21/11/08

Το παιγνίδι μεταξύ Κύπρου και Καστελορίζου


Χρήστος Ιακώβου
Διευθυντής Κυπριακού Κέντρου Μελετών

Η πρόσφατη κρίση που ξέσπασε από την ενέργεια της Τουρκίας να κάνει έρευνα για πετρέλαια 80 μίλια νότια του Καστελορίζου, με νορβηγικό πλοίο, έφερε στην επιφάνεια τη στρατηγική της Άγκυρας στο Αιγαίο, η οποία από τις αρχές του 1970 και εντεύθεν, υπήρξε σταθερή και ευδιάκριτη. Κατ’ αρχάς, αυτές οι περιοδικές κρίσεις δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως πολιτικές συμπτώσεις ή σπασμωδικές αντιδράσεις κάποιων φιλοπόλεμων κύκλων του στρατιωτικού κατεστημένου της Άγκυρας, αλλά προσχεδιασμένες κινήσεις τακτικής που εξυπηρετούν συγκεκριμένο στρατηγικό στόχο δηλαδή την διαρκή αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδος (στην πρόσφατη περίπτωση και της Κύπρου).
Για την Ελλάδα το πρόβλημα του Αιγαίου περιορίζεται στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας δηλαδή στο δικαίωμα εκμετάλλευσης του βυθού και του υπεδάφους του στο θαλάσσιο χώρο πέρα από τα ελληνικά χωρικά ύδατα και η διαδικασία που προτείνει είναι η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, σε αντίθεση με την Τουρκία η οποία...επιδιώκει πολιτική λύση, δηλαδή στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας πέρα από τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, με βάση τη διμερή διαπραγμάτευση. Το κομβικό σημείο της Τουρκικής διεκδίκησης είναι ο ισχυρισμός ότι τα νησιά του Αιγαίου δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και ως εκ τούτου η οριοθέτησή της θα πρέπει να γίνει με βάση τη μέση γραμμή από βορρά προς νότο, μεταξύ τουρκικών παραλίων και των παραλίων της ηπειρωτικής Ελλάδος. Σε περίπτωση υιοθέτησης αυτής της λύσης συνεπάγεται ότι τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου θα περιβάλλονται από τουρκική υφαλοκρηπίδα με τις όποιες συνέπειες για την ασφάλειά τους. Επιπλέον, τέτοια εξέλιξη δημιουργεί ένα ντόμινο τουρκικών διεκδικήσεων, όπως χωρικά ύδατα, εναέριος χώρος και αποκλειστική οικονομική ζώνη.

Μέσα από το πρόσφατο επεισόδιο, ο βραχυπρόθεσμος τακτικός στόχος της Τουρκίας ήταν να αναγκάσει την Ελλάδα να αναδιπλωθεί για να δείξει τη θέση της για τις συντεταγμένες της υφαλοκρηπίδας. Ο λόγος είναι απλός. Η Τουρκία έχει ήδη οριοθετήσει αυθαίρετα την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη την οποία διεκδικεί μεταξύ Καστελορίζου και Κύπρου καθώς επίσης έχει ορίσει επί χάρτου τρεις περιοχές έρευνας για την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων (ΤΡΑΟ). Μία εξ αυτών ήταν σε εκείνη που διεξήγαγε τις πρόσφατες έρευνες το Νορβηγικό σκάφος και η οποία εφάπτεται της υφαλοκρηπίδας του Καστελορίζου.

Μακροπρόθεσμα, η Άγκυρα επιχειρεί να εξασφαλίσει δύο τακτικά σημεία που θα τις επιτρέψουν να προχωρήσει σε υλοποίηση του στρατηγικού της στόχου: α) την αποδοχή εκ μέρους της Ελλάδας της ύπαρξης περισσοτέρων της μίας διαφορών στο Αιγαίο, β) την αποδοχή εκ μέρους της Ελλάδας της ύπαρξης γκρίζων ζωνών και συγκατάθεσής της για παραπομπή του ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο ν’ αποφανθεί για την κυριαρχία σε δεκάδες νησιά και βραχονησίδες που ανήκουν στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένου και του Καστελορίζου.

Το βασικό επιχείρημα της Άγκυρας παραπέμπει στο σύνδρομο της Συνθήκης των Σεβρών ότι δηλαδή στρατηγικός στόχος της Ελλάδας είναι να εγκλωβίσει την Τουρκία στα δικά της χωρικά ύδατα ούτως ώστε να ελέγξει τα τρία βασικά λιμάνια της Τουρκίας (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Μερσίνα) καθώς επίσης και τις ναυτικές οδούς που εξασφαλίζουν τη διασύνδεση της Τουρκίας με τον κόσμο και κατ’ επέκταση να μετατρέψει την Τουρκία σε κράτος ξηράς, όπως επεχείρησαν οι δυτικές δυνάμεις με τη Συνθήκη των Σεβρών. Για τη δε θαλάσσια περιοχή μεταξύ Καστελορίζου και Κύπρου, η Τουρκία φοβάται ότι αν Αθήνα και Λευκωσία επιβάλουν ότι η εν λόγω περιοχή βρίσκεται εντός του τομέα θαλασσίων αρμοδιοτήτων των χωρών - μελών της Ε. Ε., η Τουρκία με τον τρόπο αυτό θα παραιτηθεί από τα δικαιώματά της σχετικά με την υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο και τις οικονομικές ζώνες. Κατά αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί ιδιαίτερα η Κυπριακή Δημοκρατία που έχει δώσει άδεια έρευνας πετρελαίων σε διεθνείς εταιρίες στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη.

3 σχόλια:

  1. Εδώ είναι το μεγάλο μυστικό.... όλο το παιχνίδι και τα τσαλιμάκια της Άγκυρας γίνονται για το πετρέλαιο της Μεσογείου και του Αιγαίου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Βέβαία δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα Ελληνικά συμφέροντα για τη περιοχή της Α Μεσογείου επιβάλουν όχι μόνο νομικά «αήττητα» κατά μερικούς όπλα αλλά και ναυτικό εξοπλισμένο με βλήμάτα μακρού πλήγματος για στόχους εδάφους, ικανότητα αεράμυνας περιοχής, και πλοία υποστήριξης αμφίβιων επιχειρήσεων. w

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Παιδιά, πάνω απ' όλα θέλουμε πολιτικές, αυτές λείπουν.
    Όταν οι πολιτικοί μας σε Ελλάδα και Κύπρο, παρουσιάσουν στο λαό ένα σχέδιο, ο ελληνικός λαός θα το στηρίξει.
    Τα υπόλοιπα, όπλα, αεροπλάνα, πλοία και παληκάρια να τα υπηρετήσουν θα βρεθούν.

    Σάββας

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.