης, όταν αγωνιζόταν για την εύνοια της Μόσχας για να ανέλθει στην ηγεσία του KPJ ήταν ένας από τους κορυφαίους Γιουγκοσλάβους σταλινικούς. Όταν έπρεπε να πάρει την εξουσία στη Γιουγκοσλαβία ήταν Γιουγκοσλάβος, όταν άρχισε να αισθάνεται πίεση υπό το μανδύα του Στάλιν έγινε αντισταλινικός, όταν δεν μπόρεσε να υλοποιήσει τις μεγαλοκρατικές φιλοδοξίες του στα Βαλκάνια και την Ευρώπη, τότε έγινε ένας από τους ηγέτες των Αδέσμευτων. Και πάντα κατόρθωνε να δημιουργήσει την εντύπωση ότι ανέκαθεν ήταν ό,τι διακήρυττε εκείνη τη στιγμή, κάτι που τον νομιμοποιεί ως έναν από τους πιο επιδέξιους πολιτικούς της σύγχρονης εποχής", τόνισε ο κ. Σίμιτς.

"Απ' ό,τι γνωρίζω, μία φορά μόνο συνέβη την ίδια στιγμή να υποστηρίζει δύο διαφορετικά πράγματα. Συνέβη στις 2 Ιουνίου του 1954, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, την εποχή του τριμερούς βαλκανικού συμφώνου Ελλάδας-Τουρκίας-Γιουγκοσλαβίας. Εκείνη την ημέρα, η Γιουγκοσλαβία έγινε ενός είδους συνδεμένο μέλος του ΝΑΤΟ και σε επίσημη εκδήλωση στο Πασαλιμάνι ο Τίτο εμφανίστηκε με το παράσημο του Στάλιν. Μετά από την ενέργεια εκείνη, έως τη διάλυση της κομμουνιστικής Γιουγκοσλαβίας, οι σχέσεις Αθηνών - Βελιγραδίου έφθασαν στο κατώτερο επίπεδο, στην ιστορία του ελληνικού και του σερβικού λαού", ανέφερε ο κ. Σίμιτς.

Αναφορικά με τις αντιδράσεις που προκάλεσαν τα όσα αναφέρονται στο βιβλίο, ο κ. Σίμιτς τόνισε ότι η πρώτη επίθεση προήλθε από τον εγγονό τού Τίτο, απόστρατο συνεργάτη της γιουγκοσλαβικής μυστικής αστυνομίας, Γίοσιπ Μπροζ.

"Εμφανίστηκε σε τηλεοπτική εκπομπή και είπε ότι το βιβλίο μου είναι προϊόν συνωμοσίας και ότι το χρηματοδότησαν σκοτεινές δυνάμεις από το εξωτερικό. Μερικές μέρες αργότερα με κάλεσαν μαζί του σε εκπομπή άλλου τηλεοπτικού σταθμού. Τότε, μπροστά στις κάμερες, τού δώρισα CD με τα αντίγραφα των νέων εγγράφων για τον παππού του, τα οποία δημοσιεύω στο βιβλίο μου. Μου έτεινε το χέρι, με ευχαρίστησε και μου έκανε παρατήρηση, επειδή δεν δημοσίευσα μεγαλύτερη φωτογραφία της γιαγιάς του, της πρώτης συζύγου του Τίτο, της Ρωσίδας Πελαγίας Μπελούσοβα", ανέφερε ο συγγραφέας, εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του Τίτο δύσκολα μπορούν να δεχθούν τις νέες αποκαλύψεις για το παρελθόν του.



Η αρχή της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας

Αναφερόμενος στο γεγονός που θεωρεί το σημαντικότερο των τελευταίων δεκαετιών στη Γιουγκοσλαβία, ο κ. Σίμιτς δήλωσε ότι τις πιο μακροπρόθεσμες συνέπειες είχε η Συνέλευση της ηγεσίας του κόμματος του Τίτο, στο Μπριόνι, την 1η Ιουλίου του 1966.

"Σηματοδότησε την εγκατάλειψη της ιδέας της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας και την αρχή του μετασχηματισμού των δημοκρατιών της σε ανεξάρτητα κράτη. Δύο χρόνια αργότερα, επικυρώθηκε με αλλαγές στο Σύνταγμα της Γιουγκοσλαβίας, με τις οποίες υπό το όνομα του εκδημοκρατισμού άρχισε η διάλυση της γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας", ανέφερε.

Ήδη, από το 1970, σύμφωνα με τον κ. Σίμιτς, ο Τίτο σε μία κλειστή συνάντηση ανήγγειλε τη συγκρότηση στρατών σε κάθε δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας, οι οποίοι έπρεπε να προστατεύσουν τη Γιουγκοσλαβία από ενδεχόμενες επιθέσεις από το εξωτερικό, αλλά και να υπερασπιστούν την εσωτερική τους εδαφική ακεραιότητα.

"Έτσι, τα διοικητικά σύνορα μεταξύ των δημοκρατιών της Γιουγκοσλαβίας, με πολιτική πράξη και χωρίς απόφαση της Βουλής της Γιουγκοσλαβίας, μετατράπηκαν σε κρατικά. Στο τέλος του 1974, με αφορμή πληροφορίες ότι οι ΗΠΑ ανακηρύττουν τη Γιουγκοσλαβία ως έναν από τους πιο ασταθείς παράγοντες στα Βαλκάνια, ο Τίτο έκανε το εξής σχόλιο: ``Φαίνεται πως είναι καλά ενημερωμένοι``".

Ο συγγραφέας, ο οποίος πριν από περίπου 40 χρόνια ήταν πρόεδρος της οργάνωσης νεολαίας της Σερβίας, σημειώνει ότι "τότε, πρακτικά, είχαν μοιραστεί τα χαρτιά για το διαχωρισμό των πρώην γιουγκοσλαβικών ομοσπονδιών".

"Ο Τίτο -αναφέρει- παρακολουθούσε ήρεμα τη διαδικασία, συμφωνώντας και με εκείνους που ήθελαν τη μεταβίβαση εξουσιών στις ομόσπονδες δημοκρατίες και με εκείνους που επιθυμούσαν εκδημοκρατισμό και διαφύλαξη της Γιουγκοσλαβίας ως σημαντικό παράγοντα σταθερότητας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Το σημαντικότερο για εκείνον ήταν να μη θέσουν ούτε οι μεν, ούτε οι δε την απεριόριστη εξουσία του σε κίνδυνο και να τον εκλέξουν πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας και της Ένωσης Κομμουνιστών Γιουγκοσλαβίας ``με απεριόριστη θητεία``".



Αναβίωση της προσωπολατρίας

Τα τελευταία χρόνια ο μύθος του Τίτο αναβιώνει σε όλες τις χώρες, πρώην δημοκρατίες της Γιουγκοσλαβίας.

Το 2001, οι Σέρβοι σε μία μεγάλη έρευνα του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, Βλάντιμιρ Ίλιτς, τον ανακήρυξαν ως την πιο αξιόλογη προσωπικότητα στην ιστορία του σερβικού λαού, αν και ο Τίτο δεν ήταν Σέρβος.

Έξι χρόνια αργότερα, το 2007, τον τάφο του στο Βελιγράδι επισκέφθηκαν 138.000 άνθρωποι απ' όλα τα μέρη της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Σε όλες τις περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας ολοένα και περισσότεροι σύλλογοι, αλλά και εστιατόρια φέρουν το όνομά του, σε οδούς πολλών πόλεων επαναφέρεται το όνομά του και τα μνημεία του επανατοποθετούνται στα παλιά βάθρα, τόνισε ο κ. Σίμιτς.

Η προσωπολατρία του Τίτο, σύμφωνα με το συγγραφέα, αναβιώνει κυρίως στους Βόσνιους, στους κατοίκους της ΠΓΔΜ και του Μαυροβουνίου, τους οποίους είχε ανακηρύξει ξεχωριστές εθνότητες.

"Οι κάτοικοι της Σερβίας σήμερα βλέπουν διαφορετικά τον Τίτο και για τους Σέρβους αποτελούν πλήγμα τα νέα στοιχεία, τα οποία αποδεικνύουν ότι είχε κρίσιμο ρόλο στη βαθμιαία συνταγματική - νομική απόσχιση και αυτονόμηση του Κοσόβου από τη Σερβία που άρχισε ήδη από το 1968", υποστήριξε ο κ. Σίμιτς.

Η πολιτική βιογραφία του Τίτο εκδόθηκε ταυτόχρονα στο Βελιγράδι και το Ζάγκρεμπ, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία, σύμφωνα με τον κ. Σίμιτς, επειδή οι Σέρβοι και οι Κροάτες, διαφωνούν για πιο απλά γεγονότα του παρελθόντος, απ΄ ό,τι ο αντιφατικός ρόλος του Τίτο στην ιστορία της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Η πρώτη έκδοση του βιβλίου "Τίτο, ο κρυφός αιώνας" κυκλοφόρησε σε 15.000 αντίτυπα στη Σερβία και εξαντλήθηκε μέσα σε επτά ημέρες, και η έκδοση στην Κροατία σε 12.000 αντίτυπα, με τίτλο "Τίτο, το φαινόμενο του αιώνα", εξαντλήθηκε σε έξι μέρες.

Πριν κυκλοφορήσει το βιβλίο, στον εκδοτικό οίκο του Βελιγραδίου "Prava i Prevodi" που το προωθεί στο εξωτερικό, απευθύνθηκαν εκδηλώνοντας ενδιαφέρον εκδότες από τη Σλοβενία, τη Βουλγαρία, την Τσεχία, την Πολωνία και τη Ρωσία. "Ενδιαφέρον υπήρξε και από ελληνικής πλευράς. Στην Ελλάδα που έχει στενούς δεσμούς με τη Σερβία, πολλοί άνθρωποι θεωρώ ότι θα διάβαζαν τη βιογραφία μίας από τις πιο αντικρουόμενες πολιτικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα", ανέφερε ο κ. Σίμιτς.



Λίγα λόγια για τον Πέρο Σίμιτς

Ο Πέρο Σίμιτς, δημοσιογράφος και συγγραφέας γεννήθηκε το 1946 στο χωριό Σκότσιτς, κοντά στην πόλη Ζβόρνικ της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης και έχει σπουδάσει οικονομικές επιστήμες. Με τη δημοσιογραφία άρχισε να ασχολείται το 1968. Από το 1973 έως το 1998 αρθρογραφούσε στην εφημερίδα "Βέτσερνιε Νόβοστι" του Βελιγραδίου και σε άλλα περιοδικά και εφημερίδες και από το 1998 έως το 2000 ήταν αρχισυντάκτης-διευθυντής σύνταξης της εφημερίδας και γενικός διευθυντής της εταιρείας "Novosti".

Ο Πέρο Σίμιτς ήταν ένας από τους πρώτους ερευνητές, στους οποίους δόθηκε έγκριση να αποκτήσουν πρόσβαση στα άκρως μυστικά αρχεία της Κομιντέρν και της πρώην σοβιετικής μυστικής υπηρεσίας NKVD. Επίσης, είναι από τους πρώτους που ερεύνησε τα μυστικά αρχεία της Ένωσης Κομμουνιστών Γιουγκοσλαβίας στο Βελιγράδι.

Έχει γράψει 13 βιβλία.
ana-mpa.gr